Khám sức khoẻ tổng thể dành cho người cao tuổi

Khi bước vào tuổi xế chiều, sức khỏe của con người thường suy giảm rõ rệt và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý nguy hiểm. Việc khám sức khoẻ tổng thể dành cho người cao tuổi không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn là giải pháp thiết thực để kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đây là điều mà mỗi gia đình cần đặc biệt quan tâm, nhất là trong bối cảnh dân số già hóa nhanh chóng tại Việt Nam.

1. Thực trạng sức khỏe khi về già cần khám sức khoẻ tổng thể

1.1. Bước vào thời kỳ dân số già

Việt Nam đang bước vào thời kỳ già hóa dân số với tốc độ ngày càng rõ rệt. Từ năm 2011, tỷ lệ người trên 65 tuổi đã vượt ngưỡng 7% tổng dân số, đánh dấu giai đoạn chính thức già hóa.

Theo dự báo của Tổng cục Thống kê, đến năm 2025 cả nước sẽ có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm hơn 16% dân số. Thực trạng này mang đến nhiều thách thức cho ngành y tế, bởi người cao tuổi thường phải đối diện với các bệnh lý phổ biến như tăng huyết áp, loãng xương hay suy giảm trí nhớ. Chính vì vậy, nhu cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhóm đối tượng này trở nên vô cùng quan trọng.

1.2. Thói quen khám sức khoẻ tổng thể ở người cao tuổi

Tuổi thọ trung bình của người Việt hiện đạt 73,6 tuổi, trong đó phụ nữ thường sống lâu hơn nam giới. Tuy nhiên, trung bình mỗi người cao tuổi phải sống từ 8-10 năm cùng bệnh tật, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Đáng chú ý, nhiều người cao tuổi mang cùng lúc 3-4 bệnh mãn tính.

Mặc dù vậy, thói quen khám sức khỏe định kỳ của người Việt chưa cao. Không ít người chỉ đi khám khi bệnh trở nặng, khiến chi phí điều trị tăng lên và khả năng hồi phục giảm đi. Khám sức khoẻ tổng thể cho phép bác sĩ nhận diện các dấu hiệu bất thường ngay từ khi bệnh mới khởi phát, từ đó xây dựng hướng điều trị kịp thời. Nhờ vậy, người cao tuổi có thể bảo vệ sức khoẻ, hạn chế biến chứng và duy trì cuộc sống độc lập lâu dài.

2. Vai trò khám sức khoẻ tổng thể người cao tuổi

2.1. Kiểm soát bệnh lý khi tuổi cao sức yếu

Ở tuổi xế chiều, hệ miễn dịch của con người thường suy giảm, khiến người cao tuổi dễ bị tấn công bởi các bệnh truyền nhiễm. Ngay cả những biểu hiện nhỏ cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày. Thực hiện khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường, từ đó gia đình có thể chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa.

Bên cạnh đó, thăm khám thường xuyên còn có ý nghĩa quan trọng trong việc kiểm soát các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường hay hen phế quản. Kết quả khám sẽ phản ánh sự thay đổi của bệnh, giúp bác sĩ kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp. Nhờ vậy, người cao tuổi có thể duy trì chất lượng sống tốt hơn và hạn chế nguy cơ xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng.

2.2. Bổ sung dinh dưỡng

Cơ thể người cao tuổi thường hấp thụ dinh dưỡng kém, nhiều người bị chán ăn, sút cân và thiếu hụt dưỡng chất quan trọng. Nếu tình trạng này kéo dài, nguy cơ mắc bệnh mạn tính và suy kiệt sức khỏe rất cao.

Khám tổng thể giúp đánh giá chính xác tình trạng dinh dưỡng, từ đó bác sĩ đưa ra khuyến nghị về chế độ ăn phù hợp. Ví dụ, bổ sung nhiều chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa, tăng canxi cho hệ xương chắc khỏe, và thêm thực phẩm tốt cho tim mạch. Đặc biệt, các món ăn nên chế biến mềm để người cao tuổi dễ nhai và hấp thụ tốt hơn.

2.3. Chủ động quan tâm tới sức khỏe người cao tuổi

Một trong những hạn chế hiện nay là nhiều người cao tuổi chưa chú trọng kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Phần lớn chỉ tìm đến bệnh viện khi đã xuất hiện biến chứng nghiêm trọng. Điều này khiến việc điều trị trở nên một phần khó khăn và tốn kém hơn nhiều người nghĩ.

