Trào ngược dạ dày (GERD) là một trong những tình trạng phổ biến gây khó chịu và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây cảm giác nóng rát và khó chịu, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi nằm xuống. Một trong những biện pháp hiệu quả giúp giảm triệu chứng của trào ngược dạ dày chính là điều chỉnh tư thế nằm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá các tư thế nằm chống trào ngược dạ dày và cách áp dụng chúng để giảm bớt tình trạng khó chịu này.
Menu xem nhanh:
1. Hiểu về trào ngược dạ dày
Trước khi đi vào việc tìm hiểu tư thế nằm, chúng ta cần hiểu rõ về nguyên nhân và cơ chế của trào ngược dạ dày. Trào ngược dạ dày xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES), vốn có nhiệm vụ ngăn axit dạ dày chảy ngược lên thực quản, hoạt động kém hiệu quả. Khi LES không đóng kín hoàn toàn hoặc mở ra không đúng lúc, axit dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như:
– Ợ nóng, nóng rát ở ngực
– Ợ chua
– Đau tức ngực
– Khó nuốt
– Ho mạn tính hoặc đau họng
Tình trạng này có thể trở nên tồi tệ hơn khi chúng ta nằm xuống, đặc biệt là sau khi ăn no. Vì vậy, việc điều chỉnh tư thế nằm đóng vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Việc điều chỉnh tư thế nằm có vai trò quan trọng trong việc điều trị trào ngược dạ dày.
2. Các tư thế nằm chống trào ngược nên tham khảo
2.1 Nằm nghiêng bên trái – Tư thế nằm chống trào ngược dạ dày được khuyến cáo
Một trong những tư thế nằm được khuyến khích nhất để chống trào ngược dạ dày là nằm nghiêng bên trái. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tư thế này giúp giảm thiểu việc axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Lý do chính là dạ dày và thực quản nằm ở một vị trí tự nhiên khi bạn nằm nghiêng về bên trái, giúp axit dạ dày được giữ lại ở đáy dạ dày thay vì trào ngược lên trên.
Khi bạn nằm nghiêng bên trái, dạ dày sẽ thấp hơn thực quản, làm giảm khả năng axit trào lên. Ngoài ra, trọng lực cũng hỗ trợ trong việc giữ axit ở lại trong dạ dày. Do đó, nếu bạn bị trào ngược dạ dày, việc nằm nghiêng về bên trái có thể là lựa chọn tốt nhất.
Cách thực hiện tư thế nằm nghiêng trái hiệu quả:
– Sử dụng gối có độ cao vừa phải để hỗ trợ vùng cổ và vai, giúp cơ thể nằm thoải mái và duy trì tư thế nghiêng trái.
– Nếu cần thiết, bạn có thể kê thêm gối dưới lưng để tạo góc nghiêng cho cơ thể.
– Hạn chế ăn no trước khi nằm ngủ để giảm áp lực lên dạ dày.
2.2 Nằm ngửa với phần thân trên nâng cao – Tư thế nằm chống trào ngược dạ dày hiệu quả
Nếu bạn không quen nằm nghiêng hoặc tư thế này không thoải mái, bạn có thể chọn nằm ngửa nhưng với phần thân trên được nâng cao. Tư thế này giúp tạo ra một góc nghiêng nhẹ cho cơ thể, ngăn axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi nâng cao phần đầu và ngực, trọng lực sẽ giúp giữ axit ở lại trong dạ dày, làm giảm triệu chứng trào ngược.
Bạn có thể sử dụng gối hoặc giường có tính năng nâng cao để tạo góc nghiêng cho phần thân trên. Một số nghiên cứu cho thấy, việc nâng cao phần đầu từ 15-20 cm là hiệu quả nhất trong việc giảm triệu chứng trào ngược.
Cách thực hiện tư thế nằm ngửa với thân trên nâng cao:
– Sử dụng gối chuyên dụng hoặc gối chữ V để hỗ trợ phần lưng và cổ, đảm bảo tư thế nâng cao được duy trì trong suốt giấc ngủ.
– Bạn cũng có thể mua giường có chức năng điều chỉnh góc nghiêng để dễ dàng thay đổi tư thế theo ý muốn.
