Giãn đài bể thận là như thế nào: hiểu rõ, nhận biết và phòng ngừa

Giãn đài bể thận là như thế nào: Đó là tình trạng phần hệ thống thu thập nước tiểu của thận — bao gồm đài thận và bể thận — bị giãn rộng do nước tiểu ứ đọng lâu ngày, tạo áp lực lên nhu mô thận và dần gây giảm chức năng thận. Đây không phải một bệnh lý riêng lẻ mà là dấu hiệu cảnh báo cũng như hệ quả của nhiều vấn đề ở đường tiết niệu. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, giãn đài bể thận có thể khiến nhu mô thận mỏng đi, tổn thương không thể phục hồi và tiến tới suy thận mạn tính. 

1. Giãn đài bể thận là như thế nào: Lý giải tổng quan

Giãn đài bể thận là như thế nào về mặt cơ chế? Về thực chất, đây là hiện tượng hệ thống dẫn lưu nước tiểu của thận bị giãn ra do sự tích tụ nước tiểu quá mức. Nước tiểu được thải từ nhu mô thận vào các đài thận, từ đó về bể thận rồi xuôi xuống niệu quản và bàng quang. Khi có chướng ngại khiến nước tiểu không thể lưu thông bình thường, áp lực trong đài bể thận tăng lên, mô thận chịu ép dẫn tới giãn và mỏng. Tình trạng kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng lọc và bài xuất của thận, dẫn tới suy giảm chức năng thận nếu không can thiệp sớm.

Giãn đài bể thận có thể xuất hiện ở một bên hoặc cả hai bên thận. Mức độ giãn cũng khác nhau: từ giãn nhẹ có thể hồi phục khi loại bỏ nguyên nhân, đến giãn nặng làm nhu mô thận mỏng và chức năng thận bị giảm kéo dài. Do đó, việc xác định nguyên nhân và xử lý kịp thời là rất quan trọng.

2. Nguyên nhân gây ra tình trạng giãn đài bể thận là như thế nào?

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp trả lời câu hỏi “giãn đài bể thận là như thế nào” ở góc độ phòng ngừa và điều trị. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới giãn đài bể thận, trong đó những nhóm chính gồm tắc nghẽn đường tiết niệu, trào ngược bàng quang – niệu quản và bất thường bẩm sinh ở hệ tiết niệu.

– Tắc nghẽn đường tiết niệu là nguyên nhân phổ biến nhất. Sỏi thận hoặc sỏi niệu quản khi di chuyển có thể chặn dòng chảy nước tiểu, khiến thận phải chịu áp lực do nước tiểu ứ lại phía trên chỗ tắc. Ngoài sỏi, khối u ở thận, niệu quản hoặc bàng quang cũng có thể chèn ép và gây tắc nghẽn. Khi tắc nghẽn kéo dài, áp lực tăng sẽ không chỉ giãn đài bể thận mà còn tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây nhiễm trùng tiết niệu, gây đau đớn và làm suy giảm chức năng thận theo thời gian.

– Trào ngược bàng quang – niệu quản là cơ chế khác dẫn tới giãn đài bể thận. Khi van này hoạt động kém hoặc có cấu trúc bất thường, nước tiểu có thể chảy ngược từ bàng quang lên niệu quản, thậm chí tràn lên đài bể thận, gây giãn và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thận lặp đi lặp lại.

– Bất thường bẩm sinh ở hệ tiết niệu.

3. Triệu chứng khi đài bể thận bị giãn bạn cần lưu ý

Khi hỏi “giãn đài bể thận là như thế nào” nhiều người muốn biết dấu hiệu nhận biết. Triệu chứng của giãn đài bể thận có thể đa dạng tùy nguyên nhân và mức độ. Một số biểu hiện thường gặp gồm đau vùng thắt lưng hoặc đau bụng âm ỉ, rối loạn tiểu tiện và các dấu hiệu nhiễm trùng khi có viêm kèm theo.

– Đau lưng hoặc đau bụng âm ỉ là triệu chứng phổ biến; cảm giác đau thường xuất hiện ở vùng hông lưng, có thể tăng lên khi vận động hoặc thay đổi tư thế. Nếu có sỏi thận di chuyển hoặc nhiễm trùng, cơn đau có thể dữ dội hơn và đột ngột.

