Nhiều bệnh lý nguy hiểm có thể lây truyền qua đường tình dục, trong đó có nhiễm Human Papillomavirus (HPV) – virus rất phổ biến. HPV là nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung ở phụ nữ và một số bệnh ung thư khác. Vắc xin ung thư sinh dục HPV ra đời như một bước đột phá, giúp chủ động phòng ngừa các bệnh do HPV gây ra, bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Bài viết cung cấp thông tin chi tiết về vắc xin HPV, bao gồm tác nhân gây bệnh, lợi ích tiêm chủng, đối tượng tiêm và những lưu ý quan trọng liên quan.
Menu xem nhanh:
1. Sự nguy hiểm của HPV
Human Papillomavirus (HPV) là một nhóm virus rất phổ biến lây truyền qua quan hệ tình dục bằng đường âm đạo, hậu môn, miệng. Hầu hết mọi người hoạt động tình dục đều có nguy cơ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Trong nhiều trường hợp, hệ miễn dịch có thể tự đào thải virus khỏi cơ thể.
Tuy nhiên, một số chủng HPV nguy cơ cao (HPV 16, 18) có thể tồn tại lâu dài và gây ra các bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm:
Ung thư cổ tử cung: Đây là bệnh ung thư phụ khoa thường gặp nhất ở phụ nữ, do HPV 16 và 18 gây ra.
Ung thư âm đạo: HPV 16 và 18 cũng có thể gây ra ung thư âm đạo.
Ung thư hậu môn: Cả nam và nữ đều có nguy cơ mắc ung thư hậu môn do HPV 16 và 18.
Ung thư dương vật: HPV 16 và 18 là nguyên nhân chính gây ra ung thư dương vật.
U nhú sinh dục: HPV có thể gây ra mụn cóc sinh dục ở cả nam và nữ giới, thường không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống.
Những bệnh về đường sinh dục có thể ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống.
2. Vắc xin ung thư sinh HPV hoạt động ra sao?
2.1. Vắc xin ung thư sinh dục hoạt động như thế nào?
Vắc xin HPV không chứa virus sống mà sử dụng các protein vỏ của một số chủng HPV nhất định. Khi tiêm vắc xin, hệ miễn dịch sẽ nhận diện các protein này là “khác lạ” và kích hoạt sản sinh kháng thể. Nhờ đó, cơ thể có “trí nhớ” về virus và sẵn sàng tấn công nếu gặp phải HPV thực sự trong tương lai.
2.2. Các loại vắc xin ung thư sinh dục HPV hiện nay
Có 2 loại vắc xin ung thư đường sinh dục hiện nay:
Vắc xin 4 giá (Gardasil): Phòng ngừa bốn chủng HPV nguy cơ cao 16, 18, 6 và 11, gây ra khoảng 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung, âm đạo, hậu môn và hầu hết các trường hợp ung thư dương vật do HPV.
Vắc xin 9 giá (Gardasil 9): Phòng ngừa 9 chủng HPV nguy cơ cao và 5 chủng HPV nguy cơ thấp gây ra mụn cóc sinh dục. Vắc xin 9 giá cung cấp khả năng phòng ngừa rộng rãi hơn vắc xin 4 giá.
2.3. Đối tượng nên tiêm vắc xin ung thư sinh dục HPV
Đối tượng và độ tuổi được các bác sĩ tiêm chủng khuyên nên thực hiện mũi HPV là:
– Trẻ gái từ 9 đến 14 tuổi: Đây là thời điểm lý tưởng để tiêm phòng vắc xin HPV vì hệ miễn dịch đáp ứng tốt nhất với vắc xin. Tiêm chủng ở độ tuổi này giúp bảo vệ trẻ trước khi bắt đầu quan hệ tình dục, ngăn ngừa nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao.
– Trẻ gái và phụ nữ từ 15 đến 45 tuổi: Vẫn có thể tiêm vắc xin HPV ở độ tuổi này để mang lại hiệu quả phòng ngừa. Trong trường hợp không may mắc 1 vài chủng HPV thì vắc xin vẫn có hiệu quả để bảo vệ người tiêm khỏi những chủng còn lại.
– Trẻ trai và nam giới từ 9 đến 45 tuổi: Vắc xin HPV có thể được cân nhắc tiêm cho nam giới để phòng ngừa các bệnh ung thư dương vật, hậu môn do HPV gây ra. Bác sĩ sẽ tư vấn dựa trên tình trạng sức khỏe và nguy cơ mắc bệnh của từng người.
2.4. Lịch tiêm chủng vắc xin ung thư sinh dục
Lịch tiêm chủng vắc xin HPV phụ thuộc vào độ tuổi bắt đầu tiêm và loại vắc xin:
– Vắc xin 4 giá (Gardasil): Tiêm 3 mũi cho trẻ gái hoặc phụ nữ.
– Vắc Xin 9 Giá (Gardasil 9):
+ Từ 9 đến 14 tuổi: Tiêm 2 mũi hoặc 3 mũi tùy tình huống, điều này sẽ được bác sĩ tiêm chủng tư vấn.
+ Từ 15 tuổi trở lên: Tiêm 3 mũi, theo lịch 0 – 2 – 6 tháng.
Vắc xin HPV có thể tiêm cho người lớn đến 45 tuổi.
Vắc xin HPV có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa các bệnh do HPV gây ra. Các nghiên cứu cho thấy:
Vắc xin tứ giá có hiệu quả rất cao trong việc phòng ngừa các trường hợp ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ do HPV 16 và 18 gây ra ở những người chưa từng nhiễm các chủng HPV này trước đó.
Vắc xin 9 giá có hiệu quả phòng ngừa cao hơn vắc xin 2 giá do bảo vệ thêm các chủng HPV nguy cơ cao khác.
Vắc xin HPV cũng có hiệu quả trong việc phòng ngừa các bệnh tiền ung thư cổ tử cung do HPV gây ra. Phòng ngừa hiệu quả các bệnh ung thư và u nhú sinh dục do HPV gây ra, góp phần giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh và tử vong. An toàn, được kiểm nghiệm lâm sàng chặt chẽ.
Liệu pháp phòng ngừa chủ động, giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.
3. Người tiêm cần lưu ý những điều gì?
– Trước khi tiêm chủng, cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử dị ứng thuốc, bệnh lý đang mắc (nếu có) và tình trạng tiêm chủng trước đó.
– Bác sĩ sẽ thăm khám và đánh giá tình trạng sức khỏe để xác định xem bạn có phù hợp tiêm vắc xin HPV hay không.
Bác sĩ sẽ khám để kiểm tra tình trạng người tiêm có nên tiêm hay không và đưa ra lời khuyên cho họ.
– Không nên tiêm vắc xin HPV nếu đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.
– Có thể tiêm vắc xin HPV trong thời kỳ cho con bú.
– Vắc xin HPV không thay thế các phương pháp phòng ngừa lây nhiễm HPV khác, chẳng hạn như quan hệ tình dục an toàn.
Vắc xin HPV là một trong những thành tựu y học quan trọng, giúp chủ động phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do HPV gây ra. Tiêm chủng vắc xin HPV ở độ tuổi thích hợp sẽ mang lại hiệu quả phòng ngừa tối ưu, bảo vệ sức khỏe bản thân và giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho bạn tình.
Hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn về loại vắc xin HPV phù hợp, lịch tiêm chủng và những vấn đề liên quan. Chủ động tiêm phòng vắc xin HPV là cách thiết thực để bảo vệ sức khỏe sinh sản và tương lai.
