Bệnh trĩ là một trong những vấn đề phổ biến về hậu môn – trực tràng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng ngay lập tức, nhưng nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vậy bệnh trĩ nguyên nhân là gì, làm sao để nhận biết sớm các dấu hiệu và có phương pháp điều trị phù hợp?
Menu xem nhanh:
1. Lý giải sự hình thành của bệnh trĩ
Bệnh trĩ xuất hiện do sự giãn nở bất thường của các tĩnh mạch tại vùng hậu môn, gây ứ trệ máu và hình thành búi trĩ. Theo nghiên cứu, khoảng hơn 50% dân số trưởng thành có nguy cơ mắc căn bệnh này.
Theo nhiều chuyên gia, có hai cơ chế chính được đưa ra để giải thích quá trình hình thành bệnh:
– Các dây chằng có vai trò giữ vững đám rối tĩnh mạch hậu môn bị tổn thương, dẫn đến sự sa búi trĩ.
– Sự mất cân bằng điều hòa mạch máu ở khu vực này khiến áp lực tĩnh mạch tăng cao, gây chảy máu và sa búi trĩ.
Bệnh trĩ xuất hiện do sự giãn nở bất thường của các tĩnh mạch tại vùng hậu môn
2. Phân loại bệnh trĩ
Bệnh trĩ được chia thành trĩ nội, trĩ ngoại và sự kết hợp của hai loại trĩ này là trĩ hỗn hợp.
– Trĩ nội: Búi trĩ hình thành bên trong ống hậu môn, phía trên đường lược, ban đầu khó nhận biết nhưng có thể gây chảy máu khi đại tiện.
– Trĩ ngoại: Xuất hiện bên ngoài hậu môn, có thể nhìn thấy và chạm vào được. Trĩ ngoại dễ gây đau nhức, viêm nhiễm do thường xuyên bị cọ xát.
– Trĩ hỗn hợp: Khi bệnh nhân mắc cả trĩ nội và trĩ ngoại cùng lúc, làm tăng mức độ nghiêm trọng và gây nhiều khó chịu hơn.
Bệnh trĩ còn được chia theo cấp độ từ 1 đến 4, trong đó trĩ cấp độ 3, 4 thường cần đến can thiệp ngoại khoa để điều trị dứt điểm.
3. Nguyên nhân
Bệnh trĩ không có một nguyên nhân cụ thể duy nhất mà thường do sự kết hợp của nhiều yếu tố. Những nguyên nhân hàng đầu có thể kể đến là:
3.1. Bệnh trĩ nguyên nhân từ đâu: Táo bón kéo dài
Khi bị táo bón, người bệnh phải rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn, gây ứ máu và hình thành búi trĩ. Chế độ ăn uống ít chất xơ, uống ít nước và sử dụng thực phẩm cay nóng có thể góp phần làm nặng thêm tình trạng này.
Bệnh trĩ nguyên nhân từ táo bón kéo dài
3.2. Bệnh trĩ nguyên nhân từ đâu: Ngồi lâu, ít vận động
Những người làm việc văn phòng hoặc tài xế thường xuyên ngồi một chỗ trong thời gian dài có nguy cơ cao mắc bệnh trĩ. Điều này là do tư thế ngồi lâu khiến tuần hoàn máu bị cản trở, gia tăng áp lực lên vùng hậu môn.
3.3. Thai kỳ và sinh nở
Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao do áp lực từ tử cung lên tĩnh mạch hậu môn. Ngoài ra, quá trình rặn đẻ mạnh cũng có thể dẫn đến sa búi trĩ hoặc làm bệnh trĩ nặng hơn.
3.4. Bệnh trĩ nguyên nhân từ tăng áp lực ổ bụng
Những công việc nặng nhọc, bê vác thường xuyên, ho kéo dài, hay các bệnh lý liên quan đến đường tiết niệu (như u xơ tiền liệt tuyến) cũng làm tăng áp lực trong ổ bụng, tạo điều kiện cho bệnh trĩ phát triển.
