Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc u đường mật Klatskin

U đường mật Klatskin – một dạng ung thư hiếm gặp và nguy hiểm – thường tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm. Mặc dù nguyên nhân của bệnh lý này vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một số yếu tố nguy cơ có thể làm gia tăng khả năng mắc phải bệnh lý này. Việc nhận diện và hiểu rõ những yếu tố đó không chỉ giúp nâng cao ý thức phòng ngừa mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát sớm, từ đó cải thiện tiên lượng cho người bệnh.

1.Tìm hiểu u đường mật Klatskin

1.1. Hiểu sơ qua về u đường mật Klatskin

Ung thư đường mật rốn gan là một thể ung thư xuất phát từ các tế bào nằm trong hệ thống ống mật – mạng lưới ống dẫn mật từ gan xuống ruột non nhằm hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Mặc dù là dạng thường gặp nhất trong nhóm ung thư đường mật, bệnh vẫn được phân loại là hiếm gặp trong các loại ung thư ở người.

Về mặt chuyên môn, thuật ngữ “ung thư đường mật” đề cập chung đến các ung thư khởi phát trong hệ thống ống dẫn mật. Trong đó, ung thư đường mật rốn gan (perihilar cholangiocarcinoma) là thể ung thư phát triển tại điểm nối giữa ống gan phải, ống gan trái và ống mật chủ – vị trí ngay gần nơi các ống mật thoát ra khỏi gan. Loại ung thư này còn được gọi là u Klatskin hay ung thư đường mật quanh rốn gan.

1.2 Dấu hiệu nhận biết u đường mật Klatskin 

– Vàng da và vàng kết mạc mắt do mật bị ứ trệ

– Cảm giác ngứa dữ dội toàn thân

– Đau âm ỉ ở vùng bụng trên, đặc biệt là bên phải

– Sụt cân không rõ nguyên nhân

– Chán ăn, mệt mỏi kéo dài

Tuy nhiên, nhiều trường hợp bệnh có thể tiến triển âm thầm và chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn.

2. Các phương pháp điều trị

– Phẫu thuật: Là lựa chọn tối ưu nếu khối u còn giới hạn, có thể cắt bỏ một phần gan hoặc thực hiện ghép gan trong những trường hợp phù hợp.

– Hóa trị: Phương pháp này sẽ sử dụng thuốc nhằm để tiêu diệt tế bào ung thư, thường được chỉ định trong trường hợp không phẫu thuật được hoặc sau mổ để giảm nguy cơ tái phát.

– Xạ trị: Chiếu tia năng lượng cao vào vùng có khối u nhằm kiểm soát sự phát triển của ung thư.

– Liệu pháp miễn dịch và điều trị nhắm trúng đích: Là các phương pháp điều trị mới, hoạt động bằng cách tăng cường hệ miễn dịch hoặc tác động trực tiếp đến các yếu tố phân tử bất thường của tế bào ung thư.

3. Những yếu tố làm tăng khả năng mắc ung thư đường mật rốn gan

– Viêm xơ đường mật nguyên phát (Primary sclerosing cholangitis – PSC): Đây là bệnh lý mạn tính đặc trưng bởi tình trạng viêm và hình thành mô sẹo ở các ống mật. Tình trạng viêm kéo dài này có thể làm tổn thương nghiêm trọng cấu trúc của ống dẫn mật và thúc đẩy sự xuất hiện của tế bào ung thư.

– Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư đường mật rốn gan có xu hướng tăng cao ở những người từ độ tuổi trung niên trở lên, đặc biệt là sau 50 tuổi.

– Bệnh viêm ruột mạn tính: Các rối loạn viêm đường tiêu hóa lâu ngày, chẳng hạn như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn, đã được chứng minh có liên quan đến khả năng mắc ung thư ở hệ thống gan mật.

– Xơ gan: Tình trạng tổn thương của gan kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng xơ hóa mô gan làm ảnh hưởng đến hoạt động chuyển hóa và bài tiết mật, từ đó làm tăng khả năng hình thành khối u ác tính tại ống mật.

– U nang đường mật: Những dị dạng bẩm sinh ở hệ thống ống mật, chẳng hạn như u nang ống mật, có thể gây giãn bất thường và ứ đọng mật. Môi trường này thuận lợi cho các biến đổi tế bào dẫn đến ung thư.

– Bệnh lý túi mật: Viêm túi mật kéo dài hoặc sự hiện diện của sỏi mật có thể gây ra kích ứng liên tục đến hệ thống dẫn mật, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư hóa ở khu vực rốn gan.

– Nhiễm ký sinh trùng gan: Tại nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam, tình trạng nhiễm sán lá gan là yếu tố đáng lưu ý. Loài ký sinh này thường xâm nhập qua thói quen ăn cá sống hoặc nấu chưa chín và gây viêm mạn tính trong ống mật, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư.

4. Phân giai đoạn 

– Giai đoạn 0 (giai đoạn sớm nhất): Tế bào ung thư chỉ mới hình thành ở lớp niêm mạc bên trong ống mật và chưa xâm nhập sâu vào các lớp mô dưới hoặc lan sang các vùng lân cận.

– Giai đoạn I: Khối u ác tính đã bắt đầu phát triển vào lớp thành ống mật nhưng chưa lan rộng ra ngoài ống mật hay ảnh hưởng đến hạch bạch huyết hoặc mô gan lân cận.

– Giai đoạn II: Tế bào ung thư đã thâm nhập vào mô mỡ xung quanh hoặc các phần của gan gần với vị trí ống mật rốn gan.

– Giai đoạn IIIA: Bệnh tiến triển đến mức tế bào ung thư xâm lấn vào các mạch máu chính ở một bên của gan – hoặc bên phải hoặc bên trái.

– Giai đoạn IIIB: Sự lan rộng xảy ra mạnh hơn, khối u có thể xâm nhập vào cả hai hệ thống mạch máu lớn trong gan hoặc lan từ một nhánh ống mật sang phía mạch máu của bên đối diện.

– Giai đoạn IIIC: Phát hiện tế bào ung thư tại các hạch bạch huyết khu vực gan, từ một đến ba hạch bị ảnh hưởng.

– Giai đoạn IVA: Ung thư đã lan đến từ bốn hạch bạch huyết trở lên, cho thấy sự lan rộng trong hệ thống bạch huyết vùng gan.

– Giai đoạn IVB: Là giai đoạn tiến triển nhất, khi tế bào ung thư đã di căn đến các cơ quan xa như phổi, xương hoặc những vùng xa hơn trong gan.

Hiểu rõ các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc u đường mật Klatskin là bước quan trọng trong chiến lược phòng ngừa chủ động. Dù không thể kiểm soát hoàn toàn các nguy cơ như tuổi tác hay yếu tố di truyền, nhưng việc hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại, điều trị triệt để các bệnh lý gan mật mạn tính và duy trì lối sống lành mạnh sẽ góp phần làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển khối u. Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao, hãy chủ động thăm khám định kỳ và trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể, từ đó phát hiện sớm và can thiệp kịp thời nếu có bất thường.