Uống sắt có bị táo bón không?

Uống sắt có bị táo bón không là băn khoăn của nhiều người khi bổ sung vi chất này. Thực tế, sắt có thể gây táo bón nếu dùng sai cách. Vậy làm sao để uống sắt hiệu quả mà vẫn dễ tiêu, hạn chế tác dụng phụ?

1. Uống sắt có bị táo bón không? Vì sao?

Sắt là một vi chất thiết yếu, nhưng khi bổ sung với liều cao hoặc dùng không đúng cách, người dùng có thể gặp phải một số tác dụng không mong muốn ở đường tiêu hóa. Theo nghiên cứu đăng tải trên Tạp chí Dinh dưỡng (Journal of Nutrition), có tới khoảng 30% người sử dụng sắt gặp các triệu chứng như buồn nôn, khó tiêu,… Trong đó, táo bón là tình trạng phổ biến nhất.

Bên cạnh đó, tổng quan nghiên cứu năm 2020 của Viện Quốc gia về Bệnh Tiểu đường, Tiêu hóa và Thận (NIDDK) của Hoa Kỳ cho biết, cơ chế chính xác gây táo bón khi uống sắt hiện vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn.

Dù vậy, nhiều nhà khoa học cho rằng lượng ion sắt dư thừa trong dạ dày có thể ảnh hưởng đến sự phân bố nước trong ống tiêu hóa. Cụ thể, nước được điều chuyển lên ruột non nhằm duy trì cân bằng kiềm – toan, dẫn đến hiện tượng giảm lượng nước ở ruột già. Hệ quả là phân trở nên khô, cứng và khó đào thải hơn, từ đó làm tăng nguy cơ táo bón.

2. Uống thuốc sắt bị táo bón phải làm sao cho hết?

Nếu đang gặp tình trạng táo bón khi uống sắt, người bệnh không cần quá lo lắng. Trên thực tế, đây là phản ứng khá thường gặp và có thể cải thiện nếu áp dụng đúng cách. Để giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng và hạn chế cảm giác khó chịu, bạn có thể tham khảo một số biện pháp dưới đây nhằm cải thiện tình trạng này một cách an toàn và hiệu quả.

• Uống đủ nước: Cần chú ý bổ sung đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày, điều này sẽ hỗ trợ làm mềm phân và thúc đẩy nhu động ruột tốt hơn. 
• Tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn hằng ngày bằng cách bổ sung đa dạng các loại rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, họ đậu, trái cây tươi và các loại hạt. Chất xơ giúp tăng khối lượng và làm mềm phân, ngoài ra còn nuôi dưỡng lợi khuẩn và kiểm soát táo bón tốt hơn. 
• Giảm bớt các loại thực phẩm công nghiệp, thức ăn nhanh và những món ăn có hàm lượng chất xơ rất thấp hoặc không có, chẳng hạn như thịt. 
• Duy trì thói quen vận động thể chất thường xuyên, như đi bộ hoặc thực hiện các bài tập nhẹ nhàng hằng ngày, điều này sẽ giúp kích thích nhu động ruột hoạt động tốt hơn.
• Rèn luyện thói quen đi đại tiện đúng giờ bằng cách cố gắng vào nhà vệ sinh tại một thời điểm cố định mỗi ngày, đặc biệt là khoảng 15 – 45 phút sau bữa sáng. 
• Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung đang sử dụng, vì một số có thể làm tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn và cần được cân nhắc điều chỉnh hoặc ngưng dùng khi phù hợp. Trường hợp cần bổ sung thuốc nhuận tràng, người bệnh cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo việc sử dụng là thực sự cần thiết.

3. Các lưu ý khi dùng sắt để giảm tình trạng táo bón

Để trả lời đầy đủ cho băn khoăn uống sắt có bị táo bón không, ngoài việc nhận diện nguyên nhân, người dùng cần đặc biệt chú ý đến cách lựa chọn và sử dụng sắt sao cho phù hợp. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi dùng sắt giúp giảm thiểu tác dụng phụ này.

3.1 Chọn đúng loại thực phẩm bổ sung sắt phù hợp 

Trên thị trường hiện nay có đa dạng chế phẩm bổ sung sắt. Trong đó, phần lớn cung cấp lượng sắt cao hơn mức khuyến nghị hằng ngày. Các dạng bổ sung sắt phổ biến nhất thường là muối sắt II, như sắt Sulfat hoặc sắt Gluconat. Tuy nhiên, những dạng sắt này có xu hướng gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, đặc biệt là táo bón.

Một số dạng chế phẩm sắt được đánh giá là “nhẹ đô” với đường tiêu hóa, phù hợp cho người băn khoăn “uống sắt có gây táo bón không?” tham khảo là: 

• Sắt Heme dạng Polypeptide
• Sắt Cacbonyl
• Phức hợp sắt – Axit amin
• Phức hợp Polysaccharide – sắt

3.2. Bổ sung sắt đúng liều lượng cho phép

Nhu cầu sắt ở mỗi cơ thể là khác nhau. Vì vậy, để đảm bảo bổ sung sắt đúng và đủ, tránh tình trạng thiếu hoặc thừa sẽ gây tác dụng phụ như táo bón, người bệnh nên được bác sĩ chuyên môn tư vấn trước khi sử dụng. Đồng thời, cần tuân thủ đúng liều lượng, không tự ý tăng hoặc giảm liều khi chưa được hướng dẫn từ nhân viên y tế.

3.3 Kết hợp thực phẩm và bổ sung sắt hợp lý

Khi bổ sung sắt, nên kết hợp cùng thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt để tăng khả năng hấp thu. Đồng thời, uống đủ nước giúp hạn chế táo bón. Tránh dùng trà, cà phê trong vòng 1 – 2 giờ trước và sau khi uống sắt vì có thể làm giảm hiệu quả hấp thu.

Uống sắt có bị táo bón không? Câu trả lời là có thể, nhất là khi dùng sai liều hoặc chọn không đúng dạng sắt bổ sung. Tuy nhiên, tình trạng này có thể cải thiện nếu bổ sung sắt hợp lý, uống đủ nước và tăng cường chất xơ. Để an toàn, người dùng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ chế phẩm bổ sung sắt nào.

Nguồn ảnh: nhathuoclongchau.com; medicalnewstoday.com