Máy chụp cắt lớp vi tính là thiết bị hiện đại trong y tế, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bác sĩ chẩn đoán và phát hiện sớm nhiều bệnh lý. Vậy nguyên lý hoạt động máy chụp cắt lớp như thế nào, cấu tạo máy ra sao? Cùng TCI tìm hiểu thêm về loại máy này qua bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Máy chụp cắt lớp vi tính (máy chụp CT) là gì?
Máy chụp cắt lớp (hoặc máy chụp CT) là một thiết bị chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, sử dụng tia X để xuyên qua các mô mềm trong cơ thể, từ đó tái tạo hình ảnh dựa trên các hình chiếu thu thập được.
Nhờ sự hỗ trợ của các thuật toán trên máy tính, máy chụp cắt lớp tạo ra các lớp hình ảnh rõ ràng, chi tiết và sắc nét với độ tương phản vượt trội.
Dù cũng sử dụng tia X như máy chụp X quang, máy chụp CT được gọi như vậy vì hệ thống đầu dò phát tia X có số dãy được nâng cấp, cho phép thu thập nhiều hình ảnh cắt lớp hơn với độ mỏng cao hơn. Kết hợp cùng phần mềm dựng hình trên máy tính, thiết bị này tạo ra các lát cắt hình ảnh rõ nét.
Tùy thuộc vào nhà sản xuất, mỗi loại máy chụp cắt lớp sẽ có tốc độ quét, độ dày lát cắt và phần mềm dựng hình khác nhau, dẫn đến chất lượng hình ảnh không đồng nhất, cụ thể:
– Tốc độ quét: Tốc độ quét càng cao thì thời gian chụp càng ngắn, giúp người bệnh không cần nín thở quá lâu hoặc lặp lại nhiều lần trong quá trình chụp.
– Độ dày lát cắt: Lát cắt càng mỏng thì các lớp hình ảnh càng sát nhau, thu được nhiều hình ảnh hơn, chi tiết và rõ nét hơn, hỗ trợ tốt hơn trong việc tầm soát và giảm nguy cơ bỏ sót tổn thương.
Máy chụp cắt lớp là một thiết bị chẩn đoán hình ảnh tiên tiến
2. Hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy chụp cắt lớp
2.1. Cấu tạo của máy chụp cắt lớp vi tính như thế nào?
Máy chụp cắt lớp bao gồm các bộ phận chính sau:
– Bộ phận tạo tia X: Bộ phận này chủ yếu bao gồm bóng X quang (T – Tube), có chức năng phát ra chùm tia X mỏng với cường độ được kiểm soát chính xác, hướng đến các cơ quan hoặc bộ phận trong cơ thể cần kiểm tra.
– Bộ phận xử lý tín hiệu: Bộ phận này được trang bị cảm biến nhạy tia X (D – Detectors), đóng vai trò thu nhận chùm tia X từ bóng X quang sau khi xuyên qua cơ thể, từ đó xử lý và tạo hình ảnh trên hệ thống máy tính. Chất lượng hình ảnh phụ thuộc vào số lượng và độ nhạy của cảm biến, vốn khác nhau ở mỗi loại máy chụp cắt lớp. Để đảm bảo bóng X quang và cảm biến có thể xoay chuyển linh hoạt, máy được lắp đặt thêm hệ thống khung, ray dẫn hướng và động cơ.
– Hệ thống bàn bệnh nhân: Hệ thống này bao gồm bàn nằm cho bệnh nhân, mạch điều khiển và động cơ bước. Bàn có thể di chuyển tiến lùi, nâng cao hoặc hạ thấp theo lệnh từ hệ thống điều khiển trung tâm, hỗ trợ quá trình chụp ảnh.
– Hệ thống điều khiển và hiển thị: Hệ thống này trông tương tự như một máy tính, nhưng được thiết kế chuyên biệt để vận hành máy chụp cắt lớp, quản lý hình ảnh thu thập được, xử lý dữ liệu và lưu trữ thông tin bệnh nhân. Nhờ đó, bác sĩ có thể dựa vào kết quả để đưa ra chẩn đoán.
