Phòng ngừa uốn ván bằng vắc xin là biện pháp được các chuyên gia y tế khuyên tất cả mọi người cần thực hiện nghiêm chỉnh để tránh những biến chứng nguy hiểm sức khỏe, thậm chí là tử vong từ căn bệnh nhiễm trùng này.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về bệnh uốn ván
Uốn ván là một bệnh nguy hiểm cấp tính có thể gây tử vong cao. Bệnh này do vi khuẩn uốn ván, chúng sản xuất một loại độc tố (Tetanus exotoxin) trong vết thương dưới điều kiện không khí không có oxi.
Vi khuẩn uốn ván sống trong đất, chất thải của động vật và đặc biệt là phân ngựa. Nhiễm khuẩn xảy ra khi bào tử của vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hoặc tổn thương trên da. Bệnh có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm mà không có sự liên quan đặc biệt đến mùa.
Vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương hở dẫn đến bệnh uốn ván
Các chất độc do vi khuẩn Clostridium tetani tiết ra tác động lên hệ thần kinh trung ương, gây ra triệu chứng co thắt cơ, đau và vấn đề về hô hấp.
Uốn ván là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tử vong ở nhiều nước đang phát triển ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ, đặc biệt tại các vùng nông thôn và nhiệt đới.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới trong những năm cuối thế kỷ 20, hàng năm có khoảng 500.000 trẻ em tử vong do uốn ván sơ sinh ở các nước đang phát triển. Tỷ lệ tử vong cao đối với trẻ em sơ sinh có thể lên đến 80%, đặc biệt là trong những trường hợp bệnh phát triển nhanh chóng. Tỷ lệ tử vong tổng thể do uốn ván dao động từ 10 đến 90%, cao nhất ở trẻ em và người cao tuổi.
Phòng ngừa uốn ván cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của cả 2 mẹ con.
2. Bệnh uốn ván được nhận biết thông qua dấu hiệu gì?
Bệnh uốn ván có những triệu chứng như cơn co cứng cơ và đau, đầu tiên là ở các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy, sau đó lan rộng đến cơ thân.
Trẻ sơ sinh bị uốn ván sẽ vẫn bú và khóc bình thường trong 2 ngày đầu sau khi sinh, nhưng sau đó không thể bú được và có các cơn co giật. Hầu hết trẻ nhỏ bị bệnh này thường tử vong.
Người mắc bệnh uốn ván bị co cứng các cơ, người ưỡn ngược về đằng sau
Bệnh uốn ván có thời gian ủ trong khoảng từ 3 đến 10 ngày, nhưng cũng có thể lên đến 3 tuần. Nếu thời gian ủ ngắn thì nguy cơ tử vong càng cao. Ban đầu, người bị bệnh sẽ có các cơn co cứng cơ và đau dữ dội, thường bắt đầu ở hàm và sau đó lan rộng đến các phần khác của cơ thể. Các triệu chứng này kéo dài vài phút và thường biểu hiện như sau:
– Co cứng cơ nhai và các cơ ở mặt khiến khuôn mặt có vẻ “cười nhăn”.
– Co cứng cơ gáy, cơ lưng, cơ bụng, đôi khi còn co cứng ở vùng bị tổn thương.
– Cơ thể có thể cong uốn ra sau, cứng ngắc như một tấm ván, hoặc cong người sang một bên, gập người về phía trước.
– Có thể xảy ra các cơn co giật toàn thân khi bị kích thích bởi va chạm, ánh sáng chói, tiếng ồn…
Đối với trẻ sơ sinh bị uốn ván, các biểu hiện bao gồm quấy khóc, từ chối bú, miệng chúm chím, trẻ đói nhưng không thể bú được nên khóc nhiều. Khi đè lưỡi xuống, thấy có phản ứng cứng hàm. Sau đó, trẻ có các cơn co giật và co cứng, uốn cong cơ thể, đầu ngả ra sau, hoặc tay khép chặt, kèm theo sốt và rối loạn tiêu hóa.
