Sốt là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất ở trẻ em, thường khiến phụ huynh lo lắng. Tuy nhiên, cần hiểu rằng sốt không phải là một bệnh mà là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại virus hoặc vi khuẩn gây bệnh. Bài viết sau cung cấp câu trả lời cho câu hỏi “Trẻ em bị sốt phải làm sao?”, bố mẹ tham khảo để làm giàu thêm vốn kiến thức chăm sóc trẻ của mình, bố mẹ nhé.
Menu xem nhanh:
1. Trẻ có thể bị sốt do những nguyên nhân nào?
Trẻ em có thể bị sốt do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường được phân loại thành ba nhóm chính là nguyên nhân do nhiễm trùng, nguyên nhân không do nhiễm trùng và các yếu tố khác từ môi trường hoặc sinh lý.
– Nguyên nhân do nhiễm trùng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ bị sốt. Cơ thể trẻ thường tăng nhiệt độ để chống lại các tác nhân gây bệnh. Bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm mũi, viêm họng rất thường gặp. Ngoài ra, trẻ cũng có thể bị sốt do viêm phế quản, viêm phổi hoặc do các bệnh lây qua đường tiêu hóa. Các bệnh nhiễm trùng đặc trưng ở trẻ như thủy đậu, tay chân miệng cũng là những nguyên nhân quan trọng gây sốt.
Cơ thể trẻ thường tăng nhiệt độ để chống lại các tác nhân gây bệnh.
– Nguyên nhân không do nhiễm trùng: Sốt có thể do các yếu tố không liên quan đến nhiễm trùng. Một số trẻ bị sốt nhẹ sau khi tiêm phòng, đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi sản xuất kháng thể để bảo vệ trẻ trước các bệnh nguy hiểm. Trường hợp rối loạn miễn dịch như viêm khớp tự miễn hoặc các bệnh lý viêm không nhiễm trùng khác cũng có thể gây sốt.
– Các yếu tố khác từ môi trường và sinh lý: Ngoài các bệnh lý, môi trường cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc gây sốt ở trẻ. Nhiệt độ môi trường quá cao hoặc trẻ mất nước trong thời tiết nóng bức có thể dẫn đến sốt nhiệt. Trẻ cũng có thể bị sốt khi dị ứng với thực phẩm hoặc phản ứng với các chất độc từ môi trường.
Tóm lại, sốt ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng đến các yếu tố môi trường hay sinh lý. Xác định chính xác nguyên nhân là rất quan trọng để có phương pháp chăm sóc và điều trị phù hợp.
2. Trẻ em bị sốt phải làm sao: Lời khuyên từ chuyên gia
Sốt ở trẻ em là thường khiến phụ huynh lo lắng. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp sốt không nguy hiểm nếu được xử lý đúng cách. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp cha mẹ chăm sóc trẻ khi bị sốt.
2.1. Đánh giá tình trạng sốt của trẻ bằng nhiệt kế
Đầu tiên, hãy sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ cơ thể trẻ, đây là cách chính xác nhất để xác định trẻ có bị sốt hay không. Các mức nhiệt độ phổ biến:
– 37,5°C đến 38°C: Sốt nhẹ, thường không nguy hiểm.
– 38°C đến 39°C: Sốt vừa, cần theo dõi kỹ hơn.
– Trên 39°C: Sốt cao, cần thực hiện các biện pháp hạ sốt ngay lập tức và liên hệ bác sĩ nếu cần.
Phương pháp đo nhiệt độ nên phù hợp với độ tuổi của trẻ. Với trẻ nhỏ, đo nhiệt độ hậu môn là cách chính xác nhất, trong khi trẻ lớn hơn có thể đo nhiệt độ nách hoặc tai.
2.2. Hạ sốt tại nhà: Các bước an toàn và hiệu quả
2.2.1. Hạ sốt bằng thuốc
Thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen được sử dụng phổ biến, nhưng cần đảm bảo liều lượng phù hợp với cân nặng và tuổi của trẻ. Ví dụ:
– Paracetamol: 10-15 mg/kg mỗi 4-6 giờ, không quá 4 lần trong 24 giờ.
