Bệnh sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu. Sởi không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, phát ban mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng. Một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất hiện nay là tiêm vắc-xin sởi. Vắc-xin không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh sởi mà còn bảo vệ cộng đồng khỏi nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc tiêm vắc-xin sởi, quy trình tiêm chủng, và những điều cần lưu ý.
Menu xem nhanh:
1. Tiêm vắc-xin sởi để làm gì?
1.1. Tiêm vắc-xin sởi để phòng bệnh
Tiêm vắc-xin sởi là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa bệnh sởi. Vắc-xin sởi hoạt động bằng cách kích thích cơ thể sản xuất ra kháng thể chống lại virus sởi, tạo ra miễn dịch chủ động. Khi được tiêm phòng, cơ thể sẽ có khả năng chống lại virus nếu gặp phải, giúp ngăn ngừa bệnh hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Bệnh sởi tuy không quá nguy hiểm nhưng vẫn ẩn chứa nguy cơ biến chứng cao.
Sởi là một bệnh rất dễ lây lan, có thể lây từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc với dịch tiết từ mũi, miệng hoặc hầu họng của người bị nhiễm bệnh. Một người nhiễm sởi có thể lây nhiễm cho 90% những người xung quanh nếu họ chưa được tiêm phòng. Do đó, tiêm vắc-xin không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn giúp ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng.
1.2. Tiêm vắc-xin sởi để giảm nguy cơ biến chứng
Mặc dù sởi có thể tự khỏi sau một thời gian, nhưng bệnh này tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, và viêm tai giữa. Những biến chứng này có thể gây ra các di chứng lâu dài hoặc thậm chí tử vong, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Tiêm vắc-xin sởi giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc phải những biến chứng này, đảm bảo sức khỏe tốt hơn cho người được tiêm chủng.
1.3. Đóng góp xóa sổ bệnh sởi
Vắc-xin sởi không chỉ có tác dụng phòng ngừa cá nhân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xóa sổ bệnh sởi trên toàn cầu. Khi tỷ lệ tiêm chủng đạt mức cao trong cộng đồng, nó sẽ tạo ra miễn dịch cộng đồng, ngăn chặn virus lây lan và bảo vệ những người không thể tiêm vắc-xin vì lý do y tế, như trẻ sơ sinh hoặc những người mắc bệnh suy giảm miễn dịch. Đây là một bước quan trọng trong việc loại trừ bệnh sởi hoàn toàn.
2. Các loại vắc xin sởi hiện có
2.1. Vắc-xin sởi đơn
Vắc-xin sởi đơn là loại vắc-xin chỉ chứa kháng nguyên chống lại virus sởi. Đây là loại vắc-xin đầu tiên được phát triển để phòng ngừa sởi và đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, hiện nay, vắc-xin này ít được sử dụng hơn vì đã có các loại vắc-xin phối hợp bảo vệ khỏi nhiều bệnh cùng lúc.
Vắc xin sởi đơn có thể được ưu tiên tiêm trong hoàn cảnh bệnh dịch đang diễn ra.
2.2. Vắc-xin kết hợp sởi với quai bị và rubella
Vắc-xin MMR là loại vắc-xin phối hợp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, bảo vệ chống lại ba bệnh nguy hiểm là sởi, quai bị và rubella. Việc sử dụng vắc-xin MMR không chỉ giúp bảo vệ khỏi bệnh sởi mà còn phòng ngừa các biến chứng của quai bị và rubella, đặc biệt là rubella ở phụ nữ mang thai, có thể gây ra dị tật bẩm sinh nghiêm trọng cho thai nhi. Vắc-xin MMR được khuyến nghị tiêm cho trẻ em từ 12 đến 15 tháng tuổi và một liều nhắc lại khi trẻ từ 4 đến 6 tuổi.
3. Thời gian tiêm chủng
Việc tiêm vắc-xin sởi cần tuân thủ theo lịch tiêm chủng khuyến nghị để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa tối đa. Thông thường, trẻ em sẽ nhận được liều vắc-xin sởi đầu tiên khi đủ 9 tháng tuổi, và liều nhắc lại khi trẻ trên 1 tuổi. Trong một số trường hợp đặc biệt, như trong giai đoạn bùng phát dịch hoặc đối với những trẻ em có nguy cơ cao, bác sĩ có thể khuyến nghị tiêm sớm hơn hoặc bổ sung liều nhắc lại.
Đối với người lớn, những ai chưa từng tiêm phòng sởi hoặc không nhớ rõ đã tiêm hay chưa, việc tiêm bổ sung một liều vắc-xin MMR là rất cần thiết, đặc biệt khi chuẩn bị đến những khu vực có dịch sởi hoặc khi phụ nữ dự định mang thai.
4. Những hiểu lầm về vắc-xin sởi và sự thật
– Vắc-xin sởi có khả năng gây ra bệnh tự kỷ?
Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất về vắc-xin sởi là nó có liên quan đến bệnh tự kỷ. Hiểu lầm này bắt nguồn từ một nghiên cứu năm 1998 đã bị bác bỏ và rút lại do sai sót nghiêm trọng và thiếu bằng chứng khoa học. Nhiều nghiên cứu lớn sau đó đã khẳng định không có mối liên hệ nào giữa vắc-xin MMR và bệnh tự kỷ. Tổ chức Y tế Thế giới cũng như các tổ chức y tế khác trên toàn cầu đều khuyến cáo việc tiêm vắc-xin sởi là an toàn và cần thiết.
– Chỉ cần tiêm vắc xin 1 lần
Một số người tin rằng chỉ cần tiêm vắc-xin một lần là đủ để bảo vệ khỏi bệnh sởi suốt đời. Thực tế, mặc dù một liều vắc-xin có thể tạo ra miễn dịch cho phần lớn người tiêm, nhưng không phải là tất cả. Do đó, liều nhắc lại thứ hai được khuyến cáo để đảm bảo miễn dịch đầy đủ và kéo dài.
Vắc xin phòng sởi cần được nhắc lại theo như khuyến cáo của bác sĩ.
– Bệnh sởi không còn phổ biến nên không cần tiêm
Một số người cho rằng bệnh sởi đã không còn phổ biến nên việc tiêm vắc-xin là không cần thiết. Tuy nhiên, sởi vẫn là mối đe dọa ở nhiều nơi trên thế giới, và sự du lịch, di cư toàn cầu có thể mang virus đến bất kỳ nơi nào, kể cả những khu vực trước đây đã kiểm soát tốt dịch bệnh. Việc tiêm vắc-xin không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn ngăn ngừa sự bùng phát của bệnh sởi trong cộng đồng.
Tiêm vắc-xin sởi là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả và cần thiết để bảo vệ sức khỏe của bạn, gia đình và cộng đồng khỏi một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Việc tiêm vắc-xin không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh sởi mà còn đóng góp vào nỗ lực xóa sổ bệnh sởi trên toàn cầu, bảo vệ những người không thể tiêm phòng vì lý do y tế. Hãy đảm bảo rằng bạn và gia đình được tiêm phòng đầy đủ, tuân thủ lịch tiêm chủng và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của vắc-xin để xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh, không còn lo ngại về dịch bệnh sởi.
