Bị huyết áp thấp có gây đột quỵ không?

Huyết áp là chỉ số cho biết lực của máu tác động lên thành mạch khi tim co bóp và đưa máu đến các cơ quan trong cơ thể. Chỉ số này có mối liên hệ chặt chẽ với sức khỏe mạch máu, trong đó bao gồm nguy cơ đột quỵ. Vì vậy, nhiều người băn khoăn huyết áp thấp có gây đột quỵ không và mức huyết áp thấp như thế nào thì được coi là nguy hiểm. Bài viết sau sẽ phân tích rõ mối liên hệ giữa huyết áp và nguy cơ đột quỵ, giúp bạn hiểu đúng hơn về tình trạng này.

1. Mối liên hệ giữa huyết áp đối với nguy cơ đột quỵ

Đột quỵ xảy ra khi máu lên não bị gián đoạn hoặc giảm mạnh, khiến tế bào não thiếu oxy và tổn thương nhanh chóng. Huyết áp chính là yếu tố quan trọng quyết định quá trình đưa máu lên não.

Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành mạch máu, khiến mạch bị hẹp, xơ cứng và hình thành mảng bám. Các mảng bám dễ gây tắc mạch, hình thành cục máu đông dẫn đến đột quỵ thiếu máu cục bộ – loại đột quỵ phổ biến nhất.
Tăng huyết áp cũng có thể làm mạch máu não suy yếu, vỡ dẫn đến đột quỵ xuất huyết.
Do đó, huyết áp cao từ lâu đã được biết đến như yếu tố nguy cơ cao gây đột quỵ. 

Tuy nhiên, không chỉ tăng huyết áp mới có thể gây rủi ro. Trong một số trường hợp nhất định, huyết áp thấp hoặc giảm huyết áp đột ngột cũng có thể ảnh hưởng đến dòng máu lên não và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

2. Mối liên hệ giữa huyết áp thấp và tình trạng đột quỵ

Khác với tăng huyết áp, huyết áp thấp không phổ biến ở bệnh nhân đột quỵ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là huyết áp thấp hoàn toàn an toàn. Nhiều người vẫn băn khoăn liệu người huyết áp thấp có bị đột quỵ không hay huyết áp thấp có dễ bị đột quỵ không? Theo thống kê và ghi nhận lâm sàng, tình trạng huyết áp quá thấp vẫn có thể liên quan đến một số nguy cơ nhất định.

2.1. Hạ huyết áp tư thế đứng làm tăng nguy cơ đột quỵ

Ở một số người, đặc biệt là người cao tuổi, huyết áp có thể giảm mạnh khi thay đổi từ tư thế ngồi hoặc nằm sang đứng. Đây là biểu hiện điển hình của hạ huyết áp tư thế đứng. Khi áp lực máu giảm đột ngột, lượng máu lên não không đủ, khiến người bệnh chóng mặt, choáng váng và thậm chí ngất xỉu.

Theo thông tin được đăng tải trên Healthline. Một nghiên cứu lớn năm 2018 theo dõi hơn 11.000 người trong 25 năm phát hiện:

– Người bị hạ huyết áp tư thế đứng có nguy cơ đột quỵ thiếu máu cục bộ cao gấp đôi
–  Khoảng 15% người mắc tình trạng này bị đột quỵ, trong khi nhóm không bị chỉ có 6,8%.
Điều này cho thấy: huyết áp thấp có gây đột quỵ trong một số tình huống, đặc biệt khi huyết áp tụt quá nhanh.

2.2. Huyết áp thấp và nguy cơ tái phát đột quỵ

Một nghiên cứu cho thấy người bị hạ huyết áp tư thế đứng cũng có khả năng cao bị tái phát đột quỵ hoặc gặp các biến chứng tim mạch khác. Mặc dù nguyên nhân cần nghiên cứu thêm nhưng dữ liệu vẫn cho thấy sự liên quan giữa huyết áp thấp và sức khỏe mạch máu não. 

3. Huyết áp thấp đến mức nào là quá thấp và có thể gây đột quỵ?

Huyết áp thấp thường được xác định khi chỉ số giảm dưới 90/60 mmHg. Huyết áp chỉ được xem là quá thấp và có nguy cơ gây giảm tưới máu não khi kèm theo các triệu chứng như chóng mặt, choáng váng, mờ mắt, ngất, mệt mỏi, khó tập trung, thở nhanh nông, buồn nôn hoặc khát nhiều do mất nước.

Huyết áp thấp chỉ thực sự trở thành yếu tố rủi ro dẫn đến đột quỵ khi xảy ra trong những tình huống đặc biệt. Cụ thể, nguy cơ tăng lên khi huyết áp tụt đột ngột so với mức sinh lý vốn có của người bệnh; khi chỉ số giảm quá thấp kèm theo các dấu hiệu thiếu máu não; hoặc ở những người có bệnh lý nền như tim mạch, rối loạn hệ thần kinh tự động hay mất nước nặng. Trong những trường hợp này, huyết áp giảm sâu có thể khiến lưu lượng máu lên não bị suy giảm, từ đó làm tăng khả năng xảy ra đột quỵ.

4. Huyết áp thấp có thể gây biến chứng sau khi đã bị đột quỵ không?

Mặc dù huyết áp cao là yếu tố nguy cơ cao hơn gây đột quỵ, nhưng có một số bằng chứng cho thấy những người bị huyết áp thấp có thể gặp nhiều biến chứng hơn và kết quả điều trị kém hơn sau đột quỵ. 

Theo một nghiên cứu năm 2021 (Trusted Source) được trích dẫn trên Healthline, người bị huyết áp thấp có nguy cơ cao gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau đột quỵ, bao gồm:

– suy tim
– xuất huyết tiêu hóa
– nhiễm trùng huyết (nhiễm trùng máu)

Tăng huyết áp vẫn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ nhưng huyết áp thấp cũng tiềm ẩn rủi ro, nhất là khi tụt đột ngột hoặc xảy ra hạ huyết áp tư thế. Đáng chú ý, huyết áp thấp sau đột quỵ còn làm tăng biến chứng và cản trở quá trình phục hồi. Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy trao đổi ngay với bác sĩ để duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ đột quỵ trong tương lai.