Những điều cần lưu ý sau khi mổ thay đục thuỷ tinh thể
Phẫu thuật thay thủy tinh thể là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để khôi phục thị lực cho những người bị mờ mắt do đục thủy tinh thể. Với sự tiến bộ của y học, quy trình phẫu thuật ngày càng an toàn, nhanh chóng và mang lại kết quả tích cực. Tuy nhiên, để đảm bảo thành công lâu dài và tránh các biến chứng, việc chăm sóc mắt sau phẫu thuật đóng vai trò vô cùng quan trọng. Những điều cần lưu ý sau khi mổ thay đục thuỷ tinh thể là gì, cùng theo dõi bài viết để giúp bạn bảo vệ đôi mắt một cách hiệu quả.
1. Tầm quan trọng của việc chăm sóc sau mổ thay đục thuỷ tinh thể
Phẫu thuật thay đục thủy tinh thể, thường được thực hiện bằng kỹ thuật phaco, là một thủ thuật thay thế thủy tinh thể bị đục bằng một thấu kính nhân tạo. Mặc dù quy trình này có tỷ lệ thành công cao, quá trình hồi phục sau phẫu thuật quyết định rất lớn đến kết quả cuối cùng. Nếu không tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng, viêm hoặc các biến chứng khác ảnh hưởng đến thị lực.
Việc chăm sóc đúng cách giúp mắt lành lại nhanh chóng, giảm nguy cơ tổn thương và đảm bảo thấu kính nhân tạo hoạt động tối ưu. Ngoài ra, chăm sóc sau phẫu thuật còn giúp người bệnh thích nghi với thị lực mới, đặc biệt trong trường hợp sử dụng kính nội nhãn đa tiêu cự. Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh, người bệnh có thể tận hưởng thị lực rõ ràng trong thời gian dài.
2. Các hướng dẫn chăm sóc
2.1. Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách sau mổ thay đục thuỷ tinh thể
Sau phẫu thuật, bác sĩ thường kê đơn thuốc nhỏ mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm viêm. Các loại thuốc này có thể bao gồm thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm chứa corticosteroid. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt lịch nhỏ thuốc theo chỉ định, thường là vài lần mỗi ngày trong vài tuần đầu. Việc nhỏ thuốc đúng cách không chỉ giúp bảo vệ mắt mà còn hỗ trợ quá trình lành vết mổ.
Khi nhỏ thuốc, hãy rửa tay sạch sẽ, nghiêng đầu ra sau và kéo nhẹ mí mắt dưới để tạo khoảng trống. Nhỏ đúng số giọt được kê đơn, tránh để đầu lọ thuốc chạm vào mắt để ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Khi dùng nhiều loại thuốc nhỏ mắt, nên đợi ít nhất 5 phút giữa các lần nhỏ để đạt được hiệu quả tốt nhất. Nếu gặp khó khăn trong việc nhỏ thuốc hoặc nhận thấy các dấu hiệu bất thường như đau, đỏ kéo dài, hãy liên hệ ngay với bác sĩ.
2.2. Sử dụng tấm chắn bảo vệ mắt sau mổ thay đục thuỷ tinh thể
Sau phẫu thuật, mắt cần được bảo vệ để tránh tổn thương do vô tình chà xát hoặc tác động từ bên ngoài. Bác sĩ thường cung cấp một tấm chắn nhựa trong suốt để người bệnh đeo, đặc biệt vào ban đêm trong vài ngày đầu. Tấm chắn này giúp ngăn ngừa việc chà xát mắt khi ngủ, một hành động vô thức có thể gây hại cho vết mổ.
Ban ngày, người bệnh cần đeo kính bảo vệ hoặc kính râm để bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh, bụi bẩn và các tác nhân môi trường. Kính râm chống tia UV cũng là một lựa chọn tốt để giảm thiểu kích ứng và bảo vệ mắt khỏi tác động của ánh nắng mặt trời.
2.3. Tránh các hoạt động nặng
Trong tuần đầu tiên sau phẫu thuật, người bệnh nên tránh các hoạt động nặng như nâng vật nặng, tập thể dục cường độ cao hoặc cúi đầu quá lâu. Những hoạt động này có thể làm tăng áp lực trong mắt, ảnh hưởng đến quá trình lành vết mổ. Ngoài ra, cần tránh bơi lội hoặc tiếp xúc với nước ở bể bơi, bồn tắm nóng vì nước có thể mang vi khuẩn, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Người bệnh cũng nên hạn chế các hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao độ của mắt, như đọc sách hoặc xem màn hình trong thời gian dài, để mắt được nghỉ ngơi. Nếu cần làm việc, hãy tuân theo quy tắc 20-20-20: cứ sau 20 phút, nhìn ra xa khoảng 6 mét trong 20 giây để giảm căng thẳng cho mắt.
