Trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất dễ dàng mắc một số bệnh lý do virus, vi khuẩn gây ra. Nấm miệng cũng là một trong số các bệnh lý thường gặp ở trẻ độ tuổi này. Khi trẻ bị nấm miệng, cha mẹ thường rất hoang mang và lo lắng không biết nên chữa trị cho con thế nào cũng như phòng ngừa tình trạng tái phát ra sao. Bài viết này sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về bệnh lý nấm miệng ở trẻ.
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là nấm miệng ở trẻ?
Nấm miệng trẻ sơ sinh có thể do di truyền, lây nhiễm từ mẹ trong quá trình sinh nở hoặc cũng có thể do cách vệ sinh miệng cho trẻ chưa đúng cách,… gây ra.
Nấm miệng là một bệnh lý khá phổ biến ở trẻ độ tuổi sơ sinh (dưới 1 tuổi). Trẻ khi bị nấm miệng thường sẽ xuất hiện các đốm trắng ở đầu lưỡi ban đầu, dần dần những đốm trắng này lan rộng ra khắp khoang miệng khiến trẻ bị mất vị giác, chán ăn và quấy khóc,…
Cha mẹ có thể quan sát lưỡi của con nếu có các mảng hình tròn màu trắng thì đó chính là dấu hiệu của nấm miệng. Ngoài ra, khi bị nấm miệng, trên lưỡi hoặc vòm họng, má hay môi sẽ có nổi cục và các nốt đỏ sau khi vệ sinh lưỡi. Các nốt này lúc ban đầu sẽ không gây ra bất cứ cảm giác đau đớn hay khó chịu gì cho trẻ. Tuy nhiên, nếu để bệnh lý phát triển mà không có bất cứ phương án điều trị nào thì các nốt đỏ này sẽ lan rộng ra và bắt đầu gây đau khi trẻ bú. Từ đó, trẻ sẽ rất hay quấy khóc, bỏ ăn, họng đau rát và có thể biến chứng thành viêm phổi, tiêu chảy,…
2. Đâu là nguyên nhân khiến nấm miệng ở trẻ phát triển?
Nấm miệng là do sự hình thành và hoạt động quá mức của một loại nấm có tên Candida albicans. Đây là một loại nấm vẫn tồn tại trong cơ thể và chung sống hài hòa, không gây hại. Tuy nhiên, do một số tác động nào đó đã tạo cơ hội khiến cho số lượng nấm phát triển bất thường và gây hại cho người bệnh.
Một số nguyên nhân khiến nấm Candida albicans phát triển mạnh mẽ:
2.1. Lạm dụng kháng sinh khiến nấm miệng ở trẻ phát triển
Trẻ dưới 1 tuổi nếu phải sử dụng quá nhiều kháng sinh trong một khoảng thời gian có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng hệ thống miễn dịch ở trẻ. Đây chính là nguyên nhân khiến cho các vi khuẩn, virus gây hại tấn công hệ thống miễn dịch dễ dàng hơn, gây nên bệnh lý nấm miệng.
2.2. Sức đề kháng của trẻ yếu hơn so với mức bình thường
Với những trẻ sinh non, có cân nặng và chiều cao dưới trung bình hoặc cơ thể thường xuyên ốm yếu, hệ miễn dịch kém cũng khiến cho nguy cơ bị nấm miệng gia tăng. Đặc biệt đối với những trẻ bị suy dinh dưỡng hoặc sử dụng thuốc có chứa nhiều hàm lượng corticoid trong thời gian dài để điều trị các bệnh hô hấp cũng cần chú ý vì rất dễ bị nấm miệng.
2.3. Trẻ bị lây nhiễm nấm từ mẹ trong quá trình mang thai và sinh nở
Khi mẹ bầu bị nhiễm nấm sinh dục trong quá trình mang thai thì khi trẻ được sinh ra cũng sẽ có nguy cơ cao bị lây nhiễm nấm từ mẹ. Đặc biệt đối với những trẻ sinh thường, trẻ sẽ chui ra khỏi bụng mẹ từ cửa âm đạo nên nguy cơ nhiễm nấm cao hơn và bị nấm miệng. Ngoài ra, cũng có một số trường hợp trẻ bị nấm miệng do bú sữa từ ti mẹ bị nhiễm nấm.
2.4. Nấm miệng ở trẻ xuất hiện là do việc vệ sinh cho trẻ chưa tốt
Khi trẻ sơ sinh bú sữa sẽ thường bị đóng cặn trong khoang miệng. Nếu trẻ không được vệ sinh khoang miệng sạch sẽ sẽ rất dễ bị nấm miệng do sức đề khoáng còn non yếu. Những vật dụng như ti giả, ngậm nướu,… của trẻ cũng cần được vệ sinh thường xuyên để ngăn ngừa nguy cơ bị nấm ở miệng trẻ.
3. Trẻ bị nấm miệng thì có tự khỏi được không?
Nấm miệng không phải là bệnh lý có thể tự khỏi, trẻ cần được thăm khám và điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
3.1. Các giai đoạn phát triển của nấm miệng
Trẻ bị nấm miệng sẽ trải qua 2 giai đoạn của bệnh:
– Giai đoạn ban đầu:
Đây là giai đoạn khi trẻ mới nhiễm bệnh và trên lưỡi xuất hiện các mảng trắng, khi làm sạch lưỡi sẽ lộ ra những đốm đỏ và có thể khiến lưỡi của trẻ chảy máu. Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu có dấu hiệu của việc chán ăn, quấy khóc nhiều hơn bình thường bởi sự đau nhức, khó chịu do nấm gây ra.
