Ho khan dai dẳng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong nhiều trường hợp nguyên nhân không quá nghiêm trọng, ví dụ như ho kéo dài sau một đợt cảm cúm, cảm lạnh. Tuy nhiên đôi khi nguyên nhân là nghiêm trọng như suy tim hay ung thư. Nói chung ho khan dai dẳng có thể bắt nguồn từ vấn đề ở phổi, tim, các xoang hoặc hệ thống tiêu hóa.
Menu xem nhanh:
Các bệnh về đường hô hấp
Nhiều trường hợp ho khan là do ảnh hưởng của bệnh lý đường hô hấp. Nếu ho là một trong những triệu chứng đã xuất hiện trước đây vì mắc phải các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus (cảm lạnh, viêm mũi họng, viêm họng, viêm xoang, viêm thanh quản) thì ho khan có thể chỉ là triệu chứng còn sót lại sau khi khỏi bệnh. Ngoài ra nếu cơn ho xuất hiện liên tục, ho nặng kéo dài dẫn tới nôn ọe, người bệnh tím tái cả người hoặc đỏ mặt do ho nhiều không đủ dưỡn khí để thở, thì nguyên nhân có thể là do bệnh ho gà.
Ho khan dai dẳng cũng có thể xuất phát từ nhiều bệnh lý nghiêm trọng hơn như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, phổi kẽ hoặc ung thư. Trong số các bệnh này, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc ung thư chủ yếu là do tiếp xúc quá nhiều với khói thuốc lá. Bệnh phổi kẽ lại xảy ra một cách tự nhiên, hoặc do tiếp xúc với nhiều loại vật liệu độc hại – ví dụ, nấm mốc, hoặc một số loại thuốc như amiodarone (Cordarone).
Các bệnh về tim
Suy tim là tình trạng co bóp của trái tim không đạt hiệu quả như mong muốn, theo nhu cầu của cơ thể. Kết quả là máu có thể bị ứ trệ tại các cơ quan khác trong cơ thể, trong đó có phổi và gây ho. Suy tim không phải là một bệnh mà là hậu quả do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, thường là huyết áp cao hoặc bệnh động mạch vành. Điều thú vị là một loại thuốc được sử dụng trong điều trị suy tim là thuốc ức chế men chuyển ACE cũng có thể gây ho khan. Vì vậy nếu một người bệnh suy tim đang sử dụng loại thuốc này và bị ho khan thì rất khó để xác định nguyên nhân gây ho là do suy tim hay do thuốc.
Hội chứng chảy dịch mũi sau
Viêm xoang mạn tính, cho dù là do nhiễm trùng hay dị ứng, có thể dẫn tới hội chứng chảy dịch mũi sau. Trong hội chứng này, dịch sẽ chảy từ hệ thống xoang qua mũi sau xuống thành sau họng gây vướng họng, ho và ngứa họng. Viêm xoang mạn tính rất khó chẩn đoán nhưng thường được xác định bởi các triệu chứng như đau đầu mãn tính và nghẹt mũi.
Các bệnh về tiêu hóa
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng axit trong dạ dày trào ngược trở lại thực quản. Axit này đi đến họng, gây kích thích phản xạ thực quản – khí quản – phế quản và gây ho nhưng ít có triệu chứng khác về thực quản hay dạ dày (ví dụ ợ chua, đau thượng vị…). Đặc điểm của bệnh là ho nhiều hơn sau khi ăn no, ho nhiều về đêm và nằm xuống lại càng ho.
Trào ngược dạ dày thực quản được chẩn đoán dựa vào các triệu chứng điển hình như ợ chua, miệng có vị đắng, đau thượng vị…
Các dấu hiệu cần lưu ý
Nếu bị ho khan kéo dài hơn một tuần hoặc lâu hơn nên tới bệnh viện để kiểm tra, đặc biệt nếu tình trạng này ngày càng trở nên tồi tệ hoặc không thể xác định rõ nguyên nhân. Ho khan kèm theo các triệu chứng như giảm cân, mệt mỏi, khó thở, sưng chân bất thường hoặc ho ra máu cũng đòi hỏi phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay.