Ợ hơi trào ngược là một tình trạng phổ biến nhưng không ít người chủ quan. Tưởng chừng chỉ là hiện tượng nhỏ, ợ hơi trào ngược lại có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến hệ tiêu hóa. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Ợ hơi trào ngược là gì?
Ợ hơi trào ngược xảy ra khi hơi từ dạ dày thoát ra ngoài qua đường miệng, kèm theo cảm giác nóng rát vùng ngực và vị chua, đắng trong miệng. Đây là một trong những triệu chứng đặc trưng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Ở người khỏe mạnh, cơ vòng thực quản dưới hoạt động như một “cánh cửa” giúp ngăn cách dạ dày và thực quản. Tuy nhiên, khi cơ vòng này suy yếu hoặc hoạt động không đúng cách, axit và hơi trong dạ dày dễ dàng trào ngược lên, gây ra hiện tượng ợ hơi kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu.
Mặc dù là triệu chứng phổ biến, ợ hơi trào ngược không nên bị xem nhẹ, vì nếu kéo dài, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Ợ hơi trào ngược xảy ra khi hơi từ dạ dày thoát ra ngoài qua đường miệng, kèm theo cảm giác nóng rát vùng ngực và vị chua, đắng trong miệng
2. Nguyên nhân gây ợ hơi trào ngược
Ợ hơi dạ dày có thể xuất phát từ hai nhóm nguyên nhân chính:
Nguyên nhân sinh lý:
– Ăn uống không đúng cách: Ăn nhanh, nhai không kỹ, hoặc vừa ăn vừa nói chuyện khiến không khí bị nuốt vào nhiều hơn.
– Sử dụng đồ uống có ga: Nước ngọt, bia, và các loại nước có ga tạo ra lượng khí lớn trong dạ dày, gây áp lực lên cơ vòng thực quản.
– Thói quen nằm ngay sau khi ăn: Điều này làm axit và hơi trong dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Nguyên nhân bệnh lý:
– Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân chính gây ợ hơi trào ngược. Axit dạ dày trào lên thực quản, gây kích ứng niêm mạc và tạo cảm giác ợ hơi, nóng rát.
– Rối loạn cơ vòng thực quản dưới: Khi cơ vòng này không hoạt động đúng cách, nó không thể ngăn chặn hơi và axit trào lên từ dạ dày.
– Viêm loét dạ dày: Tình trạng viêm loét làm tăng tiết axit, gây áp lực lớn lên hệ tiêu hóa, dễ dẫn đến trào ngược.
– Hội chứng Zollinger-Ellison: Một bệnh lý hiếm gặp khiến dạ dày tiết ra quá nhiều axit, làm tăng nguy cơ trào ngược.
3. Triệu chứng thường gặp khi bị ợ hơi trào ngược
Ợ hơi trào ngược không chỉ dừng lại ở việc hơi thoát ra qua miệng mà còn kèm theo các triệu chứng đặc trưng như:
– Cảm giác nóng rát vùng ngực (ợ nóng): Đây là triệu chứng phổ biến nhất, xảy ra khi axit trào lên và kích thích niêm mạc thực quản.
– Vị chua hoặc đắng trong miệng: Hiện tượng này thường xuất hiện sau khi ợ hơi, đặc biệt là buổi sáng hoặc sau bữa ăn.
– Đau họng, khàn giọng: Axit trào ngược có thể gây kích ứng và làm tổn thương niêm mạc họng, dẫn đến cảm giác đau hoặc khàn giọng.
– Khó nuốt: Trào ngược kéo dài làm niêm mạc thực quản sưng viêm, khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn.
– Đầy bụng: Cảm giác bụng căng tức do hơi tích tụ quá nhiều trong dạ dày.
Những triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, đòi hỏi người bệnh cần sớm tìm giải pháp điều trị.
Cảm giác nóng rát vùng ngực (ợ nóng): Đây là triệu chứng phổ biến nhất, xảy ra khi axit trào lên và kích thích niêm mạc thực quản.
