Cẩm nang toàn diện chẩn đoán và điều trị viêm thanh quản trẻ em

Khi con trẻ bắt đầu ho khan, khàn tiếng và đặc biệt là tiếng ho trở nên dữ dội, khó khăn, rất có thể con bạn đang bị viêm thanh quản. Đây là một trong những bệnh lý hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là vào thời điểm giao mùa. Mặc dù đa phần các ca bệnh có thể tự khỏi, nhưng nếu không được điều trị viêm thanh quản đúng cách, bệnh có thể tiến triển nặng và gây ra những biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức y khoa chuẩn xác, giúp bạn nhận biết sớm và có phương pháp xử lý, điều trị viêm thanh quản trẻ em hiệu quả, an toàn ngay tại nhà và biết khi nào cần tìm đến sự can thiệp của y tế.

1. Viêm thanh quản ở trẻ em: Thực sự nguy hiểm hay chỉ là “bệnh vặt”?

Viêm thanh quản trẻ em là một tình trạng viêm cấp tính ở niêm mạc thanh quản. Nguyên nhân phổ biến nhất là do virus (như Parainfluenza, Adenovirus, virus cúm). Mặc dù bệnh thường lành tính, nhưng với đặc điểm giải phẫu đường thở của trẻ nhỏ, tình trạng phù nề ở thanh quản có thể gây hẹp đường thở đột ngột, dẫn đến những cơn khó thở cấp tính, thậm chí là suy hô hấp.

Đường kính thanh quản của trẻ rất nhỏ, rất dễ bị tắc nghẽn khi sưng nề. Chính vì vậy, việc nhận biết và xử lý kịp thời là cực kỳ quan trọng.

2. Bố mẹ đã biết những dấu hiệu bệnh viêm thanh quản chưa?

Để việc điều trị viêm thanh quản trẻ em đạt hiệu quả cao, việc nhận biết sớm các triệu chứng là vô cùng quan trọng. Bệnh thường khởi phát từ các triệu chứng cảm lạnh thông thường như sổ mũi, hắt hơi, sau đó tiến triển nhanh.

– Tiếng ho và khàn tiếng đặc trưng: Đây là hai triệu chứng điển hình nhất. Tiếng ho của trẻ thường nghe rất đặc trưng, thô và rít do dây thanh âm bị sưng. Giọng nói của trẻ sẽ trở nên khàn, thậm chí mất tiếng.

– Khó thở và tiếng thở rít: Khó thở xuất hiện khi tình trạng phù nề làm hẹp đường thở. Bạn có thể nhận thấy tiếng thở của trẻ rít lên, đặc biệt khi hít vào.

– Sốt: Nhiệt độ cơ thể của trẻ có thể tăng nhẹ hoặc sốt cao, tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh. Sốt cao kéo dài thường là dấu hiệu của nhiễm khuẩn, cần đưa trẻ đi khám ngay.

– Tình trạng mệt mỏi và quấy khóc: Trẻ thường có biểu hiện quấy khóc, bú kém, ăn uống không ngon miệng. Trẻ lớn hơn có thể than đau họng, nuốt vướng. Khi trẻ quấy khóc, khó thở càng trở nên nghiêm trọng hơn.

3. 5 cách chăm sóc giúp trẻ mau hồi phục

Với các trường hợp nhẹ, không có dấu hiệu khó thở nguy hiểm, bạn có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà dưới đây để giúp trẻ dễ chịu hơn và bệnh nhanh khỏi. Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình điều trị viêm thanh quản trẻ em.

3.1. Giữ ẩm đường thở

Đây là biện pháp hiệu quả nhất để làm dịu cơn ho và giảm sưng.

– Sử dụng máy tạo độ ẩm: Đặt máy trong phòng của trẻ, đặc biệt vào ban đêm. Hơi ẩm sẽ giúp làm dịu niêm mạc thanh quản bị kích thích, giảm ho.

– Xông hơi nước ấm: Đưa trẻ vào phòng tắm, đóng kín cửa và bật vòi sen nước nóng để tạo hơi nước. Hít hơi nước ấm trong 10-15 phút có thể giúp trẻ dễ thở hơn.

3.2. Bù nước đầy đủ

Nước giúp làm loãng đờm và làm dịu niêm mạc họng. Hãy khuyến khích trẻ uống nhiều nước lọc ấm, nước trái cây tươi, hoặc ăn các món súp, cháo loãng.

3.3. Giữ ấm cơ thể

Đảm bảo trẻ được mặc quần áo ấm, đặc biệt là vùng cổ, ngực, bàn chân. Bạn có thể cho trẻ uống thêm nước ấm, sữa ấm để làm dịu cổ họng.

