Bệnh lao là một trong những bệnh gây tử vong đặc biệt phổ biến trên thế giới. Theo các ước tính, có đến 10 triệu người bị mắc lao và 1,5 triệu người chết vì căn bệnh này vào năm 2018. Bệnh lao có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Lý giải bệnh: Bệnh lao là gì?
Nguyên nhân gây ra bệnh lao (TB) là một loại vi khuẩn có tên khoa học là Mycobacterium Tuberculosis gây nên. Đây là một căn bệnh lây lan từ người sang người thông qua không khí. Khi những người bị lao ho, hắt hơi hoặc khạc nhổ, xuất hiện tình trạng phát tán vi khuẩn lao vào không khí. Những người bình thường chỉ hít phải một ít trong số những vi khuẩn này đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh.
Lao là căn bệnh cực phổ biến trên thế giới
Vi khuẩn gây lao không chỉ tấn công phổi mà còn có thể gây bệnh ở các bộ phận khác của cơ thể thông qua đường máu hoặc hạch bạch huyết. Những bộ phận này có thể bao gồm thận, cột sống và não. Bệnh có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời.
2. Có những loại bệnh lao nào thường gặp?
Lao thường chia thành hai loại chính là nhiễm lao tiềm ẩn và bệnh lao, trong đó:
– Nhiễm lao tiềm ẩn là khi vi khuẩn lao có thể sống trong cơ thể mà không gây bệnh. Khi bạn hít phải vi khuẩn lao trong không khí, cơ thể của bạn sẽ phát triển các phản ứng chống lại vi khuẩn, ngăn chúng phát triển. Những cá nhân nhiễm lao tiềm ẩn sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào và họ không thể truyền vi khuẩn lao sang người khác.
– Bệnh lao: Người bệnh sẽ chuyển từ bị nhiễm lao tiềm ẩn sang bị bệnh nếu vi khuẩn lao phát triển mạnh và nhân lên nhanh chóng. Bệnh rất dễ lây lan. Vì lý do này, điều trị thường được chỉ định cho những người có nguy cơ nhiễm lao để ngăn ngừa phát triển bệnh lý này.
3. Nguyên nhân và yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh
3.1. Nguyên nhân chính hình thành bệnh lao là gì?
Vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis (MTB) là nguyên nhân chính gây ra bệnh lao. Nó lây lan từ người sang người thông qua các giọt cực nhỏ trong không khí. Khi vi khuẩn MTB xâm nhập vào cơ thể người, nó không hoạt động ngay lập tức; thay vào đó, nó sẽ ở trong giai đoạn ủ bệnh. Phần lớn những người ở giai đoạn này không có bất kỳ triệu chứng nào và họ không lây lan sang người khác.
Vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis
Mặc dù không có dấu hiệu của bệnh, người bệnh vẫn có thể nhận được kết quả dương tính với vi khuẩn lao khi làm xét nghiệm. Nguy cơ mắc bệnh lao sẽ giảm đáng kể nếu nó được phát hiện sớm và điều trị ngay từ giai đoạn này.
Nghiên cứu cho thấy cứ mười người nhiễm vi khuẩn lao MTB sẽ có một trường hợp sẽ phát triển bệnh. Vi khuẩn thường không hoạt động ngay mà chờ đợi hệ thống miễn dịch của cơ thể suy yếu và không còn đủ sức chống lại chúng. Đặc biệt đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu, người già. Điều này cũng có nghĩa là dù thời gian ủ bệnh của mỗi người sẽ khác nhau, nhưng vi khuẩn lao sẽ phát triển từ phổi và theo máu đến các cơ quan khác.
