Rối loạn kinh nguyệt không chỉ gây mệt mỏi, khó chịu mà còn có thể dẫn đến tăng cân mất kiểm soát. Sự thay đổi hormone trong cơ thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, làm tích tụ mỡ thừa và gây khó khăn trong việc duy trì vóc dáng. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là gì và làm sao để kiểm soát? Hãy cùng Thu Cúc TCI khám phá ngay nhé!
Menu xem nhanh:
1.Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt là quá trình tự nhiên khi niêm mạc tử cung bong tróc do thay đổi nội tiết, khiến máu thoát ra qua âm đạo. Đây là dấu hiệu trưởng thành của nữ giới, thường bắt đầu ở tuổi dậy thì (12-16 tuổi). Chu kỳ kinh nguyệt trung bình 28 ngày (dao động 25-35 ngày), giai đoạn hành kinh kéo dài 3-5 ngày với lượng máu 50-150 ml.
Rối loạn kinh nguyệt là tình trạng chu kỳ kinh thay đổi bất thường về thời gian, tần suất, lượng máu hoặc các triệu chứng đi kèm. Đây có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe hoặc ảnh hưởng từ yếu tố sinh lý, tâm lý. Tình trạng này thường biểu hiện qua hiện tượng chậm kinh, kinh đến sớm hoặc mất kinh.
Rối loạn kinh nguyệt là những bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ, bao gồm nhiều biểu hiện khác nhau:
– Vô kinh: Tình trạng không có kinh nguyệt trong một khoảng thời gian kéo dài.
– Xuất huyết tử cung bất thường: Hiện tượng chảy máu từ tử cung không theo chu kỳ kinh nguyệt bình thường, thường do rối loạn quá trình phóng noãn.
– Thống kinh: Cơn đau bụng kinh dữ dội, có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
– Kinh nguyệt không đều: Tình trạng chu kỳ kinh nguyệt biến đổi thất thường, không theo quy luật cố định.
Rối loạn kinh nguyệt khiến nhiều chị em phụ nữ lo lắng và bất an.
2. Nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt có thể dẫn đến tăng cân
2.1. Mất cân bằng nội tiết tố
Khi hormone estrogen và progesterone trong cơ thể bị mất cân bằng, không chỉ gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, khiến thời gian và lượng máu kinh thay đổi bất thường, mà còn tác động trực tiếp đến quá trình trao đổi chất và tâm trạng. Sự thay đổi nồng độ của hai hormone này có thể kích thích cảm giác thèm ăn, đặc biệt là các thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo, dẫn đến việc tiêu thụ nhiều calo hơn mức cần thiết.
Bên cạnh đó, sự mất cân bằng nội tiết còn khiến cơ thể có xu hướng giữ nước, gây cảm giác đầy bụng, sưng phù ở một số vùng như mặt, tay, chân và bụng, từ đó làm tăng trọng lượng cơ thể. Nếu tình trạng này kéo dài mà không có biện pháp điều chỉnh kịp thời, nó có thể góp phần vào việc tăng cân mất kiểm soát và gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.
2.2. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) – Nguyên nhân phổ biến dẫn đến rối loạn kinh nguyệt.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây rối loạn nội tiết và có liên quan mật thiết đến tăng cân. Phụ nữ mắc hội chứng này thường có nồng độ androgen cao hơn bình thường, dẫn đến chu kỳ kinh thất thường hoặc chậm kinh. Theo nghiên cứu, khoảng 80% phụ nữ mắc PCOS bị tăng cân hoặc béo phì, đặc biệt là tích tụ mỡ ở vùng bụng.
2.3. Stress kéo dài và thay đổi thói quen ăn uống
Rối loạn kinh nguyệt có thể ảnh hưởng đến tâm lý, gây căng thẳng, lo âu hoặc thậm chí là trầm cảm nhẹ. Những thay đổi này tác động trực tiếp đến thói quen ăn uống và có thể dẫn đến tăng cân theo các cơ chế sau:
– Căng thẳng và thèm ăn đồ ngọt: Khi tâm trạng không ổn định, cơ thể có xu hướng sản sinh nhiều hormone căng thẳng, làm tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt là đồ ngọt và tinh bột.
– Ăn theo cảm xúc: Nhiều người có xu hướng ăn nhiều hơn khi cảm thấy buồn, căng thẳng hoặc cáu gắt trong giai đoạn rối loạn kinh nguyệt. Điều này có thể dẫn đến tăng cân do nạp vào nhiều calo hơn mức cơ thể cần.
– Rối loạn giấc ngủ: Khi thiếu ngủ, cơ thể tăng sản xuất hormone kích thích thèm ăn khiến bạn ăn nhiều hơn bình thường.
