Dấu hiệu polyp đại tràng: Nhận biết sớm để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm

Trong nhiều trường hợp, các dấu hiệu polyp đại tràng không rõ ràng, dễ bị nhầm lẫn với những rối loạn tiêu hóa thông thường. Bởi vậy, việc nắm bắt các biểu hiện bất thường trên cơ thể có thể giúp bạn phát hiện sớm vấn đề và chủ động thăm khám, can thiệp điều trị đúng thời điểm.

1. Polyp đại tràng là gì?

Polyp đại tràng là những khối mô tăng sinh bất thường từ lớp niêm mạc đại tràng. Những khối u này có thể nhô ra vào lòng đại tràng và thường được phát hiện tình cờ trong quá trình nội soi đường tiêu hóa dưới. Polyp được phân loại thành hai dạng chính là có cuống và không có cuống, trong đó polyp không cuống có xu hướng ác tính cao hơn và có khả năng tiến triển thành ung thư đại trực tràng nếu không được xử lý.

Dù y học hiện đại vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra polyp đại tràng, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ đã được ghi nhận như tuổi tác cao, đặc biệt là sau 40 tuổi, tiền sử gia đình có người mắc bệnh, môi trường sống ô nhiễm, chế độ ăn nhiều dầu mỡ, sử dụng rượu bia và thuốc lá trong thời gian dài hoặc tình trạng béo phì kéo dài.

2. Dấu hiệu polyp đại tràng: Những biểu hiện dễ bị bỏ qua

Một trong những khó khăn lớn nhất trong việc chẩn đoán polyp đại tràng là hầu hết các trường hợp ban đầu đều không có triệu chứng rõ ràng. Chỉ khi polyp phát triển với kích thước lớn hoặc có biến chứng thì người bệnh mới bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu bất thường. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, vẫn có thể nhận diện được một số dấu hiệu polyp đại tràng đáng ngờ.

2.1. Chảy máu trực tràng – dấu hiệu polyp đại tràng không điển hình nhưng cần cảnh giác

Khi polyp phát triển lớn và có bề mặt mỏng yếu, hiện tượng chảy máu trực tràng có thể xảy ra. Máu có thể nhỏ giọt khi đi tiêu hoặc dính trên giấy vệ sinh. Tuy nhiên, triệu chứng này thường dễ nhầm lẫn với bệnh trĩ hay tổn thương hậu môn nhẹ. Do đó, nếu tình trạng chảy máu kéo dài, tái đi tái lại mà không rõ nguyên nhân, bạn nên sớm gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa.

2.2. Phân có màu bất thường có thể là dấu hiệu cảnh báo quan trọng

Một trong những dấu hiệu polyp đại tràng đáng chú ý chính là thay đổi màu sắc của phân. Máu từ polyp có thể hòa lẫn vào phân khiến phân có màu đen hoặc lẫn các vệt máu tươi. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ giữa phân đổi màu do chế độ ăn uống và trường hợp phân có máu thực sự. Nếu tình trạng này kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột, tốt nhất là không nên chủ quan.

2.3. Thay đổi thói quen đại tiện kéo dài không rõ nguyên nhân

Sự xuất hiện của polyp trong đại tràng có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động của nhu động ruột, từ đó dẫn tới tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài. Người bệnh có thể gặp tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy liên tục trong nhiều ngày, thậm chí kéo dài hàng tuần mà không đáp ứng với điều trị thông thường. Đây là dấu hiệu polyp đại tràng mà bạn cần đặc biệt lưu tâm, vì nó có thể là tín hiệu cảnh báo sớm ung thư đại trực tràng.

2.4. Cảm giác đau bụng âm ỉ hoặc quặn từng cơn

Một số trường hợp polyp phát triển quá lớn, gây tắc nghẽn một phần lòng ruột và tạo ra cảm giác đau bụng. Đau có thể âm ỉ, không rõ ràng hoặc xuất hiện thành từng cơn co thắt khó chịu. Tuy không phải là dấu hiệu đặc trưng, nhưng nếu đau bụng kèm theo những bất thường khác như rối loạn đại tiện hay phân có màu lạ, hãy nhanh chóng đi kiểm tra.

