Chỉ số AMH theo độ tuổi ở phụ nữ

Chỉ số AMH theo độ tuổi là một trong những căn cứ quan trọng giúp phụ nữ đánh giá dự trữ buồng trứng và khả năng sinh sản ở từng giai đoạn của cuộc đời. Việc hiểu rõ AMH thay đổi ra sao theo tuổi không chỉ hỗ trợ theo dõi sức khỏe sinh sản mà còn giúp chủ động hơn trong kế hoạch mang thai, điều trị hiếm muộn hoặc bảo tồn khả năng sinh sản về sau.

1. Chỉ số AMH thay đổi như thế nào trong suốt cuộc đời?

Chỉ số AMH (Anti-Müllerian Hormone) là hormone được tiết ra từ các tế bào hạt của nang noãn trong buồng trứng. Chỉ số này phản ánh tương đối chính xác số lượng nang noãn còn lại – hay còn gọi là dự trữ buồng trứng. Do AMH ít bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh nguyệt, xét nghiệm AMH thường được dùng để đánh giá khả năng sinh sản của phụ nữ ở nhiều độ tuổi. Vì vậy, không ít người thắc mắc: Chỉ số AMH có thay đổi không và thay đổi như thế nào trong suốt cuộc đời?

Thực tế, chỉ số AMH không phải là một giá trị cố định mà thay đổi theo từng giai đoạn của cuộc đời người phụ nữ. Ngay từ rất sớm, khi buồng trứng bắt đầu hình thành, AMH đã có thể xuất hiện trong máu. Ở giai đoạn sơ sinh và những năm đầu đời, AMH có xu hướng biến động nhẹ, sau đó tăng dần khi trẻ tiến gần đến tuổi dậy thì.

Khi bước vào tuổi dậy thì và giai đoạn thanh thiếu niên, chỉ số AMH tiếp tục tăng song song với sự phát triển của buồng trứng. Đến đầu tuổi trưởng thành, AMH thường đạt mức cao nhất, phản ánh dự trữ buồng trứng còn tốt và số lượng nang noãn tương đối dồi dào. Đây được xem là giai đoạn thuận lợi nhất cho khả năng sinh sản.

Sau giai đoạn này, chỉ số AMH theo độ tuổi bắt đầu giảm dần. Sự suy giảm diễn ra từ từ và khá đều trong những năm sau đó, ngay cả khi chu kỳ kinh nguyệt vẫn đều và khả năng sinh sản chưa bị ảnh hưởng rõ rệt. Điều này cho thấy dự trữ buồng trứng đã bắt đầu hao hụt theo thời gian.

Từ khoảng sau tuổi 35, tốc độ giảm AMH thường nhanh hơn. Buồng trứng lão hóa rõ rệt hơn, số lượng nang noãn giảm nhiều hơn và khả năng đáp ứng sinh sản cũng có thể suy giảm. Ở giai đoạn này, nguy cơ suy giảm dự trữ buồng trứng trở nên rõ ràng hơn so với các giai đoạn trước.

Khi tiến gần đến mãn kinh, chỉ số AMH giảm xuống mức rất thấp và có thể gần như không còn đo được, do hoạt động của buồng trứng suy giảm mạnh hoặc ngừng hẳn.

2. Chỉ số AMH theo tuổi là bao nhiêu?

Chỉ số AMH theo độ tuổi thay đổi một cách tự nhiên theo thời gian và phản ánh dự trữ buồng trứng của nữ giới. Thông thường, nồng độ AMH bắt đầu tăng từ giai đoạn dậy thì, đạt mức cao nhất vào khoảng 20–25 tuổi, sau đó giảm dần khi tuổi càng lớn. Đây là quy luật sinh lý bình thường của cơ thể, không phải dấu hiệu bệnh lý.

Hiện nay, AMH được đo bằng đơn vị ng/mL (nanogram trên mililit). Mặc dù mỗi phòng xét nghiệm có thể có sai số nhỏ do thiết bị khác nhau, các chuyên gia vẫn đưa ra những mốc tham khảo chung để giúp bạn hình dung chỉ số AMH chuẩn là bao nhiêu. Theo đó, AMH từ 1,0–3,0 ng/mL được xem là mức trung bình, dưới 1,0 ng/mL là thấp và khoảng 0,4 ng/mL được coi là rất thấp.