– Ibuprofen: 5-10 mg/kg mỗi 6-8 giờ, nhưng không nên dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.
Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và không dùng aspirin cho trẻ em, vì có nguy cơ gây hội chứng Reye – một tình trạng rất nguy hiểm.
Thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen được sử dụng phổ biến.
2.2.2. Hạ sốt không dùng thuốc
Dùng khăn ấm lau nhẹ nhàng các vùng trán, nách, bẹn (không sử dụng nước lạnh, vì có thể làm co mạch máu, khiến tình trạng sốt trở nên tồi tệ hơn) và cho trẻ mặc quần áo thoáng mát.
2.2.3. Bổ sung nước và điện giải
Khi trẻ bị sốt, cơ thể thường mất nhiều nước và chất điện giải do tăng tiết mồ hôi và thở nhanh. Bổ sung nước và điện giải đúng cách là rất quan trọng để giúp trẻ duy trì cân bằng dịch và hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là cách bổ sung nước và điện giải cho trẻ bị sốt:
– Dùng dung dịch bù nước và điện giải (Oresol): Oresol là lựa chọn phổ biến và an toàn để bù nước và điện giải cho trẻ bị sốt. Pha dung dịch đúng theo hướng dẫn trên bao bì, không pha loãng hoặc đặc hơn quy định vì có thể gây rối loạn điện giải, sử dụng nước đun sôi để nguội. Cho trẻ uống từng ngụm nhỏ thường xuyên, khoảng 50-100ml sau mỗi 15-30 phút. Với trẻ nhỏ hơn, có thể dùng thìa để đút nước từ từ.
– Sữa mẹ hoặc sữa công thức: Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sữa mẹ là nguồn nước và dinh dưỡng tốt nhất. Nếu trẻ không bú được nhiều, mẹ có thể vắt sữa và cho trẻ uống bằng thìa hoặc cốc.
– Nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội: Với trẻ lớn hơn, nước lọc là lựa chọn đơn giản để bù nước. Tuy nhiên, nước lọc không thay thế được điện giải, vì vậy có thể kết hợp thêm dung dịch bù điện giải nếu trẻ bị mất nước nhiều.
– Nước trái cây tự nhiên: Nước ép cam, dưa hấu hoặc các loại trái cây giàu vitamin C có thể được sử dụng để bổ sung nước, chất điện giải và tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Tuy nhiên, cần pha loãng nước trái cây để tránh kích ứng dạ dày.
Để bổ sung nước, chất điện giải và tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ, bố mẹ có thể dùng nước dừa.
2.3. Chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi
Cho trẻ ăn các món mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, hoặc các đồ ăn lỏng khác. Không ép trẻ ăn nhiều nếu trẻ không muốn, thay vào đó, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ. Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi trong không gian lưu thông không khí tốt, không ồn và không quá sáng.
2.4. Theo dõi các triệu chứng đi kèm
Khi trẻ bị sốt, cần theo dõi thêm các dấu hiệu sau để đánh giá mức độ nguy hiểm:
– Khó thở hoặc thở nhanh.
– Phát ban bất thường trên da.
– Co giật hoặc rối loạn ý thức.
– Không ăn uống được hoặc nôn nhiều lần.
– Sốt liên tục hơn 48 giờ mà không giảm.
Những dấu hiệu này có thể là cảnh báo về các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não hoặc nhiễm khuẩn huyết; trong trường hợp này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
Phía trên là lời khuyên chi tiết của chuyên gia cho vấn đề “Trẻ em bị sốt phải làm sao?”. Sốt là cơ chế tự nhiên giúp cơ thể trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh. Trong phần lớn các trường hợp, việc chăm sóc tại nhà đúng cách là đủ để trẻ hồi phục. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan và cần sẵn sàng liên hệ với bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Hãy luôn giữ bình tĩnh, thực hiện các biện pháp an toàn và tin tưởng vào các cơ sở y tế khi cần thiết. Hiểu cách xử lý sốt, cha mẹ sẽ giúp trẻ vượt qua giai đoạn này dễ dàng và an toàn.
