Bệnh viêm amidan là một trong những bệnh lý phổ biến về đường hô hấp và có nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Dù là bệnh lý phổ biến nhưng không phải ai cũng biết về viêm amidan. Cùng TCI tìm hiểu những thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị viêm amidan hiệu quả, giúp người bệnh có cái nhìn tổng quan và có biện pháp phòng ngừa phù hợp qua bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về bệnh viêm amidan
1.1. Khái niệm và đặc điểm
Trong các bệnh lý về đường hô hấp, viêm amidan là một trong những tình trạng thường gặp nhất, đặc biệt ở trẻ em và người trẻ tuổi. Amidan là các mô lympho nằm ở hai bên họng, đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ đầu tiên chống lại các tác nhân gây bệnh xâm nhập qua đường hô hấp. Khi các tổ chức này bị viêm nhiễm, người bệnh sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
Vị trí amidan
Cấu trúc của amidan bao gồm nhiều nếp gấp và hốc sâu, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus tích tụ, phát triển. Đặc biệt, trong điều kiện thời tiết thay đổi thất thường hoặc sức đề kháng suy giảm, nguy cơ viêm nhiễm càng tăng cao.
1.2. Nguyên nhân bệnh viêm amidan
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng viêm amidan. Trong đó, tác nhân vi sinh vật đóng vai trò chủ yếu. Vi khuẩn Streptococcus nhóm A là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm khoảng 15-30% các trường hợp ở trẻ em và 5-10% ở người lớn. Ngoài ra, còn có sự tham gia của các tác nhân khác như:
– Các loại virus gây viêm đường hô hấp như Adenovirus, Epstein-Barr virus
– Vi khuẩn Staphylococcus aureus và các chủng vi khuẩn khác
– Nấm Candida trong một số trường hợp, đặc biệt ở người suy giảm miễn dịch
Bên cạnh đó, một số yếu tố môi trường và lối sống cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:
– Thường ở trong môi trường ô nhiễm, khói bụi
– Thói quen hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động
– Làm việc trong môi trường điều hòa nhiệt độ liên tục
– Hay thức khuya, stress
2. Biểu hiện và triệu chứng
2.1. Các dấu hiệu dễ thấy của bệnh viêm amidan cấp tính
Viêm amidan cấp tính thường xuất hiện đột ngột với các triệu chứng rõ rệt. Người bệnh có thể có những biểu hiện khá dễ thấy như:
Về triệu chứng tại chỗ:
– Đau họng dữ dội, đau nhiều hơn hẳn khi nuốt
– Amidan sưng to, đỏ, có thể xuất hiện các đốm trắng hoặc vàng
– Lưỡi có thể bị rêu trắng dày
– Hơi thở có mùi hôi đặc trưng
Về triệu chứng toàn thân:
– Sốt cao 38.5-40°C, có thể kèm theo ớn lạnh
– Mệt mỏi, chán ăn
– Đau đầu, đau cơ
– Buồn nôn (một số trường hợp)
Viêm amidan gây đau vùng họng miệng, có thể kèm sốt
2.2. Viêm amidan mạn tính
Khi bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính, các triệu chứng thường âm ỉ và dai dẳng hơn. Người bệnh thường xuyên có cảm giác khó chịu ở họng, kèm theo các biểu hiện như:
– Ho khan kéo dài, đặc biệt ho nhiều hơn khi ban đêm
– Hơi thở có mùi hôi
– Amidan to hơn bình thường, bề mặt không đều
– Hay bị viêm họng tái phát
– Có thể xuất hiện ngáy to khi ngủ
– Mệt mỏi kéo dài do chất lượng giấc ngủ kém
3. Phương pháp chẩn đoán
3.1. Khám lâm sàng
Để chẩn đoán chính xác tình trạng viêm amidan, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng. Quá trình này bao gồm:
– Quan sát kỹ tình trạng amidan: kích thước, màu sắc, có mủ hay không
– Đánh giá tình trạng niêm mạc họng và các cơ quan lân cận
– Kiểm tra các hạch lympho ở vùng cổ
– Đánh giá các triệu chứng toàn thân của người bệnh (sốt, mệt mỏi)
3.2. Xét nghiệm cận lâm sàng
Để có kết quả chẩn đoán chính xác và loại trừ các bệnh lý khác, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm bổ sung trong một số trường hợp đặc biệt như:
– Xét nghiệm máu: CRP, công thức máu, tốc độ máu lắng
– Test nhanh Strep A hoặc cấy dịch họng
– Xét nghiệm kháng thể EBV trong trường hợp nghi ngờ tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn
– Chụp X-quang hoặc CT scan vùng cổ trong trường hợp cần thiết
4. Điều trị và phòng ngừa
4.1. Điều trị nội khoa
Việc điều trị viêm amidan cần được thực hiện theo phác đồ phù hợp, dựa trên nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, bao gồm:
Điều trị đặc hiệu:
– Sử dụng kháng sinh phù hợp trong trường hợp nhiễm khuẩn
– Thuốc kháng virus trong trường hợp nguyên nhân viêm do virus
– Thuốc giảm đau, hạ sốt nhằm mục đích kiểm soát và giảm triệu chứng
Điều trị hỗ trợ:
– Súc họng nước muối
– Dùng sát khuẩn họng
– Uống đủ nước và nghỉ ngơi
– Bổ sung vitamin C và các vitamin nhằm mục đích tăng cường miễn dịch
4.2. Chỉ định phẫu thuật
Trong một số trường hợp, việc điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả như mong muốn, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật cắt amidan. Chỉ định phẫu thuật cắt amidan thường được khuyến nghị khi:
– Viêm amidan tái phát từ 7 lần trở lên trong 1 năm
– Viêm amidan điều trị không khỏi, không đáp ứng với điều trị nội khoa
– Amidan quá phát nặng và để lại hậu quả
– Biến chứng áp xe quanh amidan tái phát
Phẫu thuật cắt Amidan tại TCI
4.3. Biện pháp phòng ngừa
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, để phòng ngừa viêm amidan hiệu quả, cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
Về môi trường và sinh hoạt:
– Giữ ấm cổ họng, tránh nhiễm lạnh đột ngột
– Hạn chế khói bụi, chất kích thích, thuốc lá
– Đảm bảo môi trường sống
Về chế độ sinh hoạt:
– Tránh các thực phẩm kích thích, đồ uống quá nóng hoặc quá lạnh
– Bổ sung dinh dưỡng
– Duy trì lối sống lành mạnh
– Đảm bảo ngủ đủ giấc
Nhìn chung, bệnh viêm amidan là bệnh lý thường gặp và có thể gây nhiều phiền toái đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và đến khám tại các cơ sở y tế uy tín ngay khi có dấu hiệu bất thường sẽ giúp việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất. Đồng thời, việc thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ mắc bệnh và tái phát. Người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe của mình.
