Ung thư luôn là một trong những mối lo ngại lớn đối với sức khỏe con người, đặc biệt khi nhiều loại ung thư không biểu hiện triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Chính vì vậy, việc thực hiện xét nghiệm ung thư (xét nghiệm chỉ điểm khối u) kết hợp với các phương pháp thăm khám khác sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện bệnh sớm, giúp tăng hiệu quả điều trị. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về phương pháp xét nghiệm này.
Menu xem nhanh:
1. Khám phát hiện sớm ung thư mang lại lợi ích gì?
Phát hiện và điều trị ung thư ở giai đoạn sớm giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do bệnh gây ra. Có hai yếu tố quan trọng trong việc phát hiện sớm ung thư đó là chẩn đoán sớm và sàng lọc sớm.
Sàng lọc nhằm phát hiện những dấu hiệu bất thường hoặc tiền ung thư ở những người chưa xuất hiện triệu chứng. Khi phát hiện bất thường qua quá trình này, các phương pháp khám bổ sung sẽ được thực hiện để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm mang lại nhiều lợi ích: khả năng điều trị thành công cao hơn, tỷ lệ sống sót được cải thiện đáng kể, chi phí điều trị thấp hơn và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được nâng cao. Điều này càng thể hiện được tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về các dấu hiệu cảnh báo ung thư và tiếp cận các dịch vụ y tế sớm nhất có thể để tầm soát, đánh giá và chẩn đoán.
Việc chẩn đoán sớm không chỉ giúp phát hiện kịp thời ung thư mà còn làm giảm sự chậm trễ trong quá trình điều trị và chăm sóc, giúp bệnh nhân có cơ hội tốt nhất để phục hồi và duy trì chất lượng cuộc sống.
Khám sàng lọc ung thư đóng vai trò quan trọng để bảo vệ sức khỏe
2. Ai nên thực hiện các xét nghiệm tìm dấu ấn ung thư?
– Khi nghi ngờ mắc ung thư: Áp dụng cho các bệnh như ung thư đại trực tràng, ung thư vú và các loại ung thư khác.
– Tiền sử gia đình có người mắc ung thư: Đối tượng có nguy cơ cao cần được theo dõi sớm.
– Có yếu tố nguy cơ: Bao gồm những người trên 50 tuổi, hút thuốc lá, sử dụng rượu bia thường xuyên, hoặc làm việc trong môi trường độc hại.
– Theo dõi bệnh nhân ung thư: Xét nghiệm giúp kiểm tra tình trạng bệnh, hiệu quả điều trị và nguy cơ tái phát.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dấu ấn ung thư có thể tăng cao ngay cả ở những người mắc bệnh lành tính như xơ gan hay viêm gan. Vì vậy, xét nghiệm này cần được kết hợp với thăm khám lâm sàng và các phương pháp chẩn đoán khác để đảm bảo độ chính xác và tránh gây nhầm lẫn.
Xét nghiệm chỉ điểm khối u là phương pháp thường có trong quá trình tầm soát ung thư
3. Một số xét nghiệm ung thư thường gặp trong tầm soát
3.1. Hiểu thế nào về xét nghiệm ung thư?
Xét nghiệm ung thư (hay còn gọi là dấu ấn ung thư/chất chỉ điểm khối u) là phương pháp sử dụng các dấu ấn sinh học được tìm thấy trong máu, nước tiểu hoặc mô cơ thể để đánh giá sự hiện diện của một hoặc nhiều loại ung thư. Hiện nay, có rất nhiều loại chất chỉ điểm khối u, mỗi loại liên quan đến một quá trình bệnh lý cụ thể và được ứng dụng để hỗ trợ phát hiện ung thư.
Việc đo lường các dấu ấn ung thư không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư mà còn cung cấp thông tin về sự hình thành, phát triển và mức độ đáp ứng với điều trị của các khối u ác tính. Tuy nhiên, các dấu ấn ung thư không phải lúc nào cũng đặc trưng cho bệnh ung thư.
Một số tế bào bình thường cũng có khả năng sản xuất hoặc bài tiết dấu ấn ung thư và nhiều yếu tố khác có thể dẫn đến kết quả dương tính giả. Do đó, việc xét nghiệm ung thư cần được thực hiện kèm theo sự thăm khám và tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo chẩn đoán chính xác và hiệu quả.