3.5. Bệnh trĩ nguyên nhân từ các yếu tố khác
Một số yếu tố khác cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ như:
– Thói quen quan hệ tình dục bằng hậu môn tăng nguy cơ mắc bệnh
– Thói quen nhịn đại tiện
– Uống nhiều rượu bia, sử dụng chất kích thích, hút thuốc lá
– Tuổi tác (nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở độ tuổi 30 – 60)
4. Các triệu chứng của bệnh trĩ thường gặp nhất
Bệnh trĩ thường phát triển âm thầm với các dấu hiệu ban đầu không quá rõ rệt. Dưới đây là một số triệu chứng giúp nhận biết sớm bệnh trĩ:
– Chảy máu khi đi đại tiện, máu có thể dính trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt khi đi cầu.
– Ngứa ngáy, khó chịu ở hậu môn: Do búi trĩ kích thích vùng da xung quanh và tiết dịch nhầy.
– Đau rát hậu môn: Đặc biệt là khi búi trĩ sa ra ngoài hoặc bị viêm nhiễm.
– Cảm giác có vật lạ ở hậu môn: Ở giai đoạn muộn, búi trĩ có thể sa hẳn ra ngoài, gây vướng víu khi ngồi hoặc di chuyển.
– Hậu môn ẩm ướt, tiết dịch: Khi búi trĩ phát triển to, nó có thể gây rò rỉ dịch nhầy, khiến người bệnh cảm thấy ướt át và khó chịu.
5. Điều trị trĩ
Việc điều trị bệnh trĩ phụ thuộc vào mức độ bệnh và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.
5.1. Điều trị nội khoa
Áp dụng cho bệnh trĩ cấp độ nhẹ (cấp độ 1 và nhiều trường hợp độ 2). Bác sĩ có thể chỉ định thuốc để giảm sưng viêm, đau rát, tăng độ bền tĩnh mạch hậu môn và giúp búi trĩ thu nhỏ dần.
5.2. Ngoại khoa
Khi bệnh trĩ tiến triển đến cấp độ nặng hoặc độ 2 không đáp ứng điều trị thuốc, can thiệp ngoại khoa là phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
– Trong đó, đốt trĩ Laser Diode là kỹ thuật hiện đại được áp dụng phổ biến hiện nay. Phương pháp này sử dụng năng lượng laser đánh xẹp mô trĩ, chặn nguồn máu nuôi trĩ mà không cần cắt bỏ, giúp không chảy máu, không đau và rút ngắn thời gian điều trị. Với tính an toàn và hiệu quả, Laser Diode là lựa chọn phù hợp cho những người muốn điều trị trĩ ít xâm lấn.
Đốt trĩ Laser Diode là một kỹ thuật hiện đại được áp dụng phổ biến hiện nay
– Phương pháp Longo được nhiều người lựa chọn nhờ ưu điểm ít đau và thời gian hồi phục nhanh. Kỹ thuật này sử dụng súng khâu vòng để kéo búi trĩ trở lại vị trí ban đầu, đồng thời cắt và khâu lại mạch máu nuôi búi trĩ, giúp giảm đau đáng kể sau phẫu thuật.
– Phương pháp Milligan-Morgan và Ferguson là một kỹ thuật cắt trĩ kinh điển, giúp loại bỏ búi trĩ triệt để. Phương pháp này thường áp dụng cho những trường hợp trĩ nặng, búi trĩ lớn, sa ra ngoài nhiều.
– Thắt mạch, khâu treo búi trĩ giúp búi trĩ thu nhỏ thể tích và ít xâm lấn, hạn chế đau và nhanh hồi phục.
6. Phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả
Bệnh trĩ có thể được phòng ngừa bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt. Để phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả, bạn nên bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên cám vào chế độ ăn uống hàng ngày. Uống đủ nước từ 2 đến 2,5 lít mỗi ngày giúp hạn chế tình trạng táo bón, giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn.
Bên cạnh đó, duy trì thói quen vận động thường xuyên, tránh ngồi lâu một chỗ cũng góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh. Khi đi vệ sinh, không nên rặn mạnh để tránh làm tổn thương vùng hậu môn. Ngoài ra, cần hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và đồ ăn cay nóng, vì những yếu tố này có thể kích thích hệ tiêu hóa và làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.
Bệnh trĩ tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng ngay lập tức nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời. Nếu bạn đang gặp phải bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến bệnh trĩ, hãy chủ động thăm khám sớm để được chẩn đoán bệnh trĩ nguyên nhân từ đâu, phương pháp điều trị phù hợp và phòng ngừa tái phát.
