Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng phổ biến, xảy ra khi dịch dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày. Điều trị trào ngược cần được thực hiện đúng cách để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị, từ vai trò của chẩn đoán chính xác đến các phương pháp đo pH và thay đổi lối sống.
Menu xem nhanh:
1. Vai trò của chẩn đoán đúng trong điều trị trào ngược
Chẩn đoán chính xác là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc trị trào ngược. Nhiều người mắc bệnh nhưng lại tự ý điều trị bằng các loại thuốc giảm axit mà không trải qua thăm khám y khoa. Điều này không chỉ làm kéo dài thời gian bệnh mà còn gây ra nguy cơ bỏ sót những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Mặc dù các triệu chứng điển hình như ợ nóng, ợ hơi, và khó tiêu có thể khiến người bệnh dễ nghĩ đến trào ngược, nhưng nhiều bệnh lý khác cũng có thể gây ra cảm giác tương tự, ví dụ như loét dạ dày, nhiễm khuẩn Helicobacter pylori, hoặc các vấn đề về tim mạch. Nếu không được chẩn đoán đúng, bệnh nhân có thể bị điều trị sai hướng, dẫn đến bệnh tình nặng hơn.
Việc chẩn đoán chính xác giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng giai đoạn của bệnh. Ví dụ, với những trường hợp trào ngược nhẹ, chỉ cần thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu đã có tổn thương thực quản, việc điều trị cần kết hợp giữa thuốc và các biện pháp y khoa khác. Chính vì vậy, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và xác định rõ mức độ nghiêm trọng của bệnh trước khi bắt đầu quá trình điều trị.
Chẩn đoán chính xác là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc trị bệnh trào ngược
2. Đo pH thực quản – tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán
Một trong những phương pháp quan trọng trong quá trình chẩn đoán trào ngược là đo pH thực quản. Đây là kỹ thuật theo dõi mức độ axit trong thực quản suốt 24 giờ để đánh giá chính xác tần suất và mức độ nghiêm trọng của hiện tượng trào ngược.
Quy trình đo pH 24h thực quản khá đơn giản. Bác sĩ sẽ đặt một đầu dò nhỏ qua mũi hoặc miệng vào thực quản, giúp ghi lại nồng độ axit liên tục trong suốt 24 giờ. Người bệnh sẽ đeo thiết bị theo dõi này và thực hiện các hoạt động sinh hoạt bình thường để đảm bảo kết quả phản ánh đúng thực tế.
Đo pH thực quản 24h mang lại nhiều lợi ích trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Nó không chỉ giúp xác định mức độ trào ngược mà còn cho biết mối liên hệ giữa các triệu chứng và thời điểm xảy ra trào ngược. Ví dụ, một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng ợ nóng nhiều vào ban đêm, từ đó bác sĩ sẽ điều chỉnh thời gian sử dụng thuốc cho phù hợp hơn.
Cùng với nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng (quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản, dạ dày) và đo áp lực và nhu động thực quản HRM (kiểm tra chức năng cơ co bóp, xác định các rối loạn nhu động thực quản), đo pH thực quản đem lại hiệu quả rất cao trong chẩn đoán và đánh giá điều trị trào ngược tại TCI.
Đo pH thực quản 24h mang lại nhiều lợi ích trong quá trình chẩn đoán và điều trị
3. Trị trào ngược cần chú ý những gì?
3.1. Sử dụng thuốc trị trào ngược đúng cách
Trong quá trình trị trào ngược, thuốc là một phần không thể thiếu, đặc biệt khi bệnh đã ở mức độ nặng hoặc khi thay đổi lối sống không mang lại hiệu quả. Các loại thuốc thường được sử dụng giúp giảm lượng axit trong dạ dày, từ đó giảm tần suất và mức độ trào ngược.
Tuy nhiên điều đặc biệt quan trọng là người bệnh cần tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ. Nhiều bệnh nhân tự ý ngưng thuốc khi thấy các triệu chứng thuyên giảm, dẫn đến tình trạng bệnh tái phát. Một số người lại lạm dụng thuốc mà không biết rằng sử dụng dài hạn có thể gây ra những tác dụng phụ như loãng xương hoặc rối loạn hấp thụ vitamin B12.
Đôi khi, bệnh nhân cần kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau để đạt hiệu quả tối ưu. Bởi vậy, tuân thủ chỉ định và tái khám định kỳ cũng rất quan trọng để theo dõi diễn biến của bệnh và điều chỉnh thuốc nếu cần thiết.
3.2. Thay đổi lối sống – Chìa khóa trong việc trị trào ngược
Bên cạnh sử dụng thuốc, thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và giảm các triệu chứng trào ngược.
– Chế độ ăn uống: Tránh các loại thực phẩm dễ gây trào ngược như đồ ăn chiên rán, thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn, cà phê, và socola. Người bệnh nên ăn thành nhiều bữa nhỏ, tránh ăn quá no và không nên ăn trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ.
– Tư thế ngủ: Kê cao đầu giường khoảng 15-20 cm để giảm thiểu nguy cơ trào ngược vào ban đêm.
– Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì là một yếu tố làm gia tăng nguy cơ trào ngược, vì vậy kiểm soát cân nặng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị.
– Ngoài ra, việc bỏ thuốc lá và hạn chế căng thẳng cũng góp phần cải thiện triệu chứng. Những thói quen này không chỉ hỗ trợ quá trình điều trị mà còn giúp người bệnh duy trì sức khỏe tổng thể.
Tránh các loại thực phẩm dễ gây trào ngược như đồ ăn chiên rán, thực phẩm cay nóng,…
3.3. Một số lưu ý khác trong trị trào ngược
Trong một số trường hợp nặng, khi các biện pháp dùng thuốc và thay đổi lối sống không mang lại hiệu quả, phẫu thuật có thể được cân nhắc. Phẫu thuật thường được chỉ định cho những bệnh nhân có biến chứng như hẹp thực quản hoặc những người không muốn sử dụng thuốc suốt đời. Tuy nhiên, quyết định phẫu thuật cần được thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ để đánh giá lợi ích và rủi ro.
Trị trào ngược là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng dẫn của bác sĩ. Chẩn đoán đúng là bước quan trọng nhất, giúp định hướng điều trị phù hợp và tránh được những biến chứng không mong muốn. Trong đó, đo pH thực quản là công cụ hữu ích, giúp đánh giá chính xác tình trạng bệnh và hiệu quả của các phương pháp điều trị.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, người bệnh cần chú ý thay đổi lối sống và duy trì các thói quen lành mạnh để cải thiện triệu chứng. Đối với những trường hợp nặng hơn, phẫu thuật có thể là giải pháp cuối cùng. Tuy nhiên, bất kỳ phương pháp nào cũng cần được thực hiện dưới sự tư vấn và theo dõi của chuyên gia y tế.
Trị trào ngược không phải là khó nếu người bệnh tuân thủ đúng phác đồ và lắng nghe cơ thể mình. Hãy luôn nhớ rằng, phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh – và điều trị đúng cách là chìa khóa để lấy lại chất lượng cuộc sống tốt nhất.
