Tiêm vacxin là biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng khỏi nhiều bệnh nguy hiểm, tuy nhiên không phải ai cũng có thể tiêm phòng. Một số bệnh lý có thể khiến việc tiêm vacxin trở nên nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ thông tin những bệnh không được tiêm vacxin và lý giải tại sao điều này lại quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu để có sự tư vấn chính xác và bảo vệ sức khỏe một cách an toàn nhất.
Menu xem nhanh:
1. Tại sao có những bệnh không được tiêm vacxin?
Việc tiêm vacxin là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, việc tiêm vacxin có thể không an toàn và thậm chí gây nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh. Những người mắc các bệnh lý nhất định có thể gặp phải các phản ứng nghiêm trọng khi tiêm vacxin, làm cho họ không nằm trong nhóm đối tượng nên tiêm phòng. Điều này chủ yếu xuất phát từ việc hệ miễn dịch của họ hoạt động không bình thường, hoặc cơ thể không thể phản ứng an toàn với thành phần của vacxin.
Các bệnh không được tiêm vacxin thường liên quan đến hệ miễn dịch, các bệnh mãn tính, hoặc các phản ứng dị ứng với thành phần trong vacxin. Việc hiểu rõ về những bệnh này sẽ giúp người bệnh và gia đình họ có quyết định đúng đắn, bảo vệ sức khỏe tốt nhất.
2. Những bệnh lý nào không được tiêm vacxin?
2.1. Những bệnh không được tiêm vacxin – Bệnh suy giảm miễn dịch nghiêm trọng
Hệ miễn dịch của cơ thể có nhiệm vụ chống lại các tác nhân gây bệnh, bao gồm vi khuẩn, virus và nấm. Tuy nhiên, đối với những người bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, hệ miễn dịch của họ không hoạt động bình thường, khiến cơ thể không thể đối phó với các tác nhân từ bên ngoài. Những người bị HIV/AIDS, ung thư hoặc đang điều trị bằng các phương pháp làm suy yếu miễn dịch như hóa trị, xạ trị thường nằm trong nhóm này.
Đối với những người suy giảm miễn dịch, việc tiêm các loại vacxin sống (như vacxin sởi, quai bị, rubella, thủy đậu) có thể gây nguy hiểm vì hệ miễn dịch không đủ mạnh để đối phó với các virus sống, dù chúng đã bị làm yếu. Vacxin sống có thể gây bệnh cho những người này và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Thay vào đó, trong một số trường hợp, các loại vacxin chết hoặc bất hoạt có thể được khuyến cáo sử dụng, nhưng việc này cần có sự đánh giá kỹ lưỡng từ bác sĩ.
2.2. Những bệnh không được tiêm vacxin – Bệnh nhân có dị ứng với thành phần của vacxin
Một trong những lý do phổ biến nhất khiến một số người không được tiêm vacxin là do họ có tiền sử dị ứng với các thành phần có trong vacxin. Ví dụ, một số vacxin chứa protein từ trứng, gelatin hoặc thimerosal, một chất bảo quản có thể gây dị ứng mạnh. Phản ứng dị ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ có thể xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với những thành phần này. Trong trường hợp này, việc tiêm vacxin không chỉ không an toàn mà còn có thể đe dọa tính mạng.
Vì vậy, nếu bạn đã từng có phản ứng dị ứng sau khi tiêm một loại vacxin nào đó, hãy thông báo cho bác sĩ biết. Bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp thay thế hoặc chỉ định một loại vacxin khác an toàn hơn cho bạn.
2.3. Người mắc bệnh mãn tính và bệnh tự miễn
Những người mắc các bệnh mãn tính như bệnh phổi mãn tính (COPD), bệnh tim mạch hoặc bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp, cũng cần thận trọng khi tiêm vacxin. Trong một số trường hợp, việc tiêm vacxin có thể kích hoạt hệ miễn dịch của họ hoạt động quá mức, làm trầm trọng thêm bệnh lý nền. Ví dụ, các bệnh tự miễn khiến hệ miễn dịch tấn công chính các mô của cơ thể, và khi hệ miễn dịch này bị kích hoạt bởi vacxin, tình trạng bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn.
Đối với các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch hoặc bệnh phổi, việc tiêm một số loại vacxin như vacxin cúm hoặc phế cầu có thể được khuyến cáo, nhưng cần có sự theo dõi kỹ lưỡng từ bác sĩ. Bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích của vacxin và nguy cơ tác động xấu lên tình trạng bệnh lý nền.
3. Các tình trạng cấp tính cần hoãn tiêm vacxin
Ngoài những bệnh mãn tính hoặc dị ứng, một số tình trạng sức khỏe cấp tính cũng có thể khiến việc tiêm vacxin phải tạm hoãn. Nếu bạn đang mắc một số bệnh như sốt cao, nhiễm trùng cấp tính hoặc bệnh cấp tính khác, việc tiêm vacxin có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Trong những trường hợp này, các bác sĩ thường khuyến cáo người bệnh chờ cho đến khi tình trạng sức khỏe ổn định trước khi tiêm vacxin.
Điều này đặc biệt đúng với trẻ em hoặc người cao tuổi, những đối tượng thường dễ bị nhiễm trùng hoặc mắc các bệnh cảm cúm, viêm phổi.
Vacxin sẽ không đạt hiệu quả tối đa khi cơ thể đang yếu, và các tác dụng phụ có thể nặng hơn nếu tiêm khi đang mắc bệnh cấp tính. Chính vì vậy, việc theo dõi và đánh giá sức khỏe trước khi tiêm phòng là điều cần thiết để đảm bảo an toàn.
4. Phòng ngừa cho người không thể tiêm vacxin
Đối với những người không thể tiêm vacxin vì lý do sức khỏe, các biện pháp phòng ngừa khác trở nên cực kỳ quan trọng. Một số biện pháp hiệu quả bao gồm duy trì vệ sinh cá nhân tốt, tránh tiếp xúc với nguồn bệnh và tuân thủ các quy định y tế. Ngoài ra, việc đảm bảo rằng những người xung quanh họ, đặc biệt là các thành viên trong gia đình và cộng đồng, được tiêm chủng đầy đủ là cách tốt nhất để tạo miễn dịch cộng đồng.
Miễn dịch cộng đồng không chỉ bảo vệ những người đã tiêm phòng mà còn giúp bảo vệ những người không thể tiêm chủng. Khi phần lớn dân số được tiêm vacxin, khả năng lây lan của virus hoặc vi khuẩn giảm đi đáng kể, từ đó giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh cho những người dễ bị tổn thương nhất. Đây là lý do tại sao việc tiêm vacxin rộng rãi và đầy đủ là yếu tố then chốt để ngăn chặn dịch bệnh.
Việc tiêm vacxin là phương pháp hiệu quả và an toàn nhất để ngăn ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ điều kiện để tiêm vacxin. Những người mắc các bệnh lý đặc biệt như suy giảm miễn dịch, bệnh mãn tính hoặc dị ứng cần phải được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi quyết định tiêm phòng. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ là bước không thể bỏ qua để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho bản thân.
Hơn nữa, nếu bạn không thể tiêm vacxin vì các lý do sức khỏe, hãy tuân thủ các biện pháp phòng ngừa khác để bảo vệ bản thân. Đừng quên rằng sự tiêm phòng đầy đủ của cộng đồng là một lá chắn bảo vệ vô giá cho những người không thể tự bảo vệ mình. Việc nắm rõ những bệnh không được tiêm vacxin và những biện pháp thay thế là chìa khóa để giữ gìn sức khỏe và an toàn cho cả cộng đồng.