4. Tác hại của ợ hơi dạ dày nếu không điều trị
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ợ hơi trào ngược có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như:
– Giảm chất lượng cuộc sống: Tần suất ợ hơi liên tục và mùi hôi từ hơi thở khiến người bệnh mất tự tin khi giao tiếp.
– Tổn thương thực quản: Axit trào ngược thường xuyên gây viêm loét, sẹo, và có nguy cơ dẫn đến hẹp thực quản.
– Biến chứng Barrett thực quản: Đây là tình trạng niêm mạc thực quản thay đổi bất thường, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
5. Phương pháp chẩn đoán ợ hơi trào ngược
Để chẩn đoán chính xác tình trạng ợ hơi trào ngược, các bác sĩ thường áp dụng:
5.1. Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi về thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và các triệu chứng đi kèm.
5.2. Nội soi tiêu hóa
Nội soi dạ dày – thực quản là phương pháp thường được chỉ định để kiểm tra tổn thương ở niêm mạc thực quản hoặc dạ dày do axit trào ngược gây ra. Quy trình này sử dụng một ống nội soi mỏng, linh hoạt, có gắn camera để quan sát trực tiếp bên trong đường tiêu hóa. Nội soi không chỉ giúp phát hiện viêm, loét mà còn loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư.
5.3. Đo pH thực quản 24 giờ
Đây là phương pháp đo lường mức độ axit trong thực quản trong suốt 24 giờ để đánh giá mức độ trào ngược axit. Bác sĩ sẽ gắn một cảm biến nhỏ vào thực quản hoặc sử dụng một ống dẫn để ghi nhận chỉ số pH. Kết quả sẽ cung cấp thông tin quan trọng về tần suất và thời gian axit trào ngược, giúp xác định liệu tình trạng ợ hơi có liên quan đến trào ngược dạ dày-thực quản hay không.
5.4. Đo áp lực và nhu động thực quản (HRM)
Phương pháp này được thực hiện để đánh giá hoạt động co bóp của thực quản và sự phối hợp giữa các cơ vòng. Bác sĩ sử dụng một thiết bị đặc biệt để đo áp lực và nhu động thực quản, giúp phát hiện rối loạn chức năng như co thắt hoặc suy yếu cơ thắt dưới thực quản, nguyên nhân phổ biến gây trào ngược và ợ hơi.
Tại Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI, việc chẩn đoán ợ hơi trào ngược được thực hiện bằng các phương pháp hiện đại, đảm bảo độ chính xác cao và sự thoải mái cho người bệnh. Đặc biệt, TCI đã áp dụng thành công hai phương pháp tiên tiến: đo pH thực quản 24 giờ và đo áp lực nhu động thực quản (HRM).
TCI đã áp dụng thành công hai phương pháp tiên tiến: đo pH thực quản 24 giờ và đo áp lực nhu động thực quản (HRM).
6. Cách điều trị ợ hơi trào ngược hiệu quả
Thay đổi lối sống:
– Ăn uống điều độ, nhai kỹ, tránh thực phẩm kích thích như đồ cay, chua, chiên rán.
– Không uống nước có ga, hạn chế rượu bia và thuốc lá.
– Tránh nằm ngay sau bữa ăn, nên kê cao gối khi ngủ để hạn chế trào ngược.
Dùng thuốc:
– Thuốc kháng axit: Trung hòa axit trong dạ dày, giảm cảm giác nóng rát.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm tiết axit và hỗ trợ lành niêm mạc thực quản.
– Thuốc tăng cường hoạt động cơ vòng thực quản: Giúp cơ vòng đóng chặt hơn, ngăn chặn trào ngược.
Điều trị bệnh lý nền:
– Nếu nguyên nhân ợ hơi trào ngược xuất phát từ các bệnh lý tiêu hóa, việc điều trị triệt để là yếu tố quan trọng.
Ợ hơi trào ngược không chỉ là một triệu chứng nhỏ mà có thể tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị là bước đầu giúp bạn bảo vệ hệ tiêu hóa. Đừng quên thay đổi lối sống và thăm khám y tế định kỳ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất!