– Máy in phim: Tương tự như các máy rửa phim số thông thường, thiết bị này in hình ảnh từ dữ liệu chụp được, cung cấp kết quả trực quan để bác sĩ sử dụng trong việc đánh giá và chẩn đoán.
2.2. Nguyên lý hoạt động của máy chụp cắt lớp vi tính ra sao?
Nguyên lý hoạt động của máy chụp CT có phần tương đồng với máy chụp X quang, nhưng được cải tiến vượt trội và có thể được mô tả như sau:
– Bệnh nhân nằm trên bàn trượt và được đưa vào bên trong thiết bị chụp.
– Máy phát ra chùm tia X, quét qua cơ thể và tập trung vào các cơ quan hoặc bộ phận cần kiểm tra.
– Bộ phận thu nhận tín hiệu sẽ xử lý, chuyển đổi và tái tạo hình ảnh, sau đó hiển thị kết quả trên màn hình máy tính chuyên dụng dành cho chụp cắt lớp.
Bệnh nhân nằm trên bàn trượt và được đưa vào bên trong thiết bị chụp
3. Phương pháp chụp cắt lớp được sử dụng khi nào?
Chỉ định chụp cắt lớp áp dụng trong các trường hợp sau:
– Chẩn đoán các vấn đề về cơ và xương, chẳng hạn như khối u xương hoặc gãy xương.
– Xác định vị trí của khối u, cục máu đông hoặc vùng nhiễm trùng.
– Hỗ trợ trong quá trình phẫu thuật, sinh thiết hoặc điều trị bằng xạ trị.
– Phát hiện và theo dõi các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh tim, ung thư,…
– Đánh giá hiệu quả điều trị, ví dụ như trong các trường hợp bệnh tim hoặc ung thư.
– Nhận diện tổn thương nội tạng hoặc tình trạng xuất huyết bên trong.
4. Một số điều cần lưu ý trước khi chụp cắt lớp
Trước khi thực hiện chụp cắt lớp, bạn cần chú ý một số điểm sau:
– Thông báo với bác sĩ nếu bạn có tiền sử bệnh lý như bệnh thận, tiểu đường, dị ứng,…
– Báo cáo ngay nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai để bác sĩ cân nhắc trước khi tiến hành.
– Tùy vào bộ phận cần kiểm tra, bác sĩ có thể yêu cầu nhịn ăn uống trước khi chụp, tháo bỏ trang sức hoặc vật dụng kim loại, đồng thời thay sang quần áo do bệnh viện hoặc phòng khám cung cấp.
– Đối với trẻ em, cần có sự đồng hành của cha mẹ hoặc người thân để hỗ trợ khi cần thiết.
Thông báo với bác sĩ nếu bạn có tiền sử bệnh lý
Thu Cúc TCI là địa chỉ chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner) uy tín, được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn nhờ hệ thống máy móc hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. TCI trang bị máy chụp CT tiên tiến, cho hình ảnh rõ nét, hỗ trợ phát hiện sớm các bệnh lý từ đơn giản đến phức tạp như bệnh lý thần kinh, tim mạch, gan mật hay các khối u trong cơ thể. Quy trình chụp nhanh chóng, an toàn, mang lại sự an tâm cho khách hàng. Bên cạnh đó, đội ngũ bác sĩ giỏi, tận tình tư vấn và đưa ra kết quả chính xác, giúp khách hàng hiểu rõ tình trạng sức khỏe và có hướng điều trị kịp thời.
Khám sức khỏe định kỳ kết hợp chụp cắt lớp vi tính là cách hiệu quả để phát hiện sớm những bất thường trong cơ thể, bảo vệ sức khỏe lâu dài. Đừng chờ đến khi có dấu hiệu bất thường, hãy chủ động kiểm tra sức khỏe ngay hôm nay tại Thu Cúc TCI để an tâm chăm sóc bản thân và gia đình.
