Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không?

Dùng thuốc hạ mỡ máu giúp kiểm soát cholesterol và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch. Tuy vậy, không ít người vẫn băn khoăn “Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không?” Thực tế, thuốc có thể gây ra một vài phản ứng không mong muốn nếu sử dụng sai liều hoặc không được kiểm tra sức khỏe định kỳ. Hiểu rõ lợi ích – rủi ro và dùng thuốc dưới hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp bạn giảm mỡ máu an toàn, hạn chế tối đa các vấn đề không mong muốn.

1. Khái niệm về thuốc giảm mỡ máu là gì?

Thuốc giảm mỡ máu (Statin) là thuốc kê đơn được dùng trong các trường hợp người bệnh cần kiểm soát cholesterol LDL (cholesterol xấu). Hàm lượng cholesterol LDL cao là nguyên nhân gây ra nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ, và cao huyết áp. Vì vậy Statin sẽ ức chế enzyme ở gan, làm giảm sản xuất cholesterol và giúp cơ thể loại bỏ cholesterol dư thừa khỏi máu.

2. Thuốc giảm mỡ máu có những loại nào thường được sử dụng?

Nhóm statin là thuốc được dùng phổ biến để kiểm soát rối loạn mỡ máu, đặc biệt khi cholesterol LDL tăng cao và gây nguy cơ bệnh tim mạch hoặc đột quỵ.

Các loại statin thường được sử dụng gồm:

• Atorvastatin: Giảm LDL, giảm triglycerides và tăng HDL. Thuốc thường dùng cho người có nguy cơ tim mạch cao.
• Fluvastatin: Có tác dụng hạ cholesterol và triglycerides, phù hợp bệnh nhân cần liều nhẹ đến trung bình.
• Lovastatin: Giảm sản xuất cholesterol tại gan, hỗ trợ ngăn mảng xơ vữa.
• Pitavastatin: Giảm cholesterol bằng cách ức chế tổng hợp tại gan, hiệu quả trong kiểm soát LDL.
• Pravastatin: Giảm LDL và triglycerides, tăng HDL. Thuốc được dùng cho cả bệnh nhân có hoặc không có bệnh tim mạch nền.
• Rosuvastatin: Có công dụng hạ mạnh LDL và thường dùng khi cần kiểm soát mỡ máu ở mức độ cao.
• Simvastatin: Giảm LDL–cholesterol và hạn chế tích tụ mỡ trong mạch máu.

3. Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không? Những tác hại của thuốc hạ mỡ máu

Thực tế, dù Statin thường mang lại hiệu quả tốt và an toàn cho đa số người dùng, nhưng một số người vẫn có thể gặp đau cơ, khó tiêu hoặc thay đổi cảm xúc. Trong những trường hợp hiếm gặp, thuốc có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, khiến nhiều người lo lắng liệu uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không. Dưới đây là các tác dụng phụ và những ảnh hưởng không mong muốn mà thuốc có thể gây ra.

3.1. Đau, viêm cơ

Đau và viêm cơ là những tác dụng phụ thường gặp ở người dùng thuốc giảm mỡ máu. Nhiều người cảm thấy nhức mỏi, yếu sức hoặc mệt cơ, từ nhẹ đến nặng, thậm chí ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, không ít người lo ngại và thắc mắc liệu uống thuốc mỡ máu có gây hại không.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết hiện tượng này đôi khi đến từ “hiệu ứng nocebo” (nghiên cứu và công bố trên www.mayoclinic.org). Nghĩa là chỉ cần người bệnh tin rằng statin sẽ gây đau cơ thì họ sẽ dễ cảm nhận cơn đau rõ hơn, dù mức độ thực sự không nghiêm trọng như vậy. Nói cách khác, kỳ vọng tiêu cực có thể khiến cơ thể phản ứng mạnh hơn với tác dụng phụ.

