Dây thần kinh số 5 hay còn gọi là dây thần kinh sinh ba, chi phối cảm giác ở mặt. Nếu có biểu hiện đau đột ngột, dữ dội, tê rát vùng mặt và hàm dưới, rất có thể đây là các biểu hiện của viêm dây thần kinh số 5. Cùng đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng này và cách điều trị bệnh hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Viêm dây thần kinh số 5 là gì?
Là một trong 12 nhóm thần kinh sọ não, dây thần kinh số 5 hay còn gọi dây thần kinh sinh ba hoặc dây thần kinh tam thoa nằm trên vùng mặt của con người và phân bố đều, đối xứng ở cả hai bên nửa mặt. Dây thần kinh số 5 gồm 3 nhánh:
– Nhánh thần kinh mắt
– Nhánh thần kinh hàm trên
– Nhánh thần kinh hàm dưới
Đảm nhiệm chức năng hỗ trợ điều khiến cơ vùng mặt, sinh ra động tác nhai, tiết nước bọt và nước mắt và thường được phân thành hai nhóm là nhóm vận động và nhóm cảm giác.
Dây thần kinh số 5 hay còn gọi là dây thần kinh sinh ba, chi phối cảm giác ở mặt.
Do một số nguyên nhân khác nhau mà dây thần kinh số 5 có thể bị tổn thương, dẫn đến viêm, gây tình trạng đau nhức. Đau dây thần kinh số 5 có thể diễn ra ở một trong ba, hai trong ba hoặc ở cả ba nhánh của dây thần kinh này. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng thường xuất hiện nhiều ở người cao tuổi, từ 60 tuổi trở lên và phụ nữ thường có tỷ lệ viêm dây thần kinh sinh ba nhiều hơn so với nam giới.
2. Biểu hiện khi bị viêm dây thần kinh sinh ba
Đau là biểu hiện đặc trưng nhất của viêm dây thần kinh sinh ba. Cơn đau nhức do viêm dây thần kinh sinh ba này cũng rất đặc thù riêng biệt, đó là cơn đau thường diễn ra dữ dội, đột ngột, nhanh chóng diễn ra trong vài giây hoặc vài phút, cơn đau đa số xuất hiện ở một bên mặt cũng có khi cơn đau xuất hiện ở cả hai bên nhưng trường hợp này ít gặp. Đau đa số thường tự phát như kiểu điện giật và có thể tái lại hàng ngày không theo quy luật. Khi ăn, nói, đánh răng, rửa mặt hay các hoạt động cần sự cử động trên khuôn mặt khiến cơn đau càng rõ rệt hơn.
Cơn đau do viêm dây thần kinh sinh ba thường diễn ra dữ dội, đột ngột, nhanh chóng diễn ra trong vài giây hoặc vài phút, cơn đau đa số xuất hiện ở một bên mặt
3. Nguyên nhân khiến dây thần kinh số 5 bị viêm
Cho đến hiện nay, cơ chế gây đau dây thần kinh số 5 vẫn chưa rõ ràng, các bác sĩ thường gọi là viêm dây thần kinh 5 nguyên phát hay vô căn. Ngoài ra, nguyên nhân thứ phát gây đau dây thần kinh này có thể do: các khối u vùng góc cầu – tiểu não và các vùng lân cận như: u màng não, u tuyến yên, u nang thượng bì, u ác tính di căn,… có thể do quá trình tăng sản của nền sọ, sâu răng, áp xe răng, viêm mống mắt, viêm xoang nhưng chủ yếu là do vô căn (viêm dây thần kinh nguyên phát).
Nếu không có kiến thức y học, bạn rất dễ nhầm lẫn viêm dây thần kinh sinh ba với các bệnh lý như viêm xoang, viêm động mạch thái dương, đau nửa đầu migraine, glocom, bệnh lý về răng miệng,… Vì vậy, bạn nên đến các bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được thăm khám, chẩn đoán đúng và có phương pháp điều trị hiệu quả.
4. Chẩn đoán và điều trị
4.1 Chẩn đoán viêm dây thần kinh số 5 bằng cách nào?
Để chẩn đoán có phải bạn bị viêm dây thần kinh sinh ba hay không, bác sĩ sẽ căn cứ vào các biểu hiện trên lâm sàng. Một số bài tập giúp đánh giá chức năng dây thần kinh vùng mặt, trong đó có dây thần kinh số 5 để chẩn đoán phân biệt với một số bệnh có biểu hiện tương tự dễ gây nhầm lẫn nêu trên.
Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm một số chẩn đoán cận lâm sàng cần thiết như chụp cộng hưởng từ MRI hoặc chụp cắt lớp vi tính CT, xét nghiệm máu để hỗ trợ chẩn đoán bệnh được chính xác.
4.2 Điều trị viêm dây thần kinh số 5
Hiện này, nội khoa vẫn là phương pháp ưu tiên trong điều trị tình trạng viêm ở dây thần kinh sinh ba. Các biện pháp bao gồm dùng thuốc điều trị theo chỉ định và thay đổi một số thói quen giúp chăm sóc dây thần kinh này tốt hơn.
Sau khi điều trị nội khoa thất bại, người bệnh vẫn không đáp ứng với thuốc giảm đau thì bắt buộc phải điều trị can thiệp bằng ngoại khoa. Các phương pháp này chỉ được tiến hành khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Vì vậy, bạn nên thăm khám kỹ càng để được chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị đúng đắn.
Khối u vùng góc cầu – tiểu não có thể chèn ép dây thần kinh số 5 bị viêm.
5. Đau dây thần kinh số 5 có nguy hiểm không?
Nhiều người bệnh không chỉ lo lắng vì cơn đau dữ dội, diễn ra đột ngột, mà lo lắng dây thần kinh sinh ba bị viêm có thể để lại các di chứng nặng nề về sau. Sự thật là viêm dây thần kinh sinh ba có thể để lại các biến chứng khôn lường nếu như người bệnh chủ quan không điều trị hoặc điều trị không hiệu quả.
Các di chứng mà viêm dây thần kinh có thể để lại như:
– Cơ mặt co dần, nhăn nheo sớm
– Suy giảm thị lực
– Mất ngủ
– Stress
– Suy nhược cơ thể,…
Ngay khi có các dấu hiệu nghi ngờ bị viêm dây thần kinh số 5, bạn nên đến chuyên khoa nội thần kinh để được các bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