2.5. Mệt mỏi, thiếu máu do chảy máu mạn tính

Polyp có thể gây chảy máu âm thầm trong đường tiêu hóa mà không biểu hiện ra ngoài. Việc mất máu kéo dài này khiến cơ thể thiếu hụt sắt, dẫn đến tình trạng thiếu máu. Người bệnh thường có biểu hiện như da xanh xao, mệt mỏi, chóng mặt, tim đập nhanh và khó thở khi vận động. Thiếu máu không rõ nguyên nhân luôn cần được điều tra kỹ để loại trừ các tổn thương tiềm ẩn trong hệ tiêu hóa, bao gồm cả polyp đại tràng.

3. Cần làm gì khi xuất hiện dấu hiệu polyp đại tràng?

Khi nhận thấy các dấu hiệu polyp đại tràng như thay đổi phân, rối loạn tiêu hóa kéo dài, đau bụng, hoặc thiếu máu, điều quan trọng là bạn không nên tự ý chẩn đoán hay điều trị tại nhà. Hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được thăm khám và chỉ định các phương pháp kiểm tra phù hợp, trong đó quan trọng nhất là nội soi đại tràng.

Nội soi là kỹ thuật chẩn đoán vàng trong phát hiện polyp và tổn thương tiền ung thư trong đại tràng. Trong quá trình nội soi, bác sĩ không chỉ có thể phát hiện và quan sát trực tiếp các polyp, mà còn có thể tiến hành sinh thiết để phân tích mô học hoặc cắt bỏ polyp ngay tại chỗ nếu có chỉ định. Nhờ tính an toàn, hiệu quả và xâm lấn tối thiểu, nội soi cắt polyp đại tràng đang là phương pháp điều trị phổ biến nhất hiện nay.

4. Điều trị polyp đại tràng hiệu quả

Việc điều trị polyp đại tràng sẽ phụ thuộc vào kích thước, số lượng và đặc điểm mô học của polyp. Nếu polyp nhỏ, lành tính và không có dấu hiệu ác tính, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ ngay trong quá trình nội soi. Đây là phương pháp điều trị ít xâm lấn, giúp loại bỏ hoàn toàn tổn thương mà không cần phẫu thuật.

Trong những trường hợp đặc biệt khi polyp có kích thước lớn, nghi ngờ ác tính hoặc đã có dấu hiệu ung thư hóa, phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đoạn đại tràng có thể được chỉ định. Việc điều trị bằng phẫu thuật cần đánh giá kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh để lựa chọn phương pháp phù hợp, có thể là phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở tùy từng trường hợp.

5. Tầm soát định kỳ – bước quan trọng trong phòng ngừa biến chứng polyp đại tràng

Ngay cả khi không có triệu chứng, người từ 40 tuổi trở lên vẫn nên thực hiện nội soi đại tràng định kỳ để tầm soát polyp và các tổn thương khác. Việc phát hiện và cắt bỏ polyp từ giai đoạn sớm không chỉ giảm thiểu nguy cơ biến chứng mà còn là biện pháp hiệu quả nhất trong phòng ngừa ung thư đại trực tràng. Với những người có yếu tố nguy cơ cao như có tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc từng sinh sống trong môi trường ô nhiễm, việc tầm soát cần được thực hiện sớm hơn và thường xuyên hơn theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Dấu hiệu polyp đại tràng có thể âm thầm và dễ bị bỏ qua, nhưng không vì thế mà chúng ta được phép chủ quan. Chủ động lắng nghe cơ thể, thăm khám khi có biểu hiện bất thường và nội soi tầm soát định kỳ là những bước quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa, phòng ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm do polyp gây ra.