SGPT trong xét nghiệm máu cao là bệnh gì?

SGPT trong xét nghiệm máu cao là bệnh gì?. Thực tế, SGPT tăng cao không phải là một bệnh cụ thể mà thường phản ánh gan đang bị tổn thương hoặc chịu ảnh hưởng từ các bệnh lý. Hiểu rõ ý nghĩa của chỉ số SGPT cao sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc theo dõi và bảo vệ sức khỏe gan.

1. Chỉ số SGPT trong xét nghiệm máu bao nhiêu là cao?

Xét nghiệm SGPT (còn gọi là ALT – alanine aminotransferase) giúp đo lượng enzyme SGPT trong máu. SGPT chủ yếu có ở gan và chỉ có một lượng nhỏ ở tim, thận và cơ. Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm, SGPT sẽ bị rò rỉ vào máu, khiến mức đo trong xét nghiệm tăng lên. Xét nghiệm SGPT là một chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng gan.

SGPT cao là gì? Trước khi biết SGPT cao trong xét nghiệm máu là gì, chúng ta cần nắm được mức SGPT bình thường:

Nam: khoảng 7 – 55 U/L
Nữ: khoảng 7 – 45 U/L
Phạm vi chung: khoảng 7 – 56 U/L

Khi vượt mức này có nghĩa là SGPT trong xét nghiệm máu cao, điều này có thể gợi ý bệnh lý hoặc tổn thương gan. Ở giai đoạn sớm, SGPT cao có thể không gây triệu chứng rõ ràng. Khi SGPT trong xét nghiệm máu cao do tổn thương gan tiến triển, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng sau:

Mệt mỏi, chán ăn
Vàng da, vàng mắt
Buồn nôn hoặc nôn
Đau hoặc khó chịu vùng hạ sườn phải
Nước tiểu sẫm màu
Dễ bầm tím hoặc chảy máu
Khó thở
Sưng vùng chân.

2. Chỉ số SGPT trong xét nghiệm máu cao cho biết điều gì?

Xét nghiệm SGPT là công cụ quan trọng trong việc đánh giá chức năng gan vì:

SGPT chủ yếu có ở gan và tăng khi tế bào gan bị tổn thương.
Việc đo nồng độ SGPT giúp phát hiện sớm các tình trạng như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan hoặc tổn thương gan do thuốc/rượu.
Xét nghiệm thường xuyên giúp theo dõi chức năng gan theo thời gian và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.

Nếu SGPT cao vượt trên mức bình thường, điều này thường gợi ý gan bị tổn thương hoặc có bệnh lý. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:

Bệnh gan do rượu
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)
Xơ gan
Ung thư gan hoặc di căn gan
Ảnh hưởng từ thuốc hoặc chất độc
Tổn thương cơ (mặc dù ít liên quan đến gan)

Khi SGPT cao, bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm bổ sung như siêu âm, chụp CT hoặc sinh thiết gan để xác định nguyên nhân gây tổn thương gan.

3. Cần làm gì khi chỉ số SGPT trong xét nghiệm máu cao?

Khi kết quả SGPT trong xét nghiệm máu cao là dấu hiệu gan có thể đang bị viêm hoặc tổn thương. Vì vậy, cần:

Kiểm tra thêm bằng các xét nghiệm khác (LFT – xét nghiệm chức năng gan)
Khám lâm sàng với bác sĩ để xác định nguyên nhân chính xác
Điều chỉnh lối sống kết hợp với kiểm soát các yếu tố nguy cơ

Việc điều trị SGPT trong xét nghiệm máu cao phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tổn thương gan:

Điều trị bằng thuốc nếu do viêm gan
Trong trường hợp tổn thương gan nặng hoặc xơ gan tiến triển, có thể cần ghép gan

Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn khi SGPT trong xét nghiệm máu cao:

Ăn thức ăn tươi, tự nhiên, đặc biệt là rau xanh, nghệ, tỏi.
Hạn chế thực phẩm chế biến, chiên rán, nhiều mỡ, nhiều đường.
Uống đủ nước mỗi ngày để giúp gan thải độc tốt hơn.
Hạn chế uống rượu bia và thuốc lá vì gây hại mạnh cho gan.
Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Giảm cân nếu bị thừa cân hoặc béo phì có thể giảm áp lực cho gan. Tập đi bộ, tập nhẹ nhàng, yoga… đều giúp hỗ trợ gan khỏe hơn.
Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng: Ngủ khoảng 7-9 giờ mỗi đêm giúp gan được nghỉ ngơi và phục hồi tốt hơn.
Quản lý stress bằng thiền, yoga hoặc các kỹ thuật thư giãn giúp hạn chế tổn thương gan.
Không tự dùng thuốc không kiểm soát, vì nhiều thuốc/hoạt chất có thể gây tổn thương gan và làm SGPT/SGOT tăng cao.

Tóm lại, chỉ số SGPT trong xét nghiệm máu cao không phải là một bệnh cụ thể, nhưng là dấu hiệu cho thấy gan đang chịu tổn thương hoặc viêm do nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, rượu bia hay tác dụng phụ của thuốc.

Việc phát hiện sớm SGPT cao, kết hợp với các xét nghiệm bổ sung và thăm khám bác sĩ, sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn khoa học, hạn chế rượu bia, ngủ đủ giấc và tránh tự ý dùng thuốc là những biện pháp quan trọng giúp bảo vệ gan và kiểm soát chỉ số SGPT hiệu quả lâu dài.

Nguồn tài liệu tham khảo: Lalpathlabs, Ganeshdiagnostic, Hindujahospital, Indushealthplus