– Giai đoạn nặng:
Đây là giai đoạn nấm miệng phát triển nặng hơn và lây lan sang các cơ quan khác xung quanh như họng hay thanh quản khiến trẻ ăn uống khó khăn, dễ bị nôn trớ. Nếu nấm lan xuống thanh quản sẽ gây ra tình trạng khản tiếng, viêm họng ở trẻ. Nấm miệng trở nặng cũng là khi sức khỏe của trẻ bị đe dọa với các bệnh lý viêm đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi,…
3.2. Khi nào thì cần điều trị nấm miệng cho trẻ?
Ở giai đoạn đầu khi tình trạng bệnh lý vẫn còn nhẹ, cha mẹ hoàn toàn có thể trị khỏi bệnh cho trẻ chỉ sau 1-2 tuần bằng các loại thuốc kháng sinh chống nấm được bác sĩ kê.Nystatin là một trong những loại thuốc kháng sinh có tác dụng tiêu diệt tận gốc chân nấm, kể cả các tế bào nấm bám sâu trong niêm mạc lưỡi của trẻ. Cha mẹ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc và điều trị cho trẻ tại nhà khi chưa có chỉ định và hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
4. Nấm miệng cần điều trị thế nào?
Để có kết quả điều trị tốt nhất và ngăn ngừa được các biến chứng của bệnh, trẻ cần được thăm khám bác sĩ và được điều trị theo phác đồ của bác sĩ càng sớm càng tốt. Do nấm tồn tại ở khoang miệng của trẻ nên chúng ảnh hưởng trực tiếp đến việc ăn uống và hấp thụ chất dinh dưỡng của trẻ trong thời kì sơ sinh.
4.1. Phương pháp điều trị nấm miệng
Đa phần trẻ bị nấm miệng sẽ được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh diệt nấm như Nystatin hay Miconazole nếu tình trạng bệnh lý nặng. Do đây là thuốc kháng sinh nên việc sử dụng cần phải cẩn trọng. Cha mẹ tuyệt đối không được sử dụng sai cách và sai liều lượng như bác sĩ chỉ định vì điều này sẽ khiến trẻ có thể mắc chứng kháng kháng sinh nguy hiểm. Ngoài ra, các loại thuốc bôi cũng được chỉ định để làm giảm sự viêm nhiễm của nấm trong khoang miệng, giúp làm sạch các mảng bám để trẻ không còn đau nhức, khó chịu.
4.2. Lưu ý trong quá trình điều trị nấm miệng cho trẻ
Để trẻ nhanh chóng khỏi bệnh, cha mẹ cần chăm sóc thật cẩn thận và kỹ lưỡng tại nhà. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên lưu ý một số điều sau đây:
– Nên sử dụng các loại gạc rơ lưỡi cho trẻ loại mềm mịn, không bị mủn hay rơi rụng sợi lông trong miệng của trẻ
– Trước khi vệ sinh khoang miệng cho trẻ, cha mẹ cần rửa tay sạch sẽ và vệ sinh gạc bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch NaHCO3 để diệt khuẩn trước khi vệ sinh, chấm thuốc cho trẻ
– Tuyệt đối không được cạo vảy trắng trên lưỡi của bé bằng mọi cách vì điều này có thể khiến cho lưỡi của trẻ chảy máu, nấm miệng dễ bị nhiễm trùng
– Không nên tự ý mua thuốc và sử dụng cho trẻ khi chưa thăm khám và có chỉ định của bác sĩ
– Tuyệt đối không hôn trẻ khi trẻ bị nấm vì điều này rất dễ khiến bệnh lý lây lan
5. Phòng tránh nấm miệng có thể tái phát nhiều lần ở trẻ
Đối với nấm miệng ở trẻ do lây truyền thì trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị kết hợp cả mẹ và trẻ để đạt hiệu quả tốt hơn.
Để có thể ngăn ngừa nguy cơ bệnh nấm tái phát, cha mẹ cần thực hiện các phương pháp sau:
– Thường xuyên vệ sinh khoang miệng cho trẻ bằng rỡ lưỡi để bảo đảm miệng của trẻ luôn sạch sẽ, nấm không thể sinh sôi và phát triển được.
– Với những trẻ đang bú mẹ bị nhiễm nấm, việc điều trị cần kết hợp ở cả mẹ và con để ngăn ngừa tình trạng lây nhiễm chéo khiến bệnh tình tái phát
– Trẻ sơ sinh nên được bú mẹ ít nhất 6 tháng để hệ miễn dịch được phát triển tốt nhất
– Không tự ý cho trẻ sử dụng các loại thuốc uống hoặc kháng sinh khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ
Mong rằng bài viết này có thể cung cấp các thông tin bổ ích cho cha mẹ đang có con nhỏ biết cách phòng ngừa cũng như điều tri bệnh lý nấm miệng cho trẻ hiệu quả hơn, ngăn ngừa nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm cho trẻ.
