Các dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật

Mặc dù phẫu thuật là phương pháp điều trị quan trọng giúp loại bỏ khối u và cải thiện tiên lượng cho người bệnh ung thư phổi, nhưng nguy cơ tái phát vẫn luôn là mối lo ngại lớn sau điều trị. Việc nhận biết sớm dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật đóng vai trò then chốt trong việc theo dõi, điều trị kịp thời và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

1. Nguy cơ ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật có cao không?

Khi bệnh nhân đạt được trạng thái thuyên giảm, nhiều người cho rằng nguy cơ ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật không còn nữa. Tuy nhiên, cần hiểu rõ rằng thuyên giảm không đồng nghĩa với khỏi bệnh hoàn toàn.

Nguy cơ tái phát ung thư phổi sau phẫu thuật phụ thuộcvào loại ung thư và giai đoạn bệnh ban đầu. Có 02 thể ung thư phổi chính: gồm ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) và ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC). Đáng tiếc, cả hai loại này đều có khả năng tái phát cao sau điều trị, kể cả phẫu thuật.

Các nghiên cứu cho thấy NSCLC có tỷ lệ tái phát dao động từ khoảng 30% đến 75%. Trong khi đó, SCLC có tính chất ác tính và tiến triển nhanh hơn, với nguy cơ tái phát cao hơn rõ rệt; đa số bệnh nhân được điều trị SCLC sẽ tái phát trong vòng 01 đến 02 năm sau khi đạt thuyên giảm.

Trên thực tế, ung thư phổi thường có xu hướng tái phát trong vòng 05 năm kể từ thời điểm được chẩn đoán ban đầu. Tùy theo vị trí ung thư xuất hiện trở lại, tái phát ung thư phổi được chia thành 03 dạng chính:

Tái phát tại chỗ là khi khối u quay trở lại tại phổi, gần vị trí khối u ban đầu.
Tái phát khu vực xảy ra khi ung thư xuất hiện ở các hạch bạch huyết lân cận vùng đã bị ảnh hưởng trước đó.
Tái phát di căn là tình trạng ung thư được phát hiện ở các cơ quan xa hơn so với vị trí ban đầu, chẳng hạn như não, xương, tuyến thượng thận hoặc gan.

2. Dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật?

Khi ung thư phổi xuất hiện trở lại sau ít nhất 01 năm thuyên giảm, bác sĩ ung bướu sẽ chẩn đoán đây là ung thư phổi tái phát. Đây là tình trạng tương đối thường gặp, vì vậy người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định liệu đó có phải là sự tái phát của cùng một loại ung thư hay là sự xuất hiện của một ung thư mới.

Tương tự như ung thư phổi nguyên phát, các dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật có thể khác nhau tùy từng người, nhưng chủ yếu phụ thuộc vào vị trí khối u tái xuất hiện trong cơ thể. Khi ung thư tái phát tại chỗ hoặc khu vực lân cận phổi, người bệnh có thể gặp một số dấu hiệu phổ biến sau:

Ho kéo dài, không thuyên giảm
Ho ra máu
Thở khò khè, khó thở hoặc cảm giác hụt hơi
Chóng mặt, rối loạn thị giác
Sụt cân không rõ nguyên nhân
Mệt mỏi kéo dài, suy nhược mạn tính

Trong trường hợp ung thư phổi tái phát và di căn đến các cơ quan xa như xương, não hoặc gan, các dấu hiệu ung thư phổi tái phát có thể đa dạng và nghiêm trọng hơn, bao gồm:

Viêm phổi tái diễn hoặc khó điều trị
Đau dữ dội ở ngực, lưng, vai, cánh tay hoặc chân
Yếu hoặc liệt một bên cơ thể
Rối loạn vận động, phối hợp kém
Đau bụng
Vàng da, vàng mắt
Ngứa kéo dài
Lú lẫn, thay đổi ý thức

Một số dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật có thể gợi ý vị trí tái phát cụ thể như:

Lú lẫn và mất phối hợp vận động có thể là dấu hiệu cho thấy ung thư đã di căn lên não,
Vàng da thường liên quan đến tổn thương gan do di căn.

Dù nguyên nhân cuối cùng có phải do ung thư hay không, bất kỳ dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật bất thường nào kể trên cũng đều là lý do chính đáng để người bệnh đi khám bác sĩ sớm, nhằm được đánh giá và xử trí kịp thời.

3. Làm gì khi có các dấu hiệu ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật?

Khi ung thư tái phát, bác sĩ chuyên khoa ung bướu sẽ cân nhắc điều trị ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật với các phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người bệnh, nhằm kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật có thể bao gồm:

Hóa trị là một trong những lựa chọn điều trị phổ biến nhất. Phương pháp này sử dụng các thuốc gây độc tế bào nhằm tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Bác sĩ có thể tiếp tục sử dụng phác đồ hóa trị đã dùng trước đó nếu người bệnh đáp ứng tốt, hoặc chuyển sang loại thuốc khác tùy theo hiệu quả và mức độ dung nạp của lần điều trị ban đầu.
Liệu pháp nhắm trúng đích phù hợp cho một số bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ tái phát. Phương pháp này sử dụng các thuốc đặc hiệu, tác động trực tiếp vào các đột biến gen thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư, từ đó hạn chế tổn thương lên các tế bào lành xung quanh.
Xạ trị có thể được chỉ định nhằm thu nhỏ khối u tái phát hoặc các tổn thương di căn ở những vị trí khác trong cơ thể, giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng sống.
Phẫu thuật không phải là phương pháp điều trị thường quy đối với ung thư phổi tái phát. Tuy nhiên, trong một số trường hợp chọn lọc, phẫu thuật có thể được cân nhắc để loại bỏ khối u khu trú trong phổi hoặc tại một cơ quan khác.

Trên thực tế, việc lựa chọn phương pháp điều trị ung thư phổi tái phát sau phẫu thuật hiệu quả gặp nhiều thách thức, do bệnh thường đã tiến triển hoặc lan rộng đến các cơ quan khác. Vì vậy, bên cạnh mục tiêu kiểm soát bệnh, chiến lược điều trị thường tập trung nhiều hơn vào chăm sóc giảm nhẹ, kiểm soát triệu chứng và nâng cao sự thoải mái cho người bệnh.

Nguồn tài liệu tham khảo: Compassoncology, Medicalnewstoday, Webmd