Tìm hiểu về vấn đề cận nặng có bị mù không

Cận thị nặng đang trở thành vấn đề thị giác phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt ở nhóm trẻ em và người trong độ tuổi lao động. Không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt, cận nặng còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng mắt nghiêm trọng khiến nhiều người bệnh lo lắng: Liệu cận nặng có bị mù không? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết nguy cơ khi cận nặng.

1. Giải đáp chi tiết thắc mắc: Cận nặng có bị mù không?

1.1. Cận nặng là gì và vì sao nguy hiểm?

Cận nặng thường được xác định khi người bệnh có độ cận từ -6.00 diop trở lên.

Khi mắt bị cận nặng, nhãn cầu sẽ kéo dài hơn bình thường, dẫn đến hình ảnh hội tụ sai vị trí. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại không chỉ nằm ở việc thị lực suy giảm mà ở những thay đổi cấu trúc bên trong mắt do nhãn cầu kéo dài liên tục theo thời gian.

Khi nhãn cầu bị kéo dài, lớp võng mạc vốn rất mỏng manh sẽ bị căng giãn. Đây chính là lý do khiến mắt cận nặng dễ bị tổn thương hơn nhiều so với những người cận nhẹ hoặc không cận. Một số thay đổi âm thầm nhưng nguy hiểm có thể xuất hiện khi cận nặng là thoái hóa, rách võng mạc, bong võng mạc hoặc thoái hóa điểm vàng.

1.2. Cận nặng có bị mù không: Giải đáp dựa trên cơ chế tổn thương mắt

1.2.1. Cận nặng không trực tiếp gây mù

Nếu chỉ xét riêng tình trạng tật khúc xạ, cận nặng không làm mắt mù. Người bệnh có thể cải thiện thị lực bằng kính gọng, kính áp tròng hoặc phẫu thuật. Thị lực giảm chủ yếu do hình ảnh không được hội tụ đúng điểm vàng, không phải vì mắt mất khả năng nhìn.

Tuy nhiên, việc nhãn cầu kéo dài liên tục sẽ làm cấu trúc mắt yếu dần, tăng nguy cơ nhiều bệnh lý nguy hiểm.

1.2.2. Biến chứng của cận nặng mới là nguyên nhân gây mù

Có một số biến chứng thực sự có thể gây mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời:

– Bong võng mạc: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất ở người cận nặng. Khi võng mạc bị rách và bong lên, ánh sáng không thể truyền dẫn tới não, khiến thị lực giảm đột ngột. Nếu không mổ kịp thời, nguy cơ mù hoàn toàn là rất cao.

– Thoái hóa điểm vàng do cận: Điểm vàng là khu vực quan trọng nhất của võng mạc. Khi bị thoái hóa, người bệnh mất khả năng nhìn chi tiết, thậm chí mất thị lực trung tâm. Ở giai đoạn nặng không thể phục hồi hoàn toàn.

– Xuất huyết dịch kính – võng mạc: Các mạch máu dưới võng mạc của người cận nặng thường rất yếu. Chúng có thể bị vỡ do căng giãn kéo dài, gây xuất huyết và che khuất đường truyền sáng. Tình trạng này nếu tái phát nhiều lần có thể dẫn tới sẹo võng mạc và giảm thị lực vĩnh viễn.

– Glôcôm (tăng nhãn áp): Người cận nặng có nguy cơ mắc glôcôm cao hơn người bình thường gấp nhiều lần. Glôcôm gây tổn thương thần kinh thị giác âm thầm, tiến triển từ từ và có thể dẫn đến mù nếu không được phát hiện sớm.

Từ những phân tích trên, có thể khẳng định rằng cận nặng không phải nguyên nhân trực tiếp gây mù, nhưng các biến chứng đi kèm hoàn toàn có thể khiến người bệnh mất thị lực nếu chủ quan.

2. Dấu hiệu cảnh báo sớm nguy cơ biến chứng ở người cận nặng

Người cận nặng cần đặc biệt chú ý đến những dấu hiệu bất thường sau đây, vì chúng có thể báo hiệu biến chứng nguy hiểm:

– Thấy chớp sáng lóe lên, nhất là khi nhìn vào chỗ tối.

– Đột ngột trong tầm nhìn xuất hiện nhiều ruồi bay.

– Nhìn hình biến dạng.

– Nhìn mờ nhanh trong thời gian ngắn.

– Có vùng tối che một phần tầm nhìn.

– Đau nhức mắt dữ dội hoặc cảm giác căng tức bất thường.

Nếu gặp một trong số những dấu hiệu trên, bạn cần đến bệnh viện mắt ngay lập tức để được soi đáy mắt, kiểm tra võng mạc và can thiệp kịp thời.

3. Cách phòng tránh để người cận nặng không bị mù

Tin vui là các biến chứng nguy hiểm của cận nặng hoàn toàn có thể hạn chế, thậm chí ngăn ngừa nếu bạn thực hiện đúng các biện pháp sau:

3.1. Khám mắt định kỳ

Đây là việc quan trọng nhất. Người cận nặng nên khám từ 2 – 3 lần/năm, bao gồm đo khúc xạ, soi đáy mắt, chụp OCT để kiểm tra võng mạc và thần kinh thị giác. Khám sớm giúp phát hiện rách võng mạc trước khi nó bong.

3.2. Đeo kính đúng độ

Đeo kính sai độ làm mắt phải điều tiết quá mức, tăng nguy cơ tiến triển độ và làm mắt suy yếu nhanh hơn. Nên thay kính mỗi 6 – 12 tháng hoặc khi thị lực thay đổi.

3.3. Hạn chế làm việc cự ly gần trong thời gian dài

Hãy áp dụng nguyên tắc 20-20-20: Mỗi 20 phút nhìn xa 20 feet (6m) trong 20 giây để mắt được nghỉ ngơi.

3.4. Bổ sung dinh dưỡng cho võng mạc

Omega-3, lutein, zeaxanthin, vitamin A, C, E giúp mô võng mạc khỏe hơn và hạn chế thoái hóa.

3.5. Tránh va chạm mạnh

Các môn thể thao mạnh như boxing, bóng chuyền, bóng rổ có thể gây rách võng mạc. Người cận nặng nên hạn chế hoặc sử dụng đồ bảo hộ phù hợp.

3.6. Cân nhắc phẫu thuật

Một số phương pháp như phẫu thuật khúc xạ (ICL, SMILE, LASIK) giúp ổn định thị lực, đồng thời giảm nguy cơ tiến triển độ nặng hơn theo thời gian.

Vậy cận nặng có bị mù không? Câu trả lời chính xác là: Cận nặng không trực tiếp gây mù, nhưng các biến chứng của nó hoàn toàn có thể khiến người bệnh mất thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị sớm. Đây là lý do vì sao tất cả những ai có độ cận từ -6.00 diop trở lên đều cần theo dõi mắt định kỳ và tuyệt đối không chủ quan khi thấy dấu hiệu bất thường.

Việc chủ động bảo vệ thị lực sẽ giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ rách võng mạc, bong võng mạc, thoái hóa điểm vàng hay glôcôm những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mất thị lực ở người cận nặng. Mắt chỉ có một, vì vậy hãy quan tâm đúng cách để duy trì đôi mắt sáng lâu dài.