3.4. Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ

Để cơ thể trẻ có thể phục hồi tốt nhất, giấc ngủ đầy đủ là vô cùng cần thiết. Hãy tạo không gian yên tĩnh, thoáng mát để trẻ ngủ ngon hơn. Nâng cao đầu giường một chút có thể giúp trẻ dễ thở hơn khi ngủ.

3.5. Không cho trẻ tiếp xúc với các chất dễ gây kích thích đường hô hấp

Tuyệt đối không để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, khói bụi, các loại mùi hóa chất, hoặc các thức ăn, đồ uống quá lạnh. Những yếu tố này sẽ làm tình trạng viêm trở nên tồi tệ hơn.

4. Cần làm gì khi bệnh chuyển biến nặng?

Khi trẻ có các dấu hiệu nặng và được đưa đến bệnh viện, các bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh và chỉ định các phương pháp điều trị viêm thanh quản phù hợp.

4.1. Điều trị viêm thanh quản trẻ em bằng sử dụng Corticosteroid

Đây là loại thuốc chính để điều trị viêm thanh quản. Thuốc có tác dụng chống viêm mạnh, giúp giảm phù nề, sưng tấy ở niêm mạc thanh quản, làm cho đường thở được thông thoáng trở lại. Thuốc có thể dùng dưới dạng uống (ví dụ Prednisolone, Dexamethasone), hoặc tiêm tĩnh mạch tùy thuộc vào mức độ nặng của trẻ. Tác dụng của thuốc thường bắt đầu sau vài giờ và đạt hiệu quả tối đa sau 6-24 giờ.

4.2. Thuốc khí dung (Adrenaline, Budesonide)

Qua phương pháp khí dung, thuốc được chuyển thành dạng hơi sương để trẻ hít vào, tác động trực tiếp lên đường hô hấp.

– Adrenaline (Epinephrine) khí dung: Đây là biện pháp được ưu tiên cho các trường hợp khó thở nặng. Thuốc có tác dụng làm co mạch máu tại chỗ, giảm nhanh tình trạng phù nề thanh quản, giúp đường thở được mở rộng một cách tức thời. Tuy nhiên, tác dụng này chỉ kéo dài khoảng 2 giờ, do đó trẻ cần được theo dõi sát sao.

– Budesonide khí dung: Thường được sử dụng để giảm viêm, giúp kiểm soát triệu chứng. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho những trẻ không thể uống thuốc.

4.3. Điều trị viêm thanh quản trẻ em bằng sử dụng kháng sinh

Chỉ được sử dụng khi bác sĩ xác định bệnh do vi khuẩn gây ra (thường hiếm gặp). Việc này dựa trên tình trạng tổng thể, xét nghiệm máu của trẻ. Tuyệt đối không tự ý sử dụng kháng sinh vì có thể gây ra tình trạng kháng thuốc, làm phức tạp quá trình điều trị sau này.

4.4. Hỗ trợ hô hấp

Đối với những trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, suy hô hấp nặng (độ III, IV), các biện pháp trên không còn hiệu quả, bác sĩ có thể cần đặt nội khí quản hoặc thậm chí mở khí quản để đảm bảo đường thở, cứu sống trẻ. Đây là biện pháp can thiệp cuối cùng, đòi hỏi phải được thực hiện tại cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị và đội ngũ chuyên môn.

4.5. Liệu pháp cung cấp oxy

Trong các trường hợp trẻ có dấu hiệu thiếu oxy, thở khó, bác sĩ sẽ chỉ định cung cấp oxy hỗ trợ qua ống thở hoặc mặt nạ.

5. Bí quyết giúp trẻ tránh tái phát

Sau khi đã được điều trị viêm thanh quản và sức khỏe ổn định, việc chăm sóc sau đó là vô cùng quan trọng để phòng ngừa bệnh tái phát.

– Chế độ dinh dưỡng khoa học: Bổ sung vitamin C, kẽm và các dưỡng chất cần thiết để tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.

– Vệ sinh đường hô hấp: Dạy trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng để giảm nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn.

– Tránh các tác nhân gây dị ứng: Tránh khói bụi, phấn hoa, lông thú cưng nếu trẻ có tiền sử dị ứng.

– Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt vào thời tiết thay đổi, hãy đảm bảo trẻ mặc đủ ấm, đặc biệt là vùng cổ, ngực.

– Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm phòng các loại vắc-xin cúm mùa, phế cầu khuẩn có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp.

Viêm thanh quản trẻ em không phải là bệnh lý quá phức tạp nếu được phát hiện và điều trị viêm thanh quản trẻ em kịp thời. Hãy luôn là người bạn đồng hành thông thái, trang bị kiến thức y khoa để chăm sóc con tốt nhất. Đừng chần chừ đưa con đi khám chuyên khoa nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu bất thường.