Bỏ túi những điều cần biết về ung thư gan

Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao tại Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ các dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả. Việc trang bị những kiến thức cần thiết sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và hỗ trợ phát hiện sớm để kịp thời điều trị. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết những điều cần biết về ung thư gan qua bài viết dưới đây.

1. Hiểu hơn về khả năng mắc ung thư gan

1.1. Gan và chức năng của gan cần phải biết

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể chúng ta, đóng vai trò quan trọng như hỗ trợ tiêu hóa, dự trữ dưỡng chất, lọc độc tố và tạo ra các yếu tố đông máu. Gan chủ yếu được cấu tạo bởi các tế bào gan và các tế bào khác như tế bào lót mạch máu và ống dẫn mật. Khác với nhiều cơ quan khác, gan nhận máu từ hai nguồn chính: tĩnh mạch cửa và động mạch gan, khiến gan dễ bị ảnh hưởng bởi các tế bào ung thư di chuyển trong máu. Từ các loại tế bào này, gan có thể xuất hiện nhiều loại u lành tính hoặc ác tính với nguyên nhân, cách điều trị và tiên lượng khác nhau.

Khi ung thư khởi phát ngay tại gan, nó được gọi là ung thư biểu mô tế bào gan. Dạng ung thư gan này có thể bắt đầu dưới dạng một khối u đơn lẻ hoặc nhiều nốt sần rải rác khắp gan. Những tình trạng như uống nhiều rượu bia, béo phì hoặc nhiễm viêm gan mạn tính là những yếu tố nguy cơ hàng đầu, gây ra sẹo và tổn thương vĩnh viễn cho gan, dẫn đến xơ gan.

1.2. Đối tượng dễ mắc và những điều cần biết về ung thư gan

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư biểu mô tế bào gan phổ biến ở nam giới hơn nữ giới, độ tuổi chẩn đoán trung bình khoảng 63 tuổi. Những người mắc xơ gan có nguy cơ cao hơn phát triển ung thư gan, trong đó xơ gan có thể hình thành do:

– Người uống nhiều rượu bia: Acetaldehyde trong rượu gây tổn thương DNA tế bào gan, làm tăng nguy cơ ung thư

– Nhiễm virus viêm gan mạn tính: Viêm gan B và C làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư gan. Do đó, việc điều trị kịp thời nếu bạn mắc một trong hai loại virus này là rất cần thiết. Hiện nay, các loại thuốc kháng virus mới có thể điều trị hiệu quả cả viêm gan B và C.

– Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): tình trạng tích tụ mỡ trong gan, thường gặp ở những người thừa cân hoặc béo phì. NAFLD thường không gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe. Tuy nhiên, bệnh có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến xơ gan.

– Các bệnh lý di truyền: Các tình trạng như bệnh nhiễm sắc tố sắt, bệnh Wilson, thiếu hụt alpha 1-antitrypsin,… có thể dẫn đến xơ gan. Nếu gia đình bạn có tiền sử ung thư gan, hãy trao đổi với bác sĩ về việc gặp chuyên gia tư vấn di truyền.

2. Các loại u gan và những điều cần biết về ung thư gan

2.1. Ung thư gan nguyên phát

Ung thư gan nguyên phát là loại bắt đầu ngay tại gan, không chỉ có một dạng mà gồm nhiều thể khác nhau:

– Ung thư biểu mô tế bào gan: Đây là dạng ung thư gan phổ biến nhất ở người trưởng thành. Có thể phát triển theo nhiều cách: một số bắt đầu như một khối u đơn lẻ rồi lớn dần và có thể di căn đến các phần khác. Một số khác lại khởi phát dưới dạng nhiều nốt ung thư nhỏ rải rác khắp gan, không chỉ là một khối u duy nhất.

– Ung thư đường mật trong gan: Khoảng 10-20% các trường hợp ung thư gan bắt đầu từ các tế bào lót ống mật nhỏ. Tuy nhiên, hầu hết lại bắt đầu ở các ống mật bên ngoài gan.

