Chụp X quang răng đóng vai trò rất quan trọng trong việc chẩn đoán, điều trị và dự phòng các bệnh về răng miệng đối với cả người lớn và trẻ em. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về phương pháp chẩn đoán hiện đại này.
Menu xem nhanh:
1. Chụp X quang răng là gì?
Chụp X quang răng là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh nhằm theo dõi tình trạng khoang miệng và phát hiện bất thường của răng, xương hàm hay các mô mềm.
Hình ảnh thu được trên phim chụp X quang có thể cho thấy những khoang hở và cấu trúc răng ẩn như mọc răng khôn, sâu răng, nang và thậm chí là các khối u. Kỹ thuật này còn giúp các bác sĩ thấy được hình ảnh rõ nét về chân răng và tủy, từ đó có thể theo dõi hiệu quả sau quá trình điều trị nha khoa.
Tình trạng răng và khoang miệng của người bệnh có thể được theo dõi thông qua chụp X quang
2. Phân loại chụp X quang răng
2.1. Chụp X quang 1 răng
Đây là kỹ thuật chụp phổ biến giúp hạn chế được lượng tia bức xạ ở mức tối thiểu nhưng vẫn đảm bảo đủ liều lượng để phát hiện ra răng bị tổn thương và các răng bên cạnh, không gây ảnh hưởng đến kết quả chẩn đoán hay theo dõi điều trị.
2.2. Chụp X quang vòng quanh răng
Khi chụp X quang vòng quanh răng, người bệnh không cần để phim chụp vào trong khoang miệng mà chỉ cần ngồi im. Lúc này máy chụp X quang sẽ quay xung quanh người bệnh để ghi lại hình ảnh tổng quát của xương hàm và răng.
Kỹ thuật này rất hữu ích trong việc phát hiện các bất thường không thể quan sát bằng mắt ở cả hàm trên và hàm dưới.
2.3. Chụp X quang toàn bộ răng
Thực hiện chụp X quang toàn bộ khoang miệng sẽ mang đến cái nhìn tổng quát nhất về hàm, răng, nướu, xoang vùng mũi và khớp thái dương.
Căn cứ vào kết quả trên phim chụp, bác sĩ sẽ có căn cứ chính xác để chẩn đoán sâu răng, khối u, u nang, áp xe, răng mọc lệch, thừa mầm hay những tổn thương ở xương hàm,… và đưa ra được phác đồ điều trị tối ưu nhất cho người bệnh.
2.4. Chụp X quang 3 chiều
Chụp X quang răng 3 chiều có thể coi là một tiến bộ vượt bậc trong công nghệ chẩn đoán hình ảnh. Kỹ thuật này giúp các bác sĩ quan sát được cả những cấu trúc không thể nhìn thấy được bằng mắt thường.
Khi thực hiện phương pháp này, thiết bị chụp X quang sẽ được sử dụng kết hợp với các thiết bị kỹ thuật số nhằm thu được hình ảnh 3 chiều từ mô mềm, các cơ, xương hàm, thậm chí là dây thần kinh và các mạch máu.
3. Các trường hợp chỉ định
Chụp X quang ở răng thường được chỉ định trong các trường hợp sau:
– Kiểm tra, phát hiện các tổn thương ở răng như sâu răng có khả năng hư tủy, gãy, vỡ răng,…
– Kiểm tra, phát hiện các răng khôn mọc lệch, răng mọc xuyên vào nướu.
– Kiểm tra, phát hiện các tình trạng bất thường trong khoang miệng như u hoặc mụn nhọt ở nướu.
– Kiểm tra và phát hiện các chấn thương xương hàm.
– Quan sát quá trình mọc răng ở trẻ em.
– Hỗ trợ theo dõi quá trình niềng răng.
– Hỗ trợ theo dõi quá trình phẫu thuật tủy răng, nhổ răng cấm, cấy ghép răng,…
– Đánh giá cấu trúc răng và xương hàm sau quá trình điều trị nha khoa.