2.3 Tránh nằm nghiêng bên phải
Trong khi nằm nghiêng bên trái là tư thế lý tưởng để giảm trào ngược dạ dày, thì nằm nghiêng bên phải lại có thể khiến tình trạng này trở nên tồi tệ hơn. Khi bạn nằm nghiêng về bên phải, dạ dày nằm cao hơn thực quản, điều này làm tăng khả năng axit trào ngược lên trên. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người nằm nghiêng về bên phải có nguy cơ cao gặp phải các triệu chứng ợ nóng và trào ngược dạ dày vào ban đêm.
Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng trào ngược dạ dày khi ngủ, việc tránh nằm nghiêng bên phải có thể giúp cải thiện tình trạng này đáng kể.
Nằm nghiêng bên trái và nằm nửa cao nửa thân trên là những cách nằm được khuyến cáo cho người bị trào ngược.
3. Những lưu ý quan trọng khi điều chỉnh tư thế nằm
Mặc dù việc điều chỉnh tư thế nằm có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày, nhưng đây không phải là giải pháp duy nhất. Dưới đây là một số lưu ý khác bạn nên cân nhắc để kiểm soát tốt hơn tình trạng này:
– Tránh ăn uống trước khi ngủ: Điều này giúp dạ dày có đủ thời gian tiêu hóa thức ăn, giảm áp lực lên cơ vòng thực quản và hạn chế việc axit trào ngược.
– Chọn loại gối và đệm phù hợp: Chọn gối có độ cao phù hợp, đệm có độ cứng vừa phải để hỗ trợ tốt cho đầu, cổ, cột sống và tư thế nằm.
– Kiểm soát cân nặng: Việc duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống và tập luyện đều đặn có thể giúp giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày.
– Tránh căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật giảm stress như thiền, yoga, hoặc hít thở sâu có thể giúp cải thiện tình trạng này.
4. Khi nào cần thăm khám bác sĩ?
Mặc dù việc điều chỉnh tư thế nằm và các biện pháp tự chăm sóc có thể giúp kiểm soát trào ngược dạ dày, nhưng nếu bạn gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, bạn nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị. Một số dấu hiệu cho thấy bạn cần đi khám bác sĩ gồm:
– Triệu chứng ợ nóng xảy ra thường xuyên (hơn 2 lần mỗi tuần)
– Đau ngực nghiêm trọng
– Khó nuốt, nghẹn khi nuốt thức ăn
– Ho mạn tính, khàn giọng hoặc đau họng kéo dài
5. Phương pháp chẩn đoán, điều trị trào ngược dạ dày
5.1 Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ trào ngược, bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp bao gồm:
– Nội soi dạ dày – thực quản: Phát hiện tổn thương hoặc viêm loét nhờ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày.
– Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ: Phương pháp này giúp đo lường lượng axit trào ngược lên thực quản, thời điểm, tần suất trào ngược trong suốt 24 giờ, từ đó xác định mức độ nghiêm trọng của GERD.
– Xét nghiệm chức năng tiêu hóa: Nhằm kiểm tra chức năng tiêu hóa và loại trừ các bệnh lý khác.
Nếu đã điều chỉnh tư thế nằm, thay đổi lối sống và các biện pháp khác mà tình trạng trào ngược vẫn xảy ra, bạn nên thăm khám để được chẩn đoán và điều trị chính xác.
5.2 Phương pháp điều trị
– Thay đổi lối sống: Bao gồm thay đổi thói quen ăn uống, giảm căng thẳng và tránh các yếu tố kích thích.
– Sử dụng thuốc: Thường là thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc kháng histamine H2, nhằm giảm sản xuất axit và bảo vệ niêm mạc thực quản.
– Phẫu thuật: Được chỉ định trong những trường hợp nghiêm trọng, giúp tăng cường cơ vòng thực quản và ngăn ngừa trào ngược.
Tóm lại, việc điều chỉnh tư thế nằm là một trong những biện pháp hiệu quả và đơn giản giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày. Nằm nghiêng bên trái và nâng cao phần thân trên là hai tư thế được khuyến nghị nhất để ngăn chặn axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, để kiểm soát tốt tình trạng này, bạn cũng cần kết hợp với lối sống lành mạnh, ăn uống hợp lý và tìm đến bác sĩ nếu cần thiết. Việc áp dụng các biện pháp này không chỉ giúp bạn giảm thiểu triệu chứng trào ngược mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và giấc ngủ của bạn.
