Những lưu ý quan trọng khi bị thoái hóa khớp gối

Thoái hóa khớp gối là tình trạng mà rất nhiều người trung niên và cao tuổi gặp phải, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động cũng như chất lượng cuộc sống hằng ngày. Căn bệnh này tiến triển âm thầm, thường bắt đầu với những cơn đau nhức nhẹ rồi dần dần trở nên nặng nề, khiến người bị thoái hóa khớp gối gặp khó khăn khi đi lại, leo cầu thang hoặc thậm chí chỉ là đứng lâu một chỗ. Không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt, thoái hóa khớp gối còn có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được quan tâm và điều trị kịp thời. 

1. Hiểu đúng về bệnh lý thoái hóa khớp gối

1.1 Thoái hóa khớp gối là gì?

Thoái hóa khớp gối là một dạng bệnh lý mạn tính xảy ra khi lớp sụn bao bọc ở đầu xương bị bào mòn theo thời gian. Khi sụn khớp mất đi tính đàn hồi, xương sẽ ma sát trực tiếp với nhau, gây đau nhức, sưng viêm và hạn chế vận động. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến người cao tuổi mất khả năng di chuyển linh hoạt, thậm chí có nguy cơ tàn phế nếu bệnh tiến triển nặng mà không được can thiệp kịp thời.

1.2 Nguyên nhân nào dẫn đến thoái hóa khớp gối?

Có nhiều yếu tố khiến một người dễ bị thoái hóa khớp gối hơn, trong đó tuổi tác là nguyên nhân phổ biến. Bởi cũng như nhiều bộ phận khác trên cơ thể, sụn khớp sẽ bị lão hóa theo thời gian. Ngoài ra, thừa cân cũng tạo thêm áp lực lớn lên khớp gối, làm tình trạng hư hại khớp diễn ra nhanh hơn. Một số người có chấn thương thể thao hoặc tai nạn ở đầu gối trong quá khứ cũng dễ bị thoái hóa sớm. Yếu tố di truyền và các bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, gout hay loãng xương cũng góp phần gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

2. Những triệu chứng thường gặp của bệnh nhân thoái hóa khớp gối

2.1 Dấu hiệu ban đầu khi bị thoái hóa khớp gối

Người bị thoái hóa khớp gối thường cảm thấy đau âm ỉ hoặc đau nhói tại vùng đầu gối, nhất là khi vận động nhiều. Những cơn đau có thể xuất hiện khi đi lại, đứng lâu hoặc sau khi thay đổi tư thế đột ngột. Ngoài ra, khớp gối thường phát ra tiếng lạo xạo khi cử động, đây là dấu hiệu cảnh báo lớp sụn đang bị bào mòn.

2.2 Triệu chứng tiến triển nặng

Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp tình trạng sưng tấy quanh khớp, cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi nghỉ lâu. Một số trường hợp còn bị biến dạng khớp gối, gây khó khăn nghiêm trọng cho việc di chuyển. Triệu chứng này nếu không được xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng lao động và sinh hoạt thường ngày.

3. Những lưu ý quan trọng khi bị thoái hóa khớp gối

3.1 Chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý là cần thiết đối với người bị thoái hóa khớp gối

Người bị thoái hóa khớp gối cần chú ý không vận động quá sức và tránh đứng lâu hoặc mang vác vật nặng. Việc nghỉ ngơi điều độ giúp giảm áp lực lên khớp, từ đó hạn chế đau nhức. Tuy nhiên, nghỉ ngơi quá nhiều cũng không tốt, bởi sự bất động lâu dài có thể khiến cơ và khớp cứng lại, làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng.

3.2 Tập luyện thể dục đúng cách

Thể dục là biện pháp quan trọng giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp gối, nhờ đó giảm tải áp lực cho khớp. Người bệnh nên chọn những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ chậm, bơi lội hoặc đạp xe với cường độ vừa phải. Tránh các môn thể thao đòi hỏi vận động mạnh, chạy nhảy nhiều vì có thể khiến khớp gối tổn thương nặng hơn.