4. Quy trình chụp X quang răng
4.1. Trước khi chụp
Trước khi thực hiện chụp X quang, người bệnh cần mặc áo chì hoặc đeo tạp dề chì để ngăn chặn tác động của tia bức xạ X đến những vùng khác của cơ thể.
Đặc biệt, vùng cổ của người bệnh sẽ được che lại bằng một tấm vải thyroid shield hoặc cổ chì để bảo vệ tuyến giáp khỏi những tác động xấu của tia X.
Ngoài ra, kỹ thuật viên phòng chụp và bác sĩ cũng cần mặc áo hoặc tạp dề chì, đeo cổ chì giống người bệnh để tránh bị ảnh hưởng bởi tia X.
Người bệnh được mặc áo chì để tránh bị ảnh hưởng bởi tia X
4.2. Thực hiện chụp
Khi bắt đầu chụp, bác sĩ sẽ cho người bệnh ngậm miếng bìa cứng hoặc bìa nhựa. Tấm bìa này có tác dụng giữ phim X quang cố định khi chụp.
Máy chụp X quang được trang bị máy ảnh bao quanh đầu để chụp hình răng khi người bệnh ngồi hoặc đứng. Người bệnh cũng có thể súc miệng trước khi bắt đầu chụp.
Phim X quang truyền thống cũng có thể được thay thế bằng các thiết bị kỹ thuật số như máy cảm biến điện tử. Với cách làm này, hình ảnh chụp được sẽ được lưu trữ ngay trên máy tính và có thể được theo dõi trực tiếp qua màn hình máy tính.
So với phương pháp chụp truyền thống thì chụp ảnh kỹ thuật số sẽ sử dụng lượng tia bức xạ ít hơn.
4.3. Sau khi chụp
Sau khi kết thúc quá trình chụp X quang, người bệnh sẽ thay lại trang phục bình thường rồi chờ bác sĩ đọc kết quả.
Bác sĩ sẽ đọc và giải thích kết quả chụp X quang cho người bệnh
5. Một số lưu ý cần ghi nhớ
Chụp X quang răng là phương pháp chẩn đoán khá đơn giản, không cần tốn nhiều thời gian để thực hiện và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng bạn vẫn cần tuân thủ đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ và kỹ thuật viên để đảm bảo kết quả thu được là chính xác nhất.
Ngoài ra, cần đặc biệt lưu ý một số đối tượng có nguy cơ gặp phải rủi ro khi chụp X quang như:
5.1. Phụ nữ mang thai
Nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai thì cần thông báo trước cho bác sĩ và kỹ thuật viên phòng chụp x quang để chuẩn bị các biện pháp an toàn cho thai nhi như mặc áo chì, yếm chì che kín vùng bụng.
Phụ nữ mang thai chỉ nên thực hiện phương pháp này khi kiểm tra răng hay bất kỳ bộ phận nào khác trong những trường hợp thực sự cần thiết, không nên lạm dụng vì sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
5.2. Trẻ em
Trẻ em có thể được chỉ định chụp X quang khi cần kiểm tra quá trình mọc răng hoặc chỉnh nha từ sớm và phát hiện lỗ sâu răng. Lúc này, trẻ sẽ được đeo các dụng cụ bảo vệ bằng chì nhằm hấp thụ các tia X tán xạ, hạn chế tối đa những tác động xấu tới sức khỏe.
Trên thực tế, lượng tia X được sử dụng khi chụp X quang đều được đảm bảo ở ngưỡng an toàn, đặc biệt là các loại máy móc càng hiện đại thì càng hạn chế được ảnh hưởng của tia X lên cơ thể.
Chính vì vậy, khi cần thực hiện chụp X quang răng, bạn hãy lựa chọn một cơ sở y tế uy tín với đầy đủ trang thiết bị hỗ trợ chẩn đoán chính xác để đạt được kết quả như mong muốn.
