Xét nghiệm CEA là xét nghiệm thường được sử dụng trong tiên lượng và chẩn đoán một số loại ung thư, nhất là ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa biết xét nghiệm CEA là gì và có ý nghĩa như thế nào? Bài viết sau sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản về xét nghiệm này.
Menu xem nhanh:
Xét nghiệm CEA là gì?
Xét nghiệm CEA (Carcinoembryonic antigen) là xét nghiệm đo mức kháng nguyên carcinoembryonic (CEA) trong máu.
Xét nghiệm CEA (Carcinoembryonic antigen) là xét nghiệm đo mức kháng nguyên carcinoembryonic (CEA) trong máu. CEA là một protein thường được tìm thấy trong mô của thai nhi. Nồng độ của protein này trở nên rất thấp hoặc biến mất sau khi trẻ ra đời. Ở người lớn, nồng độ CEA bất thường có thể là dấu hiệu của ung thư.
Mục đích của việc thực hiện xét nghiệm CEA
Xét nghiệm CEA có thể được sử dụng để:
– Theo dõi việc điều trị của bệnh nhân ung thư đại tràng. Xét nghiệm CEA cũng được sử dụng như một dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến giáp thể tủy và ung thư trực tràng, phổi, vú, gan, tuyến tụy, dạ dày, và buồng trứng.
Một xét nghiệm CEA ban đầu thường tiến hành trước khi điều trị và được xem như “giá trị cơ sở”. Các xét nghiệm CEA sau đó sẽ được dùng để đánh giá khả năng đáp ứng với điều trị và xác định xem liệu ung thư đã tiến triển hoặc tái phát hay chưa.
– Xác định tiên lượng của bệnh – khả năng tiến triển của ung thư.
– Xác định giai đoạn của ung thư , liên quan tới việc đánh giá kích thước khối u cũng như mức độ lan rộng của nó.
– Xét nghiệm CEA trong một mẫu chất dịch của cơ thể có thể giúp kiểm tra xem ung thư đã lan rộng đến một khoang cơ thể (chẳng hạn như màng phổi hoặc màng bụng) hay chưa.
Bác sĩ cũng có thể sử dụng kết hợp xét nghiệm CEA với các dấu hiệu khối u khác trong việc đánh giá các bệnh ung thư.
Không phải tất cả các bệnh ung thư đều sản xuất CEA, và một xét nghiệm CEA dương tính không phải lúc nào cũng do ung thư. Vì vậy xét nghiệm CEA không được khuyến cáo rộng rãi.
Chuẩn bị trước khi thực hiện xét nghiệm CEA
Không cần phải chuẩn bị gì trước khi làm xét nghiệm CEA.
Không cần phải chuẩn bị gì trước khi làm xét nghiệm CEA. Bác sĩ sẽ cung cấp cho người bệnh các thông tin cần thiết về mục đích của xét nghiệm, cách thực hiện và ý nghĩa của kết quả.
Khi nào cần xét nghiệm CEA?
Xét nghiệm CEA được chỉ định khi một người đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại tràng hoặc các loại cụ thể khác của bệnh ung thư. Xét nghiệm sẽ được thực hiện trước khi bắt đầu điều trị và sau đó một cách thường xuyên để đánh giá hiệu quả của điều trị và phát hiện tái phát.
Xét nghiệm CEA đôi khi có thể được thực hiện trên một chất lỏng nào đó ngoài máu khi bác sĩ nghi ngờ ung thư đã di căn (lan rộng đến màng phổi hoặc khoang bụng).
Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm CEA
– Đối với điều trị, theo dõi tái phát:
Nếu nồng độ CEA ban đầu tăng lên và giảm dần về bình thường sau điều trị nghĩa là ung thư đã điều trị thành công. Nồng độ CEA tăng đều đặn là dấu hiệu của ung thư tái phát.
– Đối với tiên lượng hoặc xác định giai đoạn của ung thư:
Ở xét nghiệm CEA đầu tiên, người có khối u nhỏ và ung thư ở giai đoạn đầu có nồng độ CEA bình thường hoặc hơi cao. Những người có khối u lớn và ung thư ơ giai đoạn muộn, khối u đã lan rộng khắp cơ thể và nồng độ CEA có nhiều khả năng tăng cao.
– Xét nghiệm về di căn:
Nếu CEA hiện diện trong một chất lỏng khác trong cơ thể ngoài máu, chứng tỏ ung thư đã lây lan sang các vùng khác của cơ thể. Ví dụ nếu CEA được phát hiện trong dịch não tủy, điều này có nghĩa là ung thư đã di căn tới hệ thống thần kinh trung ương.
Lưu ý
Xét nghiệm CEA được chỉ định khi một người đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại tràng hoặc các loại cụ thể khác của bệnh ung thư.
Những người hút thuốc lá có nồng độ CEA cao hơn so với người không hút thuốc.
Nồng độ CEA tăng có thể liên quan tới một số bệnh khác không phải là ung thư, chẳng hạn như viêm gan, xơ gan, loét dạ dày, viêm loét đại tràng, polyp trực tràng, khí phế thủng, bệnh vú lành tính.
