Bệnh mạch vành mạn: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

Ngày cập nhật: 21/10/2025

Chia sẻ:

Bệnh mạch vành mạn là căn bệnh tim mạch phổ biến, gây ra bởi sự tắc nghẽn hoặc hẹp lâu dài các động mạch vành, làm giảm lưu lượng máu và oxy đến cơ tim. Đây là tình trạng diễn tiến âm thầm, thường không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu nhưng lại có thể dẫn tới những biến chứng nghiêm trọng như suy tim, nhồi máu cơ tim. Việc hiểu đúng về nguyên nhân, triệu chứng, các biến chứng cũng như cách điều trị và phòng ngừa bệnh mạch vành mạn là vô cùng quan trọng để tăng cường sức khỏe tim mạch và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.

1. Nguyên nhân bệnh mạch vành mạn

1.1 Quá trình xơ vữa động mạch

Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh mạch vành mạn là quá trình xơ vữa động mạch vành. Đây là quá trình mà các mảng bám gồm cholesterol, chất béo, canxi và mô xơ tích tụ bên trong thành động mạch, làm hẹp lòng mạch và hạn chế lưu lượng máu đến tim. Khi mảng bám phát triển đến mức độ nghiêm trọng (thường hẹp trên 70% đường kính lòng mạch), cơ tim không được cung cấp đủ oxy dẫn đến các triệu chứng điển hình như đau thắt ngực.

Bệnh mạch vành mạn là gì? — Bệnh mạch vành là tình trạng mạch máu nuôi tim bị tắc nghẽn.

1.2 Tổn thương mạch máu nhỏ

Đôi khi, biểu hiện bệnh mạch vành mạn có thể xuất hiện mà không có sự hẹp lớn động mạch vành chính, mà do tổn thương các mạch máu nhỏ cung cấp máu cho tim. Tình trạng này thường gặp ở những người có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc rối loạn lipid máu, khiến cho mạch máu nhỏ co bóp kém hiệu quả, giảm khả năng cung cấp máu cho cơ tim.

1.3 Các yếu tố nguy cơ khác gây bệnh mạch vành mạn

Ngoài các nguyên nhân chính kể trên, nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành như hút thuốc lá, thừa cân béo phì, ít vận động thể lực, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, tiền sử bệnh nền tim mạch, tuổi cao, và giới tính (nam giới có nguy cơ cao hơn phụ nữ tiền mãn kinh).

2. Triệu chứng của bệnh mạch vành mạn

2.1 Đau thắt ngực

Đau thắt ngực là triệu chứng điển hình nhất của các trường hợp mắc bệnh mạch vành mạn. Người bệnh thường cảm thấy đau, nặng hoặc áp lực ở vùng ngực, thường xuất hiện khi gắng sức hoặc khi căng thẳng tâm lý. Cơn đau này có thể lan ra cổ, vai, cánh tay trái hoặc sau lưng, và thường giảm khi nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc giãn mạch.

2.2 Khó thở và mệt mỏi

Khi bệnh tiến triển, hiện tượng thiếu oxy kéo dài khiến cơ tim hoạt động không hiệu quả, gây ra tình trạng khó thở và mệt mỏi ngay cả khi làm việc nhẹ hoặc vận động nhẹ nhàng. Đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng suy tim hoặc biến chứng khác của bệnh mạch vành mạn.

2.3 Các triệu chứng khác của bệnh mạch vành mạn

Một số bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng không điển hình như hồi hộp, đánh trống ngực, ra mồ hôi lạnh hoặc chóng mặt. Đặc biệt, trong giai đoạn đầu của bệnh, các dấu hiệu thường mơ hồ hoặc thậm chí không xuất hiện rõ ràng, nên nhiều người bỏ qua mà không đi khám sớm.

Triệu chứng của bệnh mạch vành là gì? — Đau thắt ngực là triệu chứng phổ biến của bệnh mạch vành.

3. Biến chứng của bệnh mạch vành mạn

3.1 Thiếu máu cơ tim mạn tính và suy tim

Khi lưu lượng máu đến tim bị giảm kéo dài, cơ tim sẽ suy yếu dần, dẫn đến suy tim mạn tính với biểu hiện khó thở, phù, mệt mỏi kinh niên. Suy tim làm giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ tử vong.

3.2 Nhồi máu cơ tim cấp

Một biến chứng nguy hiểm khác là nhồi máu cơ tim cấp, xảy ra khi mảng xơ vữa bị vỡ và hình thành huyết khối làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành. Biến cố này có thể đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

3.3 Rối loạn nhịp tim và đột tử

Bệnh động mạch vành mạn có thể gây rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, dẫn tới ngừng tim đột ngột và tử vong, đặc biệt ở những bệnh nhân có tổn thương tim nặng.

4. Điều trị và phòng ngừa hiệu quả bệnh mạch vành mạn

4.1 Điều trị nội khoa

Điều trị bệnh mạch vành mạn chủ yếu là duy trì các biện pháp kiểm soát triệu chứng và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Thuốc giãn mạch (như nitroglycerin), thuốc ức chế beta, thuốc kiểm soát mỡ máu và huyết áp được sử dụng phổ biến. Khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tim mạch để tối ưu hiệu quả điều trị. Điều chỉnh lối sống kết hợp với theo dõi sức khỏe định kỳ cũng rất cần thiết để phát hiện sớm các biến chứng.

4.2 Can thiệp và phẫu thuật

Trong các trường hợp mạch vành bị hẹp nghiêm trọng hoặc không đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, các biện pháp can thiệp, phẫu thuật có thể được áp dụng để cải thiện lưu lượng máu đến tim.

4.3 Phòng ngừa bệnh

Phòng tránh bệnh mạch vành tập trung vào việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Người bệnh cần duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý, ăn uống lành mạnh với nhiều rau xanh và hạn chế chất béo bão hòa. Vận động thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá, giảm stress và kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc và tiến triển của bệnh.

Cách điều trị bệnh động mạch vành mạn tính — Thăm khám với chuyên gia Tim mạch giúp chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch vành hiệu quả.

4.4 Vai trò của khám chuyên khoa Tim mạch

Khám với bác sĩ chuyên khoa Tim mạch là rất quan trọng giúp chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch vành mạn tính hiệu quả. Các phương pháp hiện đại như điện tâm đồ, siêu âm tim, chụp CT động mạch vành, MRI tim có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của tim mạch hoặc các yếu tố nguy cơ liên quan như tăng huyết áp, đái tháo đường và rối loạn lipid máu. Từ đó, bác sĩ có thể phối hợp điều trị và theo dõi hiệu quả lâu dài.

Bệnh mạch vành mạn là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát kịp thời. Việc hiểu biết về bệnh, chủ động nhận biết triệu chứng và tham gia điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ sẽ giúp người bệnh duy trì sức khỏe tim mạch tốt hơn và giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu dài ngực, khó thở hoặc triệu chứng bất thường khác, hãy liên hệ ngay với chuyên gia y tế để được tư vấn và chăm sóc thích hợp.