Tham gia khám sức khỏe tổng thể định kỳ sẽ giúp người cao tuổi nâng cao ý thức bảo vệ bản thân. Khi được bác sĩ tư vấn trực tiếp, họ thường có động lực thực hiện chế độ ăn uống, tập luyện và dùng thuốc đúng cách hơn so với chỉ nghe lời khuyên từ người thân.

3. Danh mục thường gặp khi khám sức khoẻ tổng thể người cao tuổi

3.1. Khám lâm sàng

– Đo huyết áp: Cao huyết áp là “kẻ giết người thầm lặng” ở người lớn tuổi. Có tới 64% nam giới và 69% phụ nữ từ 65-74 tuổi mắc bệnh này. Khám định kỳ giúp phát hiện và kiểm soát huyết áp. Việc này giúp giảm nguy cơ đột quỵ và đau tim.

– Đo chiều cao, cân nặng: Các bác sĩ sẽ tính chỉ số khối cơ thể (BMI). Đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá sức khỏe, bởi kết quả này có thể cho biết tình trạng thừa cân, thiếu cân. Từ đó đánh giá nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường.

– Kiểm tra tổng quát: Khám tai-mũi-họng, răng-hàm-mặt, kiểm tra mắt, khám nội tổng quát. Những kiểm tra này giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe ở tuổi già. Các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, suy giảm thính lực cũng cần được tầm soát.

3.2. Khám cận lâm sàng khi đi khám sức khoẻ tổng thể

Khám cận lâm sàng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng, cung cấp số liệu cụ thể giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe toàn diện. Thông qua các xét nghiệm máu, nước tiểu hay điện tâm đồ, nhiều bệnh lý tiềm ẩn ở người cao tuổi có thể được phát hiện sớm.

– Xét nghiệm máu và nước tiểu: Các xét nghiệm này giúp kiểm tra nhiều chỉ số. Công thức máu toàn bộ (CBC) đánh giá tế bào hồng cầu, bạch cầu. Kết quả bất thường có thể cảnh báo nhiễm trùng hoặc thiếu máu.

– Kiểm tra chức năng thận: Chức năng thận thường suy giảm theo tuổi tác. Xét nghiệm nước tiểu sẽ đo các chỉ số như ure, creatinin. Kết quả bất thường cho thấy thận đang gặp vấn đề.

– Xét nghiệm đường huyết: Tỷ lệ mắc tiểu đường tăng dần theo tuổi. Xét nghiệm đường huyết lúc đói giúp phát hiện bệnh sớm. Việc này vô cùng cần thiết để kiểm soát bệnh kịp thời.

– Xét nghiệm mỡ máu: Xét nghiệm mỡ máu kiểm tra cholesterol tốt (HDL) và xấu (LDL). Mức cholesterol cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch mạn tính. Khám định kỳ giúp kiểm soát chỉ số này, phòng ngừa đột quỵ.

3.3. Chẩn đoán hình ảnh

Chẩn đoán hình ảnh là bước quan trọng trong khám sức khoẻ tổng thể, giúp bác sĩ quan sát cấu trúc bên trong cơ thể để phát hiện bất thường.

– Nội soi tiêu hóa: Phát hiện sớm viêm loét, polyp hoặc ung thư dạ dày-đại trực tràng. Hiện nay có phương pháp nội soi ống mềm NBI kèm gây mê giúp giảm khó chịu.

– Đo mật độ xương: Giúp chẩn đoán loãng xương, bệnh lý phổ biến ở người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. Phương pháp này sử dụng tia X với mức độ an toàn cao.

– Tầm soát ung thư: Do hệ miễn dịch suy yếu, người cao tuổi dễ mắc các bệnh ung thư. Việc tầm soát định kỳ giúp phát hiện bệnh sớm, tăng cơ hội điều trị thành công và kéo dài tuổi thọ.

Mỗi gia đình hãy chủ động đưa ông bà, cha mẹ đi khám sức khỏe định kỳ, ít nhất 1-2 lần/năm. Khám sức khoẻ tổng thể cho người cao tuổi không chỉ là một buổi kiểm tra thông thường mà còn là cơ hội để phát hiện sớm bệnh lý, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý và duy trì chất lượng sống lâu dài.