Xét nghiệm BUN cung cấp các thông tin quan trọng giúp đánh giá tình trạng hoạt động của gan và thận trong cơ thể. Cùng tìm hiểu về xét nghiệm này một số thông tin trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
Xét nghiệm BUN là gì?
Xét nghiệm BUN hay xét nghiệm urea máu, là xét nghiệm đo lượng urea nitrogen trong máu.
Xét nghiệm BUN hay xét nghiệm ure máu, là xét nghiệm đo lượng urea nitrogen trong máu. Urea nitrogen được cơ thể sản xuất và bài tiết như sau:
– Gan tạo ra amoniac, trong đó có chứa nitro.
– Nitro kết hợp với các yếu tố khác, chẳng hạn như carbon, hydro và oxy, để tạo thành urea – một chất thải hóa học.
– Urea đi từ gan đến thận thông qua máu.
– Thận lọc bỏ urea và loại bỏ các chất thải khác từ máu.
– Các sản phẩm thải lọc được loại bỏ khỏi cơ thể qua đường nước tiểu.
Xét nghiệm BUN sẽ cho biết nồng độ urea nitrogen trong máu ở mức bình thường hay cao hơn. Và nồng độ urea nitrogen cao là dấu hiệu cảnh báo thận hoặc gan đang có vấn đề.
Khi nào cần thực hiện xét nghiệm BUN?
Xét nghiệm BUN cung cấp các thông tin quan trọng giúp đánh giá tình trạng hoạt động của gan và thận trong cơ thể.
Xét nghiệm BUN có thể được thực hiện khi:
– Nghi ngờ có tổn thương thận.
– Cần đánh giá chức năng thận.
– Xác định hiệu quả của việc điều trị lọc máu ở những người đang được chạy thận nhân tạo hoặc thẩm phân phúc mạc.
– Là một phần trong xét nghiệm máu để giúp chẩn đoán một số bệnh khác, chẳng hạn như tổn thương gan, tắc nghẽn đường tiết niệu, suy tim sung huyết hoặc chảy máu đường tiêu hóa – mặc dù kết quả xét nghiệm BUN bất thường không đủ điều kiện để khẳng định bất cứ chẩn đoán nào.
Ở những người có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về thận, khi thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ urea nitrogen, các bác sĩ cũng có thể đồng thời kiểm tra nồng độ creatine. Creatine là một chất hóa học được thoái hóa từ chuyển hóa của cơ và vận chuyển trong máu đến thận. Do đó nồng độ creatine cao có thể là một dấu hiệu của tổn thương thận.
Ngoài ra để có thể đánh giá được chính xác nhất khả năng loại bỏ chất thải từ máu của thận, bác sĩ có thể chỉ định lấy mẫu máu để tính tỷ suất ước tính độ lọc cầu thận (eGFR).
Cần chuẩn bị gì trước khi thực hiện xét nghiệm BUN?
Nếu mẫu máu xét nghiệm chỉ để xác định nồng độ urea nitrogen trong máu, người bệnh vẫn có thể ăn uống bình thường trước khi tiến hành xét nghiệm. Tuy nhiên nếu mẫu máu còn được sử dụng cho các xét nghiệm bổ sung khác, bác sĩ sẽ dặn dò chi tiết trước khi thực hiện xét nghiệm.
Xét nghiệm BUN được tiến hành như thế nào?
Người bệnh sẽ được lấy máu từ tĩnh mạch nằm bên trong khuỷu tay hoặc mu bàn tay. Mẫu máu sau đó sẽ được đưa tới phòng thí nghiệm để phân tích. Sau xét nghiệm người bệnh có thể hoạt động bình thường ngay.
Kết quả xét nghiệm BUN
Nồng độ urea nitrogen cao là dấu hiệu cảnh báo thận hoạt động không tốt nhưng cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác.
Kết quả của xét nghiệm BUN được đo bằng mg/dL (tại Mỹ) và mmol/L (quốc tế). Nhìn chung 7-20 mg / dL hoặc 2,5-7,1 mmol / L là bình thường. Nhưng phạm vi bình thường có thể khác nhau, tùy thuộc vào phạm vi tham chiếu được sử dụng bởi các phòng thí nghiệm, và độ tuổi.
Nồng độ urea nitrogen có xu hướng tăng theo tuổi tác, do đó nồng độ này ở trẻ em sẽ thấp hơn bình thường.
Nồng độ urea nitrogen cao là dấu hiệu cảnh báo thận hoạt động không tốt nhưng cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác như:
– Tắc nghẽn đường tiết niệu
– Suy tim sung huyết hoặc nhồi máu cơ tim gần đây
– Chảy máu dạ dày
– Mất nước, do không uống đủ nước hoặc vì lý do khác
– Sốc
– Bỏng nặng
– Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroids và một số thuốc kháng sinh
– Một chế độ ăn giàu protein
Căn cứ vào tình trạng cụ thể của người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm một số xét nghiệm khác để xác định rõ liệu thận hoặc gan có vấn đề bất thường hay không và từ đó có kế hoạch điều trị kịp thời.
