Ợ hơi là hiện tượng bình thường xảy ra khi khí tích tụ trong dạ dày và được đẩy ra ngoài qua đường miệng. Tuy nhiên, ợ hơi quá nhiều có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc do lối sống không lành mạnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về hiện tượng ợ hơi quá nhiều, nguyên nhân gây ra nó, cách chẩn đoán và các biện pháp khắc phục hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Hiện tượng ợ hơi quá nhiều là gì?
Ợ hơi xảy ra khi không khí bị nuốt vào trong quá trình ăn uống và di chuyển xuống dạ dày. Khi lượng khí trong dạ dày tăng lên quá mức, cơ thể sẽ tự động đẩy khí ra ngoài qua miệng để giảm áp lực trong dạ dày. Điều này giúp giải tỏa sự khó chịu và là một phản ứng sinh lý tự nhiên. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra quá nhiều lần trong ngày, đặc biệt kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng, khó tiêu, có thể bạn đang gặp phải một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.
Ợ hơi xảy ra khi không khí bị nuốt vào trong quá trình ăn uống và di chuyển xuống dạ dày
2. Nguyên nhân gây hiện tượng ợ hơi quá nhiều
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến việc ợ hơi quá nhiều như:
2.1. Hiện tượng ợ hơi do thói quen ăn uống không đúng cách
– Nuốt quá nhiều không khí (Aerophagia): Một trong những nguyên nhân chính của hiện tượng ợ hơi quá nhiều là do nuốt quá nhiều không khí trong khi ăn, uống hoặc nói chuyện. Điều này thường xảy ra khi bạn ăn quá