3.2. Tổn thương gan

Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không, trên thực tế, Statin đôi khi có thể khiến men gan tăng nhẹ do phản ứng viêm, nhưng mức tăng này thường không đáng lo và người bệnh vẫn có thể tiếp tục điều trị. Chỉ trong những trường hợp rất hiếm khi men gan tăng cao bất thường, bác sĩ mới cân nhắc đổi sang loại thuốc giảm mỡ máu khác. Điều này cũng là lý do nhiều người đặt câu hỏi uống thuốc mỡ máu có hại không.

Dù nguy cơ ảnh hưởng gan rất thấp, các bác sĩ có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm men gan trước hoặc ngay sau khi bắt đầu dùng thuốc giảm mỡ máu để đảm bảo an toàn. Sau đó, bạn sẽ không cần kiểm tra lại trừ khi xuất hiện dấu hiệu bất thường.

3.3. Tăng đường huyết ở người bị tiền tiểu đường

Rất nhiều người lo statin gây tiểu đường, nhưng thực tế không đúng. Thuốc chỉ làm đường huyết tăng nhẹ, nên đôi khi bác sĩ phát hiện tiểu đường sớm hơn vài tuần. Những trường hợp này vốn đã có đường huyết cao từ trước (tiền tiểu đường), chứ statin không làm họ mắc bệnh mới. Vì vậy statin không gây tiểu đường ở người khỏe mạnh. Ngược lại, thuốc giúp giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ, nên lợi ích mang lại lớn hơn nhiều so với mức tăng đường nhẹ này.

3.4. Tác dụng phụ liên quan đến hệ thần kinh

Một số người cho biết họ thấy lú lẫn hoặc giảm tập trung khi dùng statin, nhưng tình trạng này thường biến mất ngay khi dừng thuốc và chưa từng ghi nhận trường hợp nào tổn hại trí nhớ không hồi phục. Thực tế, các nghiên cứu hiện nay cho thấy tác hại của thuốc hạ mỡ máu và suy giảm nhận thức rất yếu.

4. Lưu ý về một số tác hại của thuốc hạ mỡ máu

Ngoài vấn đề thắc mắc uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không thì một số lưu ý để phòng tránh tác hại của thuốc hạ mỡ máu là cực kỳ quan trọng. Do đó, khi sử dụng statin, bạn cần lưu ý như sau:

• Người dùng nhiều thuốc cùng lúc, nhất là thuốc trị mỡ máu khác, dễ gặp tác dụng phụ hơn.
• Một số thuốc có tương tác mạnh với statin (như thuốc trị rối loạn nhịp tim, thuốc HIV, kháng sinh, thuốc chống nấm, thuốc ức chế miễn dịch…). Hãy báo cho bác sĩ tất cả thuốc bạn đang dùng.
• Nữ giới, người cao tuổi, người nhẹ cân, hoặc người mắc bệnh gan – thận có nguy cơ cao hơn.
• Uống nhiều rượu hoặc dùng nhiều nước ép bưởi cũng làm tăng nồng độ statin trong máu.
• Người bị suy giáp hoặc bệnh lý thần kinh cơ dễ gặp đau cơ hơn.

Cách giảm nguy cơ gặp tác dụng phụ:

• Không tự ý ngưng thuốc. Nếu có đau cơ hoặc khó chịu, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn tạm ngừng hoặc đổi loại statin khác.
• Có thể được điều chỉnh liều thấp hơn hoặc uống cách ngày, tùy tình trạng.
• Tập luyện nhẹ nhàng, tránh thay đổi cường độ quá nhanh để không nhầm lẫn giữa đau do tập và đau do thuốc.
• Một số trường hợp có thể được cân nhắc kết hợp thuốc hạ mỡ máu khác để giảm liều statin.

Tóm lại, thuốc giảm mỡ máu nếu dùng sai cách hoặc dùng kéo dài không theo hướng dẫn có thể gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, người bệnh cần uống đúng liều bác sĩ kê và đi khám ngay khi xuất hiện dấu hiệu bất thường. Hy vọng những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không và biết thêm các lưu ý quan trọng để hạn chế tác dụng phụ, bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Nguồn thông tin tham khảo: Mayoclinic, Health, Hopkinsmedicine