Nếu xét cụ thể theo tuổi, chỉ số AMH theo độ tuổi thường giảm dần theo từng giai đoạn. Ở tuổi 25, AMH thường quanh mức 3,0 ng/mL. Đến 30 tuổi, con số này có thể còn khoảng 2,5 ng/mL. Khi bước sang tuổi 35, AMH thường giảm xuống khoảng 1,5 ng/mL, và ở tuổi 40 chỉ còn xấp xỉ 1,0 ng/mL. Sau 45 tuổi, AMH thường rất thấp, trung bình khoảng 0,5 ng/mL. Những con số này chỉ mang tính ước lượng và có thể thấp hơn hoặc cao hơn đôi chút ở mỗi người.

Cũng cần lưu ý rằng AMH không phải càng cao càng tốt. Một số phụ nữ có chỉ số AMH cao bất thường có thể liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Vì vậy, khi đánh giá chỉ số AMH theo độ tuổi, bạn nên kết hợp thêm thăm khám lâm sàng và tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để có kết luận chính xác nhất.

3. Làm gì khi chỉ số AMH bất thường?

Khi nhận kết quả AMH bất thường (quá thấp hoặc quá cao), nhiều chị em thường lo lắng không biết điều này có ảnh hưởng gì đến khả năng mang thai và nên xử lý như thế nào. Thực tế, AMH chỉ là một chỉ số tham khảo, cần được đánh giá trong tổng thể sức khỏe sinh sản.

Khi phát hiện chỉ số AMH bất thường, việc đầu tiên nên làm là thăm khám bác sĩ chuyên khoa sản – hiếm muộn. Bác sĩ sẽ không chỉ dựa vào AMH mà còn kết hợp thêm các yếu tố khác như tuổi, chu kỳ kinh nguyệt, chỉ số FSH, AFC (số nang noãn thứ cấp) và tình trạng sức khỏe tổng quát để đưa ra nhận định chính xác hơn. Trong nhiều trường hợp, AMH thấp không đồng nghĩa với vô sinh mà chỉ cho thấy dự trữ buồng trứng đang giảm dần theo thời gian.

Nếu AMH thấp, bác sĩ có thể tư vấn không nên trì hoãn kế hoạch mang thai nếu bạn vẫn mong muốn sinh con. Với những phụ nữ chưa sẵn sàng có con, giải pháp trữ trứng hoặc trữ phôi có thể được cân nhắc để bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai. Ngược lại, nếu AMH cao bất thường, bác sĩ sẽ xem xét khả năng liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) và hướng dẫn theo dõi, điều trị phù hợp.

Bên cạnh can thiệp y tế, việc điều chỉnh lối sống cũng đóng vai trò hỗ trợ sức khỏe buồng trứng. Mặc dù chưa có bằng chứng khoa học khẳng định có thể làm tăng chỉ số AMH bằng thực phẩm hay thuốc bổ, nhưng chế độ ăn cân bằng, hạn chế căng thẳng, ngủ đủ giấc, không hút thuốc và hạn chế rượu bia có thể giúp cơ thể duy trì chức năng sinh sản tốt hơn.

Cuối cùng, người có chỉ số AMH bất thường nên theo dõi định kỳ theo chỉ định của bác sĩ thay vì quá lo lắng về một kết quả đơn lẻ. Việc hiểu đúng ý nghĩa của AMH và có kế hoạch sinh sản phù hợp sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản của mình.

Tóm lại, chỉ số AMH theo độ tuổi là một trong những yếu tố quan trọng giúp đánh giá dự trữ buồng trứng và khả năng sinh sản của nữ giới theo từng giai đoạn cuộc đời. Việc hiểu rõ sự thay đổi tự nhiên của chỉ số này không chỉ giúp phụ nữ chủ động hơn trong kế hoạch sinh con, mà còn hỗ trợ bác sĩ đưa ra những tư vấn và hướng theo dõi phù hợp.

Nguồn thông tin tham khảo: Mylungcancer, Jamanetwork, Pubmed, PMC