Sỏi tiết niệu là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến thận bị ứ nước, tình trạng này xảy ra khi sỏi gây cản trở dòng chảy của nước tiểu, khiến thận giãn nở bất thường. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bị thận ứ nước do sỏi tiết niệu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng lọc máu và bài tiết chất thải của thận. Việc lựa chọn cách điều trị thận bị ứ nước phù hợp không chỉ giúp loại bỏ sỏi mà còn giảm thiểu tổn thương cho thận, ngăn chặn tình trạng suy thận về lâu dài.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân và cơ chế thận bị ứ nước do sỏi tiết niệu
1.1 Sỏi tiết niệu hình thành như thế nào?
Sỏi tiết niệu được hình thành khi các khoáng chất trong nước tiểu kết tinh lại, tạo thành những khối rắn ở thận, niệu quản hoặc bàng quang. Nguyên nhân chủ yếu gây sỏi tiết niệu bao gồm chế độ ăn uống ít nước, lượng muối và protein cao, nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát hoặc rối loạn chuyển hóa canxi. Khi sỏi có kích thước nhỏ, nó có thể theo nước tiểu ra ngoài mà không gây triệu chứng. Tuy nhiên, nếu sỏi phát triển lớn hơn hoặc di chuyển trong đường tiết niệu, nó có thể gây đau đớn dữ dội và nhiều biến chứng nguy hiểm.
1.2 Cơ chế gây thận bị ứ nước do sỏi tiết niệu
Thận bị ứ nước xảy ra khi sỏi tiết niệu làm tắc nghẽn dòng chảy của nước tiểu. Tùy thuộc vào vị trí của sỏi, tình trạng thận ứ nước có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên thận. Sỏi bể thận, sỏi niệu quản là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tắc nghẽn, do kích thước và vị trí của nó dễ làm cản trở dòng nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Khi dòng nước tiểu bị chặn lại, áp lực trong thận tăng cao, khiến thận giãn nở. Nếu không được xử lý kịp thời, sự giãn nở kéo dài có thể làm tổn thương nhu mô thận, dẫn đến suy giảm chức năng thận nghiêm trọng.
Sỏi gây tắc nghẽn nước tiểu, khiến nước tiểu ứ đọng gây căng phồng các đài bể thận
2. Các phương pháp điều trị sỏi tiết niệu gây thận bị ứ nước
Tán sỏi công nghệ cao hiện nay là phương pháp điều trị sỏi tiết niệu được áp dụng rộng rãi, giúp loại bỏ sỏi gây tắc nghẽn nhanh chóng mà không cần can thiệp mổ, bảo toàn được chức năng thận toàn diện.
2.1 Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ
Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ là phương pháp sử dụng sóng xung kích tác động vào viên sỏi từ bên ngoài cơ thể, làm vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ để chúng tự đào thải ra ngoài theo đường nước tiểu.
Phương pháp này có ưu điểm lớn là không cần phẫu thuật, không gây chảy máu và bệnh nhân có thể về nhà ngay sau khi thực hiện. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi. Những viên sỏi cứng hoặc nằm sâu trong thận có thể không bị phá vỡ hoàn toàn, cần kết hợp với các phương pháp khác để loại bỏ sỏi hoàn toàn.
2.2 Cách điều trị thận bị ứ nước bằng tán sỏi nội soi ngược dòng
Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser là một kỹ thuật hiện đại, trong đó bác sĩ sử dụng một ống nội soi mỏng đưa qua niệu đạo, bàng quang và lên niệu quản để tiếp cận viên sỏi. Sau đó, tia laser sẽ được sử dụng để phá vỡ sỏi thành những mảnh nhỏ, giúp cơ thể dễ dàng đào thải qua nước tiểu.
Đây là phương pháp rất hiệu quả đối với sỏi niệu quản và sỏi bàng quang, giúp loại bỏ sỏi triệt để mà không để lại vết mổ. Bệnh nhân có thể phục hồi nhanh chóng, giảm tối đa nguy cơ biến chứng so với các phương pháp mổ mở truyền thống.
Bác sĩ thực hiện tán sỏi niệu quản gây thận ứ nước tại TCI
2.3 Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ
Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ (mini-PCNL) là phương pháp can thiệp qua một đường rạch rất nhỏ trên lưng (khoảng 5mm), tạo đường hầm dẫn vào thận để tiếp cận viên sỏi. Sau đó, bác sĩ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng kết hợp với laser để phá vỡ sỏi, đồng thời hút sạch các mảnh sỏi ra ngoài.
Phương pháp này phù hợp với những trường hợp sỏi có kích thước lớn (trên 15mm) hoặc sỏi san hô phức tạp mà các phương pháp khác không thể điều trị dứt điểm. So với mổ mở truyền thống, tán sỏi qua da đường hầm nhỏ có thời gian hồi phục nhanh hơn, ít gây đau đớn và giảm nguy cơ tổn thương mô xung quanh.
2.4 Cách điều trị thận bị ứ nước bằng tán sỏi nội soi ống mềm
Tán sỏi nội soi ống mềm là một trong những cách điều trị thận bị ứ nước gây ra bởi sỏi tiết niệu tiên tiến hiện nay, giúp điều trị hiệu quả các viên sỏi nằm sâu trong thận mà các kỹ thuật khác khó tiếp cận. Bác sĩ sử dụng một ống nội soi mềm đưa từ niệu đạo qua bàng quang, lên niệu quản và vào thận để tìm vị trí của sỏi. Sau đó, tia laser sẽ phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ để cơ thể tự đào thải ra ngoài.
Điểm nổi bật của phương pháp này là có thể tiếp cận được cả những viên sỏi nằm ở các góc khuất trong đài bể thận. Thời gian hồi phục nhanh, không để lại sẹo và ít biến chứng giúp phương pháp này trở thành lựa chọn tối ưu cho nhiều bệnh nhân.
Tán sỏi nội soi ống mềm giúp loại bỏ triệt để nguyên nhân là sỏi gây thận ứ nước
3. Cách phòng ngừa sỏi tiết niệu để tránh nguy cơ thận bị ứ nước
3.1 Uống đủ nước và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa sỏi tiết niệu và bị thận ứ nước là uống đủ nước hàng ngày. Nước giúp pha loãng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu, từ đó hạn chế việc cô đặc nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành sỏi. Ngoài ra, chế độ ăn ít muối, hạn chế thực phẩm giàu oxalate như rau bina, sôcôla, hạnh nhân cũng giúp giảm nguy cơ kết tinh sỏi trong thận.
3.2 Thăm khám định kỳ để phát hiện sỏi sớm
Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là siêu âm hệ tiết niệu, giúp phát hiện sỏi tiết niệu từ giai đoạn sớm. Khi phát hiện sỏi nhỏ, bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị thích hợp trước khi chúng gây ra tình trạng thận bị ứ nước.
Sỏi tiết niệu là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bị thận ứ nước nếu không được điều trị kịp thời. Việc lựa chọn cách điều trị thận bị ứ nước phù hợp phụ thuộc vào kích thước sỏi và mức độ tổn thương của thận. Quan trọng hơn, phòng ngừa sỏi tiết niệu bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước và thăm khám định kỳ sẽ giúp bảo vệ sức khỏe thận lâu dài. Nếu có dấu hiệu bất thường như đau lưng, tiểu buốt hoặc tiểu ra máu, người bệnh nên đến chuyên khoa tiết niệu uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.