3.2. Điểm qua những xét nghiệm ung thư phổ biến
3.2.1. Xét nghiệm CEA
– Giới hạn bình thường ở mức: Từ 0 – 10 ng/ml.
– Chỉ số này thường tăng cao trong các trường hợp:
Người mắc ung thư: dạ dày, thực quản, gan, tụy, đại trực tràng, vú, buồng trứng, cổ tử cung, tuyến giáp.
Người mắc các bệnh lý lành tính: viêm ruột non, polyp đại tràng, viêm tụy, suy thận mạn.
3.2.2. Xét nghiệm AFP
– Mức bình thường: Từ 0 – 7 ng/ml.
– Chỉ số AFP thường gia tăng khi bệnh nhân mắc ung thư tế bào gan nguyên phát và ung thư tế bào mầm (tinh hoàn).
– Giá trị chính của chỉ số này là theo dõi tiến trình bệnh và hiệu quả điều trị các loại ung thư này sau phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.
– Chỉ số này cũng thường tăng trong các bệnh lý khác: viêm gan, xơ gan.
3.2.3. Xét nghiệm PSA
– Giới hạn bình thường là:
Người dưới 50 tuổi: Mức PSA dưới 2,5 ng/ml.
Người trên 50 tuổi: Mức PSA dưới 5 ng/ml.
– Chỉ số này thường tăng với người mắc ung thư tuyến tiền liệt, u phì đại, viêm tuyến tiền liệt.
– Đây là dấu ấn quan trọng trong sàng lọc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, thường kết hợp với chụp trực tràng, siêu âm và sinh thiết ở nam trên 50 tuổi.
3.2.4. Xét nghiệm CA 125
– Giới hạn đối với người có sức khỏe bình thường: Từ 0 – 35 U/ml.
– Mức CA 125 thường tăng khi người bệnh mắc ung thư buồng trứng và cổ tử cung.
– Chủ yếu được dùng để chẩn đoán ung thư buồng trứng, đánh giá hiệu quả điều trị và theo dõi sự tiến triển của bệnh.
– Nó cũng tăng trong các bệnh lý khác như: viêm màng tim, viêm màng phổi, viêm màng bụng, cổ trướng…
3.2.5. Xét nghiệm CA 15 – 3
– Giới hạn bình thường: Từ 0 – 32 U/ml.
– Chỉ số này gia tăng trong ung thư vú, đặc biệt ở giai đoạn di căn.
– Đây là một marker hữu ích nhằm theo dõi tiến triển của bệnh.
– Mức CA 15 – 3 cũng gia tăng trong các bệnh lý khác như: u vú lành tính, viêm gan, viêm tụy.
Xét nghiệm dấu ấn ung thư đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị ung thư. Các loại xét nghiệm này có thể phát hiện một hoặc nhiều dấu ấn ung thư, tùy thuộc vào loại bệnh. Để đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện một hoặc nhiều xét nghiệm phù hợp, đồng thời kết hợp với các phương pháp thăm khám khác.
Xét nghiệm nên kết hợp cùng các phương pháp khác để đảm bảo sự chính xác tối đa
Hiện nay, Thu Cúc TCI là địa chỉ tầm soát ung thư uy tín, được hàng triệu khách hàng tin chọn nhờ vào đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ chăm sóc tận tâm. Tại đây, các gói tầm soát được thiết kế khoa học, đầy đủ danh mục từ xét nghiệm tới chẩn đoán hình ảnh, thăm dò chức năng… Qua đó giúp phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm, mang lại cơ hội điều trị hiệu quả cao. Bên cạnh đó, Thu Cúc TCI còn mang đến trải nghiệm thăm khám thoải mái, nhẹ nhàng, giảm thiểu áp lực tâm lý cho khách hàng.
Đừng để sự chủ quan khiến sức khỏe của bạn phải trả giá. Hãy chủ động bảo vệ bản thân và gia đình bằng việc tầm soát ung thư định kỳ – một hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn đối với tương lai khỏe mạnh của bạn!
