Cảm giác nóng rát, chua miệng và ợ chua về đêm không chỉ làm mất ngủ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe dạ dày. Hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn mỗi đêm!
Menu xem nhanh:
1. Ợ chua về đêm là gì?
Ợ chua về đêm là tình trạng trào ngược dịch vị axit từ dạ dày lên thực quản vào ban đêm, gây cảm giác chua, nóng rát ở vùng ngực, cổ họng và khoang miệng. Không chỉ đơn thuần là một triệu chứng khó chịu, ợ chua vào ban đêm có thể làm gián đoạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống.
2. Tại sao ợ chua về đêm xảy ra thường xuyên hơn so với ban ngày?
Khác với ban ngày, vào ban đêm, cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi, các cơ quan tiêu hóa hoạt động chậm hơn và tư thế nằm ngủ tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
2.1. Ảnh hưởng của tư thế ngủ đến ợ chua
Tư thế nằm ngủ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ ợ chua về đêm. Khi nằm ngửa hoặc nghiêng về bên phải, dạ dày nằm ngang so với thực quản, khiến dịch vị dễ dàng trào lên. Ngược lại, nằm nghiêng bên trái giúp giảm áp lực lên cơ thắt thực quản dưới, hạn chế trào ngược.
2.2. Thói quen ăn uống trước khi ngủ
Ăn tối quá muộn hoặc tiêu thụ thực phẩm khó tiêu, giàu chất béo, đồ cay nóng, rượu bia hay cà phê có thể kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, làm tăng nguy cơ ợ chua về đêm. Đặc biệt, nếu nằm ngủ ngay sau khi ăn, dạ dày chưa kịp tiêu hóa hết thức ăn, dễ dẫn đến tình trạng trào ngược.
Tư thế nằm ngủ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ ợ chua về đêm
3. Ợ chua về đêm có nguy hiểm không?
Ợ chua về đêm kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát.
3.1. Gây viêm loét thực quản
Dịch vị axit tiếp xúc lâu dài với niêm mạc thực quản có thể gây tổn thương, dẫn đến viêm loét thực quản. Nếu tình trạng này kéo dài, thực quản có thể bị hẹp, gây khó khăn khi nuốt thức ăn.
3.2. Tăng nguy cơ ung thư thực quản
Trào ngược dạ dày kéo dài có thể dẫn đến Barrett thực quản, một tình trạng tiền ung thư làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
3.3. Rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể
Người bị ợ chua về đêm thường ngủ không sâu, thức giấc nhiều lần, dễ dẫn đến mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung vào ban ngày.
4. Làm thế nào để nhận biết ợ chua về đêm?
Ợ chua về đêm không chỉ biểu hiện bằng cảm giác chua miệng hay nóng rát mà còn có nhiều dấu hiệu khác đi kèm.
4.1. Cảm giác nóng rát sau xương ức
Cơn nóng rát xuất hiện sau bữa ăn tối hoặc khi nằm ngủ, lan từ vùng thượng vị lên ngực và cổ họng.
4.2. Đắng miệng, hôi miệng vào buổi sáng
Ợ chua về đêm khiến dịch vị trào lên khoang miệng, tạo cảm giác đắng và gây hôi miệng khi thức dậy.
4.3. Ho dai dẳng, khàn giọng vào sáng sớm
Axit trào ngược có thể kích thích đường hô hấp, gây ho kéo dài, khàn giọng hoặc viêm họng mãn tính.
Ợ chua về đêm không chỉ biểu hiện bằng cảm giác chua miệng hay nóng rát mà còn có nhiều dấu hiệu khác đi kèm.
5. Cách giảm ợ chua về đêm hiệu quả
Điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống và tư thế ngủ là những biện pháp quan trọng giúp giảm ợ chua về đêm.
5.1. Không ăn tối quá muộn
Nên ăn tối trước khi ngủ ít nhất 2-3 giờ để dạ dày có thời gian tiêu hóa thức ăn, giảm nguy cơ trào ngược.
5.2. Điều chỉnh tư thế ngủ
Nằm nghiêng bên trái giúp giảm áp lực lên cơ thắt thực quản dưới, hạn chế axit dạ dày trào ngược lên trên.
5.3. Tránh thực phẩm gây kích thích dạ dày
Hạn chế thực phẩm cay nóng, đồ chiên rán, nước uống có ga, cà phê và rượu bia vào buổi tối để giảm tiết axit.
5.4. Nâng cao đầu giường khi ngủ
Kê cao gối hoặc nâng đầu giường khoảng 15-20 cm giúp giảm nguy cơ trào ngược dạ dày.
6. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu tình trạng ợ chua về đêm kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và giấc ngủ, bạn nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Ợ chua kèm đau tức ngực, khó thở.
Ho dai dẳng không rõ nguyên nhân.
Khó nuốt, cảm giác vướng nghẹn khi ăn uống.
7. Phương pháp chẩn đoán và điều trị ợ chua về đêm
7.1. Chẩn đoán
– Nội soi dạ dày – thực quản là phương pháp phổ biến giúp kiểm tra trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi mềm có gắn camera để quan sát bên trong, từ đó phát hiện các tổn thương như viêm loét, phù nề hoặc biến chứng Barrett thực quản do trào ngược axit kéo dài.
– Đo pH thực quản 24 giờ là kỹ thuật đánh giá mức độ axit trào ngược trong suốt 24 giờ, đặc biệt vào ban đêm. Một cảm biến nhỏ được đặt trong thực quản để ghi lại độ axit theo thời gian thực, giúp xác định tần suất và mức độ nghiêm trọng của trào ngược. Phương pháp này đặc biệt hữu ích đối với những bệnh nhân có triệu chứng nhưng nội soi không phát hiện tổn thương.
– Đo áp lực thực quản (HRM – High Resolution Manometry) giúp đánh giá chức năng của cơ thắt thực quản dưới (LES) – bộ phận quan trọng kiểm soát sự trào ngược axit. Kỹ thuật này cũng kiểm tra hoạt động nhu động của thực quản, giúp phát hiện các rối loạn có thể góp phần gây ra ợ chua vào ban đêm.
7.2. Điều trị
– Dùng thuốc ức chế axit: Thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng histamin H2 giúp giảm tiết axit.
– Thay đổi chế độ ăn uống: Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm có tính axit cao.
– Phẫu thuật (trong trường hợp nghiêm trọng): Nếu ợ chua về đêm kéo dài và không đáp ứng với điều trị nội khoa, phẫu thuật có thể được cân nhắc để tăng cường chức năng của cơ thắt thực quản dưới.
Đo HRM giúp kiểm tra hoạt động nhu động của thực quản, giúp phát hiện các rối loạn có thể góp phần gây ra ợ chua vào ban đêm.
Ợ chua về đêm không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe lâu dài. Việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và theo dõi sức khỏe tiêu hóa là chìa khóa để kiểm soát tình trạng này. Nếu triệu chứng kéo dài, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
