Trào ngược dạ dày là một tình trạng phổ biến và gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh, đặc biệt khi triệu chứng xuất hiện ngay cả khi bạn chưa ăn gì. “Trào ngược dạ dày khi đói” không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp chẩn đoán là bước đầu tiên để kiểm soát hiệu quả tình trạng này và bảo vệ sức khỏe dạ dày của bạn.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày khi đói là gì? Triệu chứng đi kèm
Trào ngược dạ dày là khi axit và dịch tiêu hóa từ dạ dày di chuyển ngược lên thực quản, gây ra cảm giác khó chịu, nóng rát và các triệu chứng khác. Thông thường, triệu chứng trào ngược dạ dày thường xuất hiện sau khi ăn, tuy nhiên, có nhiều người lại gặp phải tình trạng này ngay cả khi đói, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi thức dậy. Trào ngược dạ dày khi đói có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời.
Các triệu chứng của trào ngược khi đói có thể giống như trào ngược thông thường, nhưng có thể xuất hiện mạnh mẽ hơn vào buổi sáng hoặc khi bạn chưa ăn gì:
– Cảm giác nóng rát ở vùng ngực và cổ họng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, xuất hiện khi axit trào ngược lên thực quản.
– Ợ chua, ợ nóng: Bạn có thể cảm thấy vị chua trong miệng hoặc ợ nóng, đặc biệt là vào buổi sáng.
– Đau tức ngực: Cơn đau có thể kéo dài từ ngực lên cổ họng, đôi khi dễ nhầm lẫn với triệu chứng đau tim.
– Khó nuốt: Axit trào ngược có thể gây viêm thực quản, làm cho việc nuốt trở nên khó khăn.
2. Nguyên nhân trào ngược khi đói
– Chức năng van thực quản dưới bị suy giảm: Van thực quản dưới là cơ quan giúp ngăn axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi chức năng của van này bị suy giảm, axit dễ dàng trào ngược lên, gây ra triệu chứng trào ngược dù bạn chưa ăn gì.
– Nồng độ axit trong dạ dày cao: Khi dạ dày trống, nồng độ axit có thể tăng lên, đặc biệt là sau khi bạn không ăn gì trong một thời gian dài. Nồng độ axit cao dễ dàng gây kích thích và trào ngược.
– Căng thẳng và lo âu: Tình trạng căng thẳng kéo dài có thể làm tăng tiết axit trong dạ dày, khiến triệu chứng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn, ngay cả khi dạ dày không chứa thức ăn.
– Thói quen ăn uống không điều độ: Bỏ bữa, ăn không đúng giờ giấc hoặc ăn quá no vào buổi tối có thể làm rối loạn quá trình tiêu hóa và làm tăng nguy cơ trào ngược khi dạ dày trống.
3. Cách chẩn đoán trào ngược dạ dày khi đói
Để chẩn đoán chính xác trào ngược dạ dày khi đói, các bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp sau:
3.1. Nội soi tiêu hóa chẩn đoán trào ngược dạ dày khi đói
Nội soi tiêu hóa là phương pháp đầu tiên và phổ biến nhất được sử dụng để chẩn đoán trào ngược dạ dày. Trong quá trình này, một ống nội soi mỏng và linh hoạt, có gắn camera nhỏ, được đưa qua miệng và xuống thực quản để quan sát trực tiếp niêm mạc của thực quản, dạ dày và tá tràng. Qua phương pháp này, bác sĩ có thể phát hiện ra các bệnh lý:
– Viêm thực quản: Các dấu hiệu như viêm, loét, hoặc tổn thương niêm mạc thực quản do axit dạ dày gây ra.
– Barrett thực quản: Thay đổi bất thường trong niêm mạc thực quản, có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
– Các tổn thương khác: Phát hiện các tổn thương hoặc dị tật khác ở thực quản và dạ dày.
3.2. Đo pH thực quản 24 giờ
Đo pH thực quản 24 giờ là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán trào ngược dạ dày, đặc biệt là khi triệu chứng không rõ ràng hoặc không điển hình. Phương pháp này giúp đo lường mức độ axit trào ngược lên thực quản trong suốt 24 giờ, thông qua một cảm biến pH được đặt ở phần dưới của thực quản. Các thông tin thu thập được qua phương pháp này bao gồm:
– Số lần trào ngược axit: Xác định số lần và thời gian axit trào ngược lên thực quản trong suốt 24 giờ.
– Mối liên quan với triệu chứng: Đánh giá mối liên hệ giữa các cơn trào ngược và các triệu chứng mà bệnh nhân trải qua, đặc biệt là các triệu chứng xuất hiện khi đói.
Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong việc chẩn đoán trào ngược không axit, một tình trạng khó phát hiện hơn bằng các phương pháp thông thường.
3.3. Đo nhu động thực quản (HRM) chẩn đoán trào ngược dạ dày khi đói
Đo nhu động thực quản (High-Resolution Manometry – HRM) là phương pháp đo áp lực và hoạt động cơ của thực quản trong quá trình nuốt. Phương pháp này giúp cung cấp các thông tin chi tiết về:
– Chức năng của cơ vòng thực quản dưới (LES): Đánh giá khả năng đóng mở của cơ vòng thực quản dưới, yếu tố quan trọng trong việc ngăn axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản.
– Hoạt động của các cơ khác trong thực quản: Giúp xác định các rối loạn nhu động thực quản, như co thắt thực quản hoặc rối loạn nhu động, có thể góp phần gây ra trào ngược.
HRM đặc biệt có ích trong việc phát hiện các rối loạn chức năng thực quản tiềm ẩn, giúp đưa ra chẩn đoán chính xác hơn khi triệu chứng trào ngược không điển hình hoặc không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị thông thường.
4. Tác hại của trào ngược dạ dày khi đói
Trào ngược dạ dày khi đói nếu không được điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
– Viêm thực quản: Axit trào ngược có thể gây viêm loét thực quản, dẫn đến các triệu chứng như đau rát, khó nuốt.
– Hẹp thực quản: Viêm thực quản kéo dài có thể dẫn đến sẹo và hẹp thực quản, làm cản trở quá trình nuốt.
– Barrett thực quản: Đây là tình trạng mà các tế bào lót thực quản bị thay thế bởi các tế bào bất thường, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
5. Biện pháp điều trị và phòng ngừa trào ngược dạ dày khi đói
Để điều trị trào ngược dạ dày khi đói, cần kết hợp giữa việc dùng thuốc và thay đổi lối sống:
– Thuốc ức chế axit: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc ức chế axit để giảm nồng độ axit trong dạ dày và làm dịu các triệu chứng trào ngược.
– Thay đổi thói quen ăn uống: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh bỏ bữa và không ăn quá no vào buổi tối.
– Quản lý căng thẳng: Giảm căng thẳng thông qua yoga, thiền hoặc các hoạt động thể chất có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược.
– Nâng cao đầu giường khi ngủ: Nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm có thể giúp ngăn axit trào ngược vào ban đêm.
Trào ngược dạ dày khi đói không phải là vấn đề nên xem nhẹ, vì nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và tìm đến sự hỗ trợ y tế chuyên nghiệp là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn. Hãy chăm sóc dạ dày của mình bằng cách duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, giảm căng thẳng, và thăm khám định kỳ để sớm phát hiện và ngăn ngừa những rủi ro tiềm ẩn từ tình trạng trào ngược dạ dày khi đói.