Chỉ số HgB cao trong xét nghiệm máu là gì?

HgB cao trong xét nghiệm máu khiến nhiều người lo lắng khi đọc kết quả kiểm tra sức khỏe định kỳ. Chỉ số này tăng không đơn thuần là con số bất thường, mà còn liên quan đến khả năng vận chuyển oxy của máu và nhiều yếu tố ảnh hưởng khác. Việc tìm hiểu rõ HgB cao trong xét nghiệm máu là gì sẽ giúp bạn hiểu đúng tình trạng cơ thể, nhận biết sớm nguy cơ và có hướng xử trí phù hợp.

1. Chỉ số HgB trong xét nghiệm máu là gì? Bao nhiêu là cao?

HGB (hemoglobin) là protein có trong hồng cầu, quyết định màu đỏ của máu và giữ vai trò vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan, đồng thời đưa CO₂ trở lại phổi để thải ra ngoài. Khi chỉ số HgB trong máu cao bất thường, tình trạng này còn được gọi là đa hồng cầu.

HgB cao trong xét nghiệm máu là gì — Chỉ số HgB được xem là cao phụ thuộc vào độ tuổi và giới tính

Mức HGB được xem là cao khi vượt ngưỡng bình thường theo từng đối tượng:

Nam giới trưởng thành: trên 16,5 g/dL
Nữ giới trưởng thành: trên 16 g/dL
Trẻ em: trên 16,6 g/dL
Trẻ sơ sinh: trên 18 g/dL

Ngoài bệnh lý, chỉ số HgB còn có thể bị ảnh hưởng bởi độ cao nơi sinh sống, thời điểm lấy máu trong ngày và tình trạng mất nước của cơ thể.

2. Chỉ số HgB cao trong xét nghiệm máu có ý nghĩa gì?

HgB trong xét nghiệm máu cao là gì và có ý nghĩa ra sao? Khi chỉ số này vượt ngưỡng quy chuẩn phản ánh tình trạng máu cô đặc hơn mức bình thường. Tình trạng này làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim và giảm hiệu quả vận chuyển oxy.

Xét nghiệm HgB cao có thể do một số nguyên nhân liên quan đến lối sống của con người. Bao gồm:

Hút thuốc lá: Khói thuốc chứa nhiều carbon monoxide làm giảm lượng oxy trong máu, khiến cơ thể phải tăng sản xuất hồng cầu và hemoglobin để bù đắp.
Sống ở vùng cao: Môi trường có áp suất oxy thấp buộc cơ thể thích nghi bằng cách tạo thêm hemoglobin nhằm đảm bảo đủ oxy cho các cơ quan.
Mất nước: Khi cơ thể thiếu nước, lượng dịch trong máu giảm sẽ làm chỉ số HgB trong máu cao lên dù thực tế không tăng. Việc uống đủ nước sẽ giúp chỉ số này trở lại bình thường.

HgB cao trong xét nghiệm máu là gì đôi khi phản ánh sự hiện diện của một số bệnh lý tiềm ẩn trong cơ thể như:

Bệnh tim bẩm sinh
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
Suy tim
Bệnh thận
Ung thư gan hoặc thận
Bệnh đa hồng cầu nguyên phát (một chứng rối loạn máu)

3. Cần làm gì khi chỉ số HgB cao trong xét nghiệm máu?

Khi thấy HgB trong máu cao, nhiều người băn khoăn HgB trong máu cao có nguy hiểm không. Mức độ rủi ro phụ thuộc vào nguyên nhân và chỉ số tăng cao đến đâu. Người bệnh nên kiểm tra lại, kết hợp thăm khám để xác định nguyên nhân và có hướng điều chỉnh, điều trị phù hợp nhằm hạn chế biến chứng.

3.1. Điều trị y khoa

Việc điều trị chỉ số HgB cao trong y khoa chủ yếu dựa vào nguyên nhân khiến hemoglobin tăng. Người bệnh cần hiểu rõ HgB cao trong xét nghiệm máu là gì để đánh giá đúng mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe. Có trường hợp chỉ cần kiểm soát tốt bệnh lý nền, nhưng cũng có trường hợp phải can thiệp trực tiếp nhằm hạ HgB và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Các hướng điều trị gồm:

Bệnh tim: Dùng thuốc hoặc phẫu thuật theo chỉ định.
Bệnh phổi: Bổ sung oxy, dùng thuốc hoặc phẫu thuật khi cần.
Ung thư: Điều trị chuyên khoa phù hợp cho từng loại bệnh.
Mất nước: Bù dịch và điện giải để điều chỉnh chỉ số.
Ngưng thở khi ngủ: Điều trị bằng áp lực dương liên tục lên đường thở (CPAP).

Trường hợp chỉ số HgB cao do nguyên nhân đa hồng cầu nguyên phát, phương pháp phổ biến là trích máu trị liệu (chẳng hạn hiến máu) và có thể lặp lại nhiều lần. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thuốc như ruxolitinib (Jakafi) hoặc aspirin nhằm giảm số lượng hồng cầu và hạn chế biến chứng.

3.2 Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Để kiểm soát chỉ số HGB cao hiệu quả, người bệnh cần kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống và thay đổi lối sống hằng ngày. Những thói quen đơn giản sau đây nhưng duy trì đều đặn sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, hỗ trợ ổn định hemoglobin và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, tuần hoàn:

Uống đủ nước mỗi ngày, hạn chế rượu bia và các chất kích thích.
Nếu đang hút thuốc, nên giãn thời gian sử dụng và bỏ dần.
Giảm thực phẩm chứa nhiều đường để tránh béo phì, viêm và bệnh tim mạch.
Tránh chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có trong thịt chế biến sẵn, xúc xích, thịt xông khói, thịt đỏ, phô mai, bơ và bánh nướng.
Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
Bổ sung nguồn đạm lành mạnh như cá, hải sản, các loại hạt, thịt nạc hoặc gia cầm chưa qua chế biến.
Tập thể dục đều đặn khoảng 150 phút mỗi tuần và ngủ đủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm để cơ thể phục hồi tốt hơn.

Tóm lại, HgB tăng có thể xuất phát từ lối sống, môi trường sinh hoạt hoặc liên quan đến các bệnh lý tiềm ẩn cần được theo dõi. Việc phát hiện sớm và xác định đúng nguyên nhân HgB cao trong xét nghiệm máu là gì sẽ giúp người bệnh chủ động điều chỉnh chế độ sinh hoạt và điều trị kịp thời, hạn chế nguy cơ biến chứng.

Nguồn tài liệu tham khảo: Verywell Health, Clevelandclinic