– Ung thư biểu mô dạng sợi phiến: Trước đây được coi là một phân nhóm của HCC, nhưng giờ đây nó được xem là một loại ung thư gan riêng biệt. Đây là một dạng hiếm gặp, thường phát triển ở phụ nữ dưới 35 tuổi. Bệnh này có khả năng phẫu thuật cắt bỏ thành công cao hơn HCC.

– U mạch máu ác tính: Đây là những loại ung thư hiếm gặp, bắt nguồn từ các tế bào lót mạch máu trong gan. Khoảng một nửa số trường hợp này không xác định được nguyên nhân rõ ràng. Những khối u này phát triển nhanh và thường đã lan rộng đến mức không thể phẫu thuật cắt bỏ.

– U nguyên bào gan: Đây là một loại ung thư rất hiếm gặp, phát triển ở trẻ em, thường dưới 4 tuổi. Khoảng 2 trong số 3 trẻ em mắc loại khối u này có thể được chữa khỏi nhờ phẫu thuật kết hợp hóa trị.

2.2. Ung thư gan thứ phát

Thông thường, khi ung thư được phát hiện ở gan, nó không phải là nơi khởi phát ban đầu. Rất nhiều loại ung thư bắt đầu ở các cơ quan khác trong cơ thể, chẳng hạn như tuyến tụy, ruột kết, dạ dày, vú hoặc phổi, có thể di căn (lây lan) đến gan. Ung thư đã di căn từ vị trí ban đầu (nguyên phát) đến gan đôi khi được gọi là ung thư gan thứ phát.

Các loại ung thư này được điều trị dựa trên nơi chúng bắt đầu. Ví dụ, ung thư bắt đầu từ phổi và di căn đến gan vẫn được coi là ung thư phổi, không phải ung thư gan, và được điều trị như ung thư phổi.

2.3. U gan lành tính

Các khối u gan lành tính (không phải ung thư) đôi khi có thể phát triển đủ lớn để gây ra vấn đề, nhưng chúng không xâm lấn vào các mô lân cận hoặc di căn đến các bộ phận xa của cơ thể. Nếu cần điều trị, thường có thể được chữa khỏi bằng phẫu thuật.

– U máu: Thường không gây triệu chứng và không cần điều trị trừ khi khối u to gây đau hoặc chảy máu.

– U tuyến gan: Xuất phát từ tế bào gan, đôi khi gây đau bụng hoặc khối u lộ rõ, cần phẫu thuật nếu có nguy cơ vỡ hoặc biến thành ung thư.

– Tăng sản nốt khu trú: Là sự phát triển bất thường của các tế bào gan, thường không cần điều trị, nhưng nếu khó phân biệt với ung thư, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại trừ nguy cơ.

3. Dấu hiệu mắc ung thư gan sớm

Ở giai đoạn đầu, ung thư gan có thể không có các triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, khi khối u phát triển lớn hơn, người bệnh có thể nhận thấy một hoặc nhiều triệu chứng phổ biến sau.

– Cảm giác khó chịu, đau âm ỉ vùng hạ sườn phải

– Bụng phình to hoặc sưng

– Có khối u cứng ở bên phải ngay dưới khung xương sườn

– Đau gần bả vai phải hoặc ở lưng

– Xuất hiện tình trạng vàng da, vàng mắt, đặc biệt là lòng trắng mắt

– Dễ bầm tím hoặc chảy máu.

– Mệt mỏi bất thường và dễ buồn nôn

– Mất cảm giác thèm ăn kèm sụt cân không rõ lý do

Ung thư gan là căn bệnh nguy hiểm, nhưng bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm. Việc hiểu rõ những điều cần biết về ung thư gan sẽ giúp bạn và gia đình chủ động bảo vệ sức khỏe, tăng khả năng điều trị thành công.