3.3 Kiểm soát cân nặng

Thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu khiến tình trạng thoái hóa khớp gối trầm trọng hơn. Giảm cân hợp lý không chỉ giúp giảm áp lực lên khớp mà còn cải thiện đáng kể khả năng vận động. Chế độ ăn uống khoa học, ít chất béo xấu và tăng cường rau xanh, trái cây tươi sẽ giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả.

3.4 Tránh tự ý sử dụng thuốc

Một trong những sai lầm phổ biến của người bị thoái hóa khớp gối là lạm dụng thuốc giảm đau mà không có chỉ định của bác sĩ. Việc dùng thuốc không đúng liều có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng đến gan, thận hoặc dạ dày. Do đó, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn.

4. Phương pháp điều trị phổ biến

4.1 Điều trị nội khoa cho người bị thoái hóa khớp gối

Trong giai đoạn đầu, bác sĩ thường chỉ định thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc tiêm thuốc hỗ trợ vào khớp để làm giảm triệu chứng. Một số trường hợp được bổ sung glucosamine, chondroitin hay tiêm chất nhờn để cải thiện khả năng vận động.

4.2 Vật lý trị liệu khớp gối và phục hồi chức năng

Các phương pháp như chiếu đèn hồng ngoại, siêu âm trị liệu, điện trị liệu hay chườm nóng, chườm lạnh có tác dụng giảm đau và chống viêm hiệu quả. Bên cạnh đó, những bài tập phục hồi chức năng do chuyên viên hướng dẫn cũng rất cần thiết, giúp khớp gối dẻo dai hơn và hạn chế nguy cơ tái phát.

4.3 Can thiệp ngoại khoa

Khi thoái hóa khớp gối đã quá nặng, phương pháp phẫu thuật thay khớp nhân tạo được xem là giải pháp cuối cùng giúp người bệnh khôi phục khả năng vận động. Mặc dù chi phí cao và cần thời gian hồi phục, nhưng phẫu thuật mang lại hiệu quả lâu dài, cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống.

5. Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị thoái hóa khớp gối

5.1 Thực phẩm nên bổ sung

Người bị thoái hóa khớp gối nên tăng cường thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega-3 như cá hồi, cá thu, sữa ít béo, các loại hạt và rau xanh đậm màu. Đây là những dưỡng chất cần thiết giúp xương chắc khỏe, giảm viêm và bảo vệ sụn khớp.

5.2 Thực phẩm nên hạn chế

Các món ăn nhiều dầu mỡ, thịt đỏ, đồ ăn nhanh và nước ngọt có ga nên được hạn chế tối đa vì có thể thúc đẩy quá trình viêm, khiến triệu chứng bệnh trở nên nặng hơn. Bên cạnh đó, hạn chế muối và đường cũng là cách hỗ trợ giảm cân, bảo vệ khớp gối tốt hơn.

6. Phòng ngừa thoái hóa khớp gối

6.1 Tập luyện ngay từ khi còn trẻ

Việc rèn luyện thể lực đều đặn từ khi còn trẻ sẽ giúp hệ cơ xương khớp phát triển vững chắc, giảm nguy cơ thoái hóa sớm. Những thói quen như khởi động kỹ trước khi tập thể dục, giữ tư thế ngồi đúng và tránh ngồi xổm quá lâu cũng rất quan trọng.

6.2 Khám sức khỏe định kỳ

Khám xương khớp định kỳ giúp phát hiện sớm tình trạng tổn thương ở khớp gối. Nhờ đó, bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tránh để bệnh tiến triển nặng. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời chính là chìa khóa giúp người bệnh duy trì cuộc sống năng động, không bị giới hạn bởi những cơn đau nhức kéo dài.

Bị thoái hóa khớp gối không chỉ là nỗi lo về sức khỏe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết triệu chứng sớm và tuân thủ các lưu ý quan trọng trong sinh hoạt, tập luyện và dinh dưỡng sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng này. Bên cạnh việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, một lối sống lành mạnh và tinh thần lạc quan chính là yếu tố giúp hạn chế biến chứng và kéo dài tuổi thọ cho khớp gối.