Các cơn co thắt này có thể nghiêm trọng đến mức khiến trẻ co gồng đến mức gãy xương. Trẻ bị uốn ván cũng có thể gặp sốt, đổ mồ hôi, đau đầu, khó nuốt, tăng huyết áp và nhịp tim nhanh.
3. Nguyên nhân gây bệnh uốn ván
Khi vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương sâu như vết cắn của động vật, vết bỏng, vết thương gãy xương phức tạp hoặc vết thương nhẹ như đinh sắt gỉ hoặc gai đâm sẽ gây ra bệnh. Ngoài ra, nha bào uốn ván cũng có thể lây qua tiêm chích nhiễm bẩn.
Có những trường hợp khác mắc bệnh uốn ván do các vấn đề nội khoa như viêm tai giữa, chảy mủ tai, chàm da mạn tính, sâu răng, vết thương chậm lành, hoặc vết loét lâu lành như vết loét do tiểu đường hoặc ung thư vú.
Vi khuẩn Clostridium tetani được xem là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh uốn ván
Đôi khi, một số thai phụ có thể mắc bệnh uốn ván sau khi phẫu thuật nạo thai trong điều kiện không vệ sinh.
Trẻ sơ sinh bị bệnh uốn ván sơ sinh thường xảy ra khi nha bào uốn ván xâm nhập qua dây rốn trong quá trình sinh đẻ. Điều này có thể xảy ra khi dụng cụ cắt rốn không được làm sạch hoặc sau khi sinh, việc chăm sóc rốn của trẻ không đạt vệ sinh và băng đầu rốn bị cắt không được tiến hành với điều kiện vô khuẩn, dẫn đến nhiễm nha bào uốn ván.
Cách tốt nhất để phòng bệnh uốn ván là ngăn chặn khả năng vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể.
4. Cách phòng ngừa uốn ván
Việc điều trị bệnh uốn ván có thể tốn kém và mất thời gian. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, thời gian điều trị có thể kéo dài từ 2 tuần đến 3-4 tháng.
Theo thống kê, chi phí điều trị cho các trường hợp uốn ván nhẹ, không cần sử dụng máy thở, dao động từ 20-50 triệu đồng. Trong khi đó, những trường hợp phải sử dụng máy thở và có biến chứng liên quan đến các bệnh lý tiềm ẩn như tim mạch, gan, thận, có thể lên đến 200-300 triệu đồng mà vẫn không đảm bảo hiệu quả điều trị.
Ths. BS Đặng Thị Kim Hạnh – Trưởng đơn vị tiêm chủng thuộc Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI khuyên mọi người nên phòng bệnh uốn ván bằng cách nếu có vết thương hở trên cơ thể, hãy sát trùng bằng dung dịch betadine chuyên dụng.
Tiêm chủng sớm và đúng lịch trình sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi bệnh uốn ván suốt đời
Nếu vết thương hở do các yếu tố nguy cơ như động vật cắn, bị đâm thủng bằng các vật sắt gỉ, dính bùn đất, chất thải của động vật,.. bạn nên tới cơ sở y tế để yêu cầu kiểm tra và chích uốn ván phòng ngừa.
Đồng thời, việc giữ vệ sinh sạch sẽ vết thương là cách đơn giản nhưng hiệu quả để tránh nhiễm trùng và nguy cơ hoại tử.
Tất cả mọi người đều nên chủ động phòng ngừa uốn ván bằng các tiêm chủng theo lịch trình được khuyến cáo đối với từng nhóm đối tượng và độ tuổi khác nhau.
Ở trẻ em, phòng ngừa uốn ván bằng tiêm vắc xin được sử dụng dưới dạng vắc xin phối hợp để phòng ngừa cùng lúc nhiều bệnh lý khác có thể có trong vắc xin, giúp giảm số lượng mũi tiêm và giảm đau cho trẻ. Điều quan trọng là đảm bảo trẻ được tiêm đầy đủ liệu trình vắc xin uốn ván đúng thời gian để duy trì tình trạng miễn dịch chống lại bệnh.
Để được tư vấn về tiêm phòng ngừa uốn ván, bạn hãy để lại thông tin để được Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI hỗ trợ kịp thời.