2.4. Giảm động lực vận động
Rối loạn chu kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm động lực vận động. Những triệu chứng như mệt mỏi, đau bụng, đau lưng hay chóng mặt có thể khiến bạn cảm thấy uể oải, không muốn di chuyển nhiều. Khi tình trạng này kéo dài, cơ thể dần hình thành thói quen ít vận động, làm chậm quá trình trao đổi chất và giảm khả năng đốt cháy calo. Điều này không chỉ dẫn đến nguy cơ gây tăng cân mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, làm giảm sự dẻo dai và sức bền của cơ thể.
2.5. Rối loạn hormone tuyến giáp
Tuyến giáp giữ vai trò quan trọng trong việc điều hòa quá trình trao đổi chất và chu kỳ kinh nguyệt. Khi tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp), cơ thể có thể gặp phải nhiều vấn đề như rối loạn kinh nguyệt và tăng cân khó kiểm soát.
Những dấu hiệu điển hình của suy giáp bao gồm:
– Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài bất thường với lượng máu kinh ra nhiều hơn so với thông thường.
– Tăng cân mặc dù không có sự thay đổi trong chế độ ăn uống hàng ngày.
– Cảm giác mệt mỏi, lạnh, da khô và thiếu sức sống.
Nếu bạn đang gặp phải những triệu chứng này, việc kiểm tra chức năng tuyến giáp là rất cần thiết. Điều trị suy giáp thích hợp có thể giúp cải thiện cả vấn đề rối loạn kinh nguyệt và cân nặng.
3. Làm thế nào để kiểm soát rối loạn kinh nguyệt và tăng cân?
Để khắc phục các vấn đề về chu kỳ và kiểm soát cân nặng, bạn cần kết hợp chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt lành mạnh và chăm sóc sức khỏe đúng cách. Dưới đây là một số biện pháp hiệu quả giúp cân bằng nội tiết tố và duy trì vóc dáng:
3.1. Cân bằng chế độ ăn uống – Chìa khóa giúp giảm thiểu tình trạng rối loạn kinh nguyệt
– Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp điều hòa nội tiết tố.
– Ăn đủ protein: Thịt nạc, cá, trứng, các loại hạt giúp duy trì cơ bắp và kiểm soát cơn thèm ăn.
– Hạn chế đường và tinh bột tinh chế: Bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm chế biến sẵn có thể làm mất cân bằng insulin, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
– Bổ sung thực phẩm giàu omega-3: Cá hồi, hạt chia, quả óc chó giúp giảm viêm và điều hòa hormone.
– Uống 2-3 lít nước/ngày giúp thải độc, hỗ trợ trao đổi chất.
– Tránh rượu, bia, cà phê quá nhiều vì chúng có thể gây mất cân bằng hormone.
3.2. Tập thể dục thường xuyên
Duy trì vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày để nâng cao sức khỏe. Lựa chọn các bài tập phù hợp không chỉ giúp cải thiện thể chất mà còn hỗ trợ cân bằng nội tiết tố và giảm triệu chứng khó chịu trong chu kỳ kinh nguyệt:
– Cardio nhẹ nhàng: Đi bộ, đạp xe, bơi lội giúp tăng cường lưu thông máu và cải thiện trao đổi chất.
– Yoga và Pilates: Giúp giảm căng thẳng, cân bằng nội tiết tố và giảm đau bụng kinh.
– Tập luyện sức bền: Các bài tập với tạ nhẹ giúp cơ thể đốt cháy calo hiệu quả hơn.
Tập thể dục thường xuyên giúp cân bằng nội tiết tố, giảm căng thẳng và cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
3.3. Tham khảo ý kiến bác sĩ
Tham khảo ý kiến bác sĩ là bước quan trọng nếu bạn gặp tình trạng rối loạn kéo dài kèm theo tăng cân không kiểm soát. Các chuyên gia y tế có thể giúp bạn xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Gặp bác sĩ để được tư vấn khi có dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt kéo dài.
3.4. Giảm căng thẳng
– Ngủ đủ 7-8 tiếng/ngày để cơ thể có thời gian phục hồi và điều hòa hormone.
– Thư giãn bằng thiền định, hít thở sâu để giảm cortisol, gây căng thẳng có thể ảnh hưởng đến cân nặng.
– Tránh thức khuya, sử dụng điện thoại trước khi ngủ để duy trì giấc ngủ chất lượng.
Rối loạn kinh nguyệt có thể góp phần gây tăng cân do mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và cảm giác thèm ăn. Để kiểm soát tốt tình trạng này, cần duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết.
