Viêm xoang dị ứng – Điều trị và phòng bệnh đúng cách

Viêm xoang dị ứng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng nghẹt mũi, chảy dịch mũi kéo dài kèm theo cảm giác đau âm ỉ vùng mặt, gây khó chịu và ẩn chứa nhiều biến chứng cho chúng ta. Nhận diện sớm dấu hiệu bệnh, hiểu rõ cơ chế hình thành và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp chính là “chìa khóa” giúp người bệnh kiểm soát hiệu quả tình trạng viêm xoang dị ứng và phòng ngừa tái phát.

1. Viêm xoang dị ứng là gì?

Bệnh lý này được mô tả là tình trạng lớp niêm mạc lót trong các hốc xoang bị viêm do phản ứng quá mẫn với các dị nguyên từ môi trường như phấn hoa, lông thú, bụi nhà, hóa chất hoặc thời tiết thay đổi. Khác với viêm xoang do nhiễm khuẩn thông thường, bệnh lý này thường có yếu tố cơ địa dị ứng và xu hướng tái đi tái lại theo mùa hoặc khi tiếp xúc với yếu tố gây kích thích.

Bệnh xoang dị ứng có thể diễn ra theo mùa hoặc khi người bệnh tiếp xúc với thể dị ứng

Không chỉ là một phản ứng dị ứng đơn thuần, xoang dị ứng có thể kéo theo nhiều triệu chứng khó chịu như đau đầu, nghẹt mũi, chảy dịch mũi sau, ho kéo dài, mất ngủ và suy giảm khả năng ngửi. Nếu tình trạng viêm xoang kéo dài không kiểm soát, bệnh có thể dẫn đến bội nhiễm, ảnh hưởng tới tai – họng và gây ra biến chứng trên các cơ quan hô hấp khác.

2. Nguyên nhân

2.1. Cơ chế hình thành bệnh

Viêm xoang dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các yếu tố tưởng chừng vô hại từ môi trường. Khi tiếp xúc với dị nguyên, cơ thể sẽ tiết ra các chất trung gian gây viêm như histamine, làm cho lớp niêm mạc xoang bị sưng, tiết nhiều dịch và bít tắc lỗ thông xoang.

2.2. Các yếu tố nguy cơ phổ biến khiến viêm xoang dị ứng dễ bắt gặp

Một số yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm xoang dị ứng:

– Tiền sử dị ứng: Người có cơ địa dị ứng với phấn hoa, nấm mốc, bụi mịn, thực phẩm… dễ bị viêm xoang dị ứng.
– Ô nhiễm không khí: Sống và làm việc trong môi trường nhiều bụi, khí thải, hóa chất gây kích thích niêm mạc xoang.
– Thay đổi thời tiết: Đặc biệt vào mùa lạnh hoặc khi độ ẩm không khí thay đổi đột ngột.
– Di truyền: Nếu trong gia đình một người có người mắc các bệnh dị ứng như hen phế quản, viêm mũi dị ứng… thì có thể nguy cơ mắc xoang dị ứng của người đó sẽ cao hơn.

3. Nhận biết bệnh

Việc phân biệt viêm xoang dị ứng với các loại viêm xoang khác hoặc cảm cúm thông thường có thể gặp nhiều khó khăn vì các triệu chứng khá giống nhau. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, người bệnh có thể nhận diện qua một số biểu hiện đặc trưng:

3.1. Triệu chứng thường gặp

– Nghẹt mũi, chảy nước mũi trong hoặc vàng nhạt, đặc biệt là vào buổi sáng sớm.
– Ngứa mũi, hắt hơi liên tục, có thể kèm theo ngứa mắt, ngứa cổ họng.
– Đau hoặc căng tức ở vùng trán, má, vùng quanh mắt.
– Ho khan, đặc biệt về đêm do dịch chảy ngược xuống họng.
– Giảm khứu giác hoặc mất mùi tạm thời.