3.2. Những yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh lao là gì?
Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh, tuy nhiên có một số yếu tố cố định làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh hơn, các yếu tố này thường là:
Hệ thống miễn dịch suy giảm
Hệ thống miễn dịch khỏe mạnh thường đánh bại vi khuẩn lao, nhưng cơ thể sẽ không thể phòng thủ tốt nếu sức đề kháng của bạn kém. Hệ thống miễn dịch của bạn có thể bị ảnh hưởng bởi một số loại thuốc và bệnh như:
– Nhiễm HIV/AIDS
– Bị bệnh tiểu đường hay các bệnh lý nặng ở thận
– Bị ung thư, trải qua quá trình điều trị ung thư như hóa trị
– Lạm dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch như corticoid, bệnh nhân phải dùng hóa chất để điều trị ung thư
– Người bị suy dinh dưỡng, người rất trẻ hoặc người già
Người mắc HIV/AIDS có nguy cơ nhiễm lao cao hơn bình thường
Môi trường sống: Khu vực có tỷ lệ mắc lao cao
– Một số khu vực được cho là có tỷ lệ mắc bệnh cao như châu Phi, châu Á, Đông Âu, Mỹ la- tinh,….
– Làm việc ở những nơi chăm sóc sức khỏe như bệnh viện, trạm y tế,..
– Sống tập thể như nhà tù, bệnh viện tâm thần, viện dưỡng lão,..
– Sống chung với người bị nhiễm lao – yếu tố nguy cơ dẫn đến lao cao hơn cả.
Ngoài ra, yếu tố khác dẫn đến nhiễm lao còn có thể là do không được chăm sóc y tế và thường xuyên sử dụng các chất kích thích như ma túy, sử dụng rượu bia, thuốc lá,..
4. Biểu hiện nào cho thấy bạn bị lao?
Người bệnh trong giai đoạn ủ bệnh có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Ở thời điểm này, bệnh thường không lây lan sang người khác. Sau khi bệnh phát triển, các triệu chứng sẽ bắt đầu rõ ràng.
Nơi vi khuẩn lao phát triển trong cơ thể sẽ quyết định các triệu chứng của bệnh lao. Thông thường, vi khuẩn lao sẽ phát triển trong phổi, dẫn tới lao phổi. Lao phổi có thể gây ra những biểu hiện bệnh như:
– Ho nặng kéo dài từ ba tuần trở lên
– Đau trong ngực
– Ho ra đờm (đờm đặc từ sâu trong phổi) hoặc máu.
Ngoài ra, bệnh lao còn có những triệu chứng khác như:
– Luôn cảm thấy cơ thể mệt mỏi, yếu, bị giảm cân và giảm cảm giác thèm ăn không rõ lý do.
– Nhiều người bị sốt và thường xuyên ớn lạnh
– Thường gặp tình trạng đổ mồ hôi khi ngủ
Các triệu chứng của bệnh lao sẽ khác nhau tùy thuộc vào khu vực bị ảnh hưởng. Bạn nên đi khám bác sĩ để tiến hành các xét nghiệm để xác định bệnh nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê bên trên.
5. Cần điều trị bệnh lao như thế nào?
Bệnh lao khá dễ chữa trị bằng cách sử dụng thuốc. Thông thường thuốc sẽ được sử dụng trong vòng sáu tháng hoặc lâu hơn. Điều trị hiệu quả thường bao gồm việc sử dụng kháng sinh mỗi ngày. Sau vài tuần, bạn sẽ trở nên tốt hơn, tuy nhiên cần cẩn trọng vì bệnh vẫn có thể tái phát.
Điều quan trọng là phải tiếp tục quá trình điều trị ngay cả khi các triệu chứng biến mất. Vi khuẩn vẫn ở trong cơ thể nếu thuốc được ngưng sử dụng quá sớm. Bệnh có thể quay trở lại, xâm nhập vào các bộ phận khác của cơ thể và lây lan cho người khác. Người tiếp xúc gần với bạn và những người trong gia đình bạn nên được kiểm tra xem họ có mắc bệnh hay không.
Trên đây là những thông tin về bệnh lao, nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị bệnh. Bệnh nhân cần thăm khám chuyên khoa để việc điều trị kịp thời và đảm bảo hiệu quả.