2.4. Dấu hiệu cần theo dõi và khi nào nên gặp bác sĩ
Mặc dù phẫu thuật thay đục thủy tinh thể có tỷ lệ biến chứng thấp, người bệnh vẫn cần cảnh giác với các dấu hiệu bất thường. Một số triệu chứng phổ biến trong vài ngày đầu, như cảm giác cộm nhẹ hoặc chảy nước mắt, là bình thường và thường tự cải thiện. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu như đau mắt dữ dội, đỏ kéo dài, giảm thị lực đột ngột hoặc nhìn thấy ánh sáng chói, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ nhãn khoa.
Các biến chứng hiếm gặp bao gồm nhiễm trùng nội nhãn, bong võng mạc hoặc đục bao sau (PCO), một tình trạng khiến màng sau thấu kính nhân tạo bị mờ. Đục bao sau có thể được điều trị dễ dàng bằng laser, nhưng các vấn đề nghiêm trọng hơn như nhiễm trùng cần được can thiệp kịp thời để tránh tổn thương vĩnh viễn. Việc tái khám đúng lịch là rất quan trọng để bác sĩ có thể đánh giá tiến trình hồi phục và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.
3. Chăm sóc lâu dài sau mổ thay đục thuỷ tinh thể để duy trì thị lực
Sau khi hồi phục hoàn toàn, thường mất khoảng 4-8 tuần, người bệnh cần duy trì các thói quen lành mạnh để bảo vệ thị lực. Một chế độ ăn uống giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin A, C, E và kẽm, có thể hỗ trợ sức khỏe mắt. Các thực phẩm như cà rốt, rau xanh, cá hồi và quả óc chó rất tốt cho việc duy trì chức năng của võng mạc và thấu kính nhân tạo.
Hút thuốc lá và uống rượu bia quá mức có thể làm tăng nguy cơ tổn thương mắt, vì vậy nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn. Ngoài ra, việc đeo kính râm chống tia UV khi ra ngoài giúp bảo vệ mắt khỏi tác động của ánh nắng, vốn có thể gây hại cho thấu kính nhân tạo và các mô xung quanh.
Ngay cả sau khi thị lực đã được cải thiện, việc khám mắt định kỳ là cần thiết để theo dõi tình trạng của thấu kính nhân tạo và phát hiện sớm các vấn đề khác, chẳng hạn như tăng nhãn áp hoặc thoái hóa điểm vàng. Người lớn tuổi, đặc biệt những người có bệnh lý nền như tiểu đường hoặc cao huyết áp, nên khám mắt ít nhất mỗi năm một lần. Đối với những người sử dụng kính nội nhãn đa tiêu cự, bác sĩ có thể cần điều chỉnh thêm để tối ưu hóa thị lực ở các khoảng cách khác nhau.
Sau phẫu thuật, một số người có thể cần thời gian để thích nghi với thấu kính nhân tạo, đặc biệt nếu sử dụng kính đa tiêu cự. Hiện tượng nhìn thấy quầng sáng hoặc chói khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh có thể xảy ra trong vài tuần đầu, nhưng thường giảm dần. Nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc gây khó chịu, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về các giải pháp, chẳng hạn như sử dụng kính chống chói hoặc điều chỉnh loại thấu kính.
Phẫu thuật thay đục thủy tinh thể là một bước tiến lớn trong việc khôi phục thị lực, nhưng thành công của nó phụ thuộc rất lớn vào việc chăm sóc sau phẫu thuật. Từ việc sử dụng thuốc đúng cách, bảo vệ mắt khỏi các tác nhân bên ngoài, đến duy trì lối sống lành mạnh, mỗi bước đều góp phần đảm bảo thị lực được cải thiện và duy trì lâu dài. Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ và chú ý đến các dấu hiệu bất thường, người bệnh có thể tận hưởng cuộc sống với tầm nhìn rõ ràng và chất lượng cao. Hãy coi việc chăm sóc mắt sau phẫu thuật như một khoản đầu tư cho sức khỏe và hạnh phúc, để đôi mắt luôn là cửa sổ sáng rõ của tâm hồn.