– Rối loạn tiểu tiện bao gồm tiểu rắt, tiểu buốt, cảm giác muốn đi tiểu nhiều lần nhưng mỗi lần lượng nước tiểu ít. Một số bệnh nhân có thể thấy nước tiểu đục, có mùi hôi hoặc lẫn máu, đặc biệt khi kèm nhiễm trùng đường tiết niệu. Trong trường hợp tắc nghẽn nặng, dòng chảy nước tiểu có thể yếu hoặc tiểu ngắt quãng; khi chức năng thận giảm nghiêm trọng, lượng nước tiểu thải ra cũng có thể giảm.

– Khi có nhiễm trùng tại thận, người bệnh có thể bị sốt, ớn lạnh và mệt mỏi, biểu hiện cho thấy vi khuẩn đã xâm nhập vào nhu mô thận gây viêm thận – bể thận. Đây là tình trạng nguy hiểm cần khám và điều trị kháng sinh kịp thời để tránh lan rộng và biến chứng như nhiễm khuẩn huyết.

4. Chẩn đoán và điều trị

4.1. Chẩn đoán giãn đài bể thận

Để xác định rõ “giãn đài bể thận là như thế nào” trên lâm sàng, bác sĩ sẽ kết hợp khai thác triệu chứng, thăm khám và chỉ định các xét nghiệm hình ảnh, xét nghiệm nước tiểu nhằm đánh giá mức độ giãn và nguyên nhân. Siêu âm thận là phương pháp sàng lọc đầu tay giúp phát hiện giãn đài bể thận và đánh giá mức độ. Trong nhiều trường hợp cần thiết, chụp CT, chụp phim X-quang với thuốc cản quang hoặc các xét nghiệm chức năng thận và xét nghiệm nước tiểu sẽ được sử dụng để xác định nguyên nhân và hướng điều trị.

Nếu bạn nghi ngờ “giãn đài bể thận là như thế nào” qua những cơn đau lưng không rõ nguyên nhân, rối loạn tiểu tiện kéo dài, hoặc có sốt kèm theo dấu hiệu nhiễm trùng tiết niệu, nên đi khám sớm chuyên khoa tiết niệu.

4.2. Điều trị các tác nhân gây giãn đài bể thận

Việc chậm trễ trong chẩn đoán và xử lý có thể khiến tổn thương thận trở nên vĩnh viễn. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm, xét nghiệm và phương pháp điều trị phù hợp: Xử lý các tác nhân bằng dùng thuốc, can thiệp ngoại khoa nếu cần thiết,… nhằm bảo toàn chức năng thận. Bệnh nhân cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được thăm khám và chỉ định điều trị.

5. Cách phòng tránh giãn đài bể thận

Phòng ngừa giãn đài bể thận là tập trung vào giảm nguy cơ tắc nghẽn đường tiết niệu, ngăn ngừa sỏi thận và hạn chế nhiễm trùng tiết niệu.

– Uống đủ nước hàng ngày giúp làm loãng nước tiểu và giảm nguy cơ tạo sỏi.

– Duy trì chế độ ăn hợp lý, hạn chế muối, tránh thực phẩm gây hình thành sỏi nhiều oxalat trong trường hợp có nguy cơ, kết hợp với thói quen sinh hoạt lành mạnh sẽ góp phần bảo vệ thận.

– Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt với những người có tiền sử sỏi thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, giúp phát hiện sớm các bất thường và can thiệp kịp thời.

– Điều trị triệt để các bệnh lý liên quan đến đường tiết niệu như sỏi, nhiễm trùng hay trào ngược bàng quang – niệu quản sẽ giúp ngăn ngừa tiến triển thành giãn đài bể thận.

Việc nắm được giãn đài bể thận là như thế nào, nguyên nhân, nhận biết triệu chứng sẽ giúp bạn có hướng thăm khám và điều trị kịp thời. Ngoài ra, thực hiện các biện pháp phòng ngừa như uống đủ nước, ăn uống hợp lý, kiểm tra sức khỏe định kỳ và điều trị triệt để các bệnh lý tiết niệu sẽ giúp bảo vệ thận lâu dài.