3.2. Khi nào cần đi khám?

Khi các triệu chứng kéo dài trên 10 ngày, tái đi tái lại nhiều lần trong năm hoặc có dấu hiệu nặng hơn như đau đầu dữ dội, sốt, dịch mũi có mùi hôi… người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Thăm khám để được bác sĩ kiểm tra, xác định đúng nguyên nhân và điều trị phù hợp khi có dấu hiệu bệnh

4. Viêm xoang dị ứng có gây nguy hiểm cho người bệnh không?

Nhiều người thường chủ quan nghĩ rằng bệnh viêm xoang này chỉ là bệnh “vặt” theo mùa. Tuy nhiên, nếu tình trạng bệnh không được xem xét và điều trị đúng cách, chúng ta có thể đối mặt nhiều nguy cơ như:

– Bội nhiễm vi khuẩn: Làm tình trạng viêm xoang chuyển sang dạng mạn tính, điều trị khó khăn hơn.
– Viêm tai giữa, viêm họng mãn tính: Do dịch mũi chảy ngược xuống họng và tai qua các lỗ thông khí.
– Biến chứng nội sọ: Trường hợp hiếm nhưng có thể xảy ra nếu vi khuẩn từ xoang lan đến màng não gây viêm màng não.
– Giảm chất lượng cuộc sống: Người bệnh thường xuyên mất ngủ, đau đầu, mệt mỏi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và công việc.

5. Cách điều trị

Điều trị viêm xoang dị ứng cần phối hợp giữa kiểm soát yếu tố dị nguyên, cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp phù hợp nhất.

5.1. Điều trị nội khoa khi mắc viêm xoang dị ứng

Các thuốc thường được sử dụng trong điều trị viêm xoang dị ứng bao gồm:

– Thuốc kháng histamine nhằm để người bệnh giảm ngứa, hắt hơi và chảy nước mũi.
– Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid để giảm tình trạng viêm, làm thông thoáng hốc xoang.
– Thuốc giảm nghẹt mũi thường dùng trong thời gian ngắn để cải thiện tình trạng tắc nghẽn xoang.
– Thuốc kháng sinh được chỉ định và chỉ dùng khi có dấu hiệu bội nhiễm do vi khuẩn.

Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc điều trị mà cần có sự tư vấn, kê đơn từ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hiệu quả và tránh tác dụng phụ không mong muốn.

5.2. Điều trị hỗ trợ

Bên cạnh thuốc, một số biện pháp hỗ trợ giúp cải thiện tình trạng viêm xoang dị ứng như:

– Rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý thường xuyên để làm sạch dị nguyên.
– Xông mũi bằng tinh dầu tự nhiên như bạc hà, khuynh diệp để làm loãng dịch nhầy.
– Tăng cường miễn dịch bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ.

6. Phòng ngừa tái phát

6.1. Kiểm soát tốt yếu tố dị ứng

Đây là nguyên tắc quan trọng mà người bệnh cần nhớ trong phòng ngừa viêm xoang dị ứng. Người bệnh cần:
– Tránh tiếp xúc với khói bụi, lông động vật, phấn hoa, chất tẩy rửa mạnh.
– Giữ nhà cửa sạch sẽ, thoáng khí, thay ga gối định kỳ để giảm thiểu dị nguyên trong không khí.
– Sử dụng máy lọc không khí trong phòng ngủ nếu điều kiện cho phép.

Sau khi thăm khám, người bệnh sẽ được bác sĩ hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp

6.2. Tăng cường sức đề kháng và chăm sóc sức khỏe đường hô hấp

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể ít bị kích ứng bởi các yếu tố môi trường. Cách tăng cường đề kháng có thể kể đến:

– Ăn uống đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, kẽm.
– Duy trì thói quen trong việc tập thể dục thể thao hằng ngày.
– Tránh thức khuya cũng như những điều có thể gây căng thẳng kéo dài.

6.3. Khám tai mũi họng định kỳ tại cơ sở y tế uy tín

Nhiều trường hợp xoang dị ứng được phát hiện ở giai đoạn muộn do người bệnh không để ý đến các dấu hiệu sớm. Vì vậy, việc kiểm tra tai mũi họng định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường và có hướng xử trí kịp thời, ngăn chặn biến chứng nguy hiểm.

Có thể nói, với viêm xoang dị ứng, cần hiểu đúng về cơ chế hình thành, triệu chứng đặc trưng và nguy cơ biến chứng của bệnh để có biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Việc chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách hạn chế tiếp xúc với dị nguyên, giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, tăng cường miễn dịch và đặc biệt là khám tai mũi họng định kỳ tại cơ sở y tế uy tín chính là chìa khóa giúp kiểm soát và ngăn ngừa bệnh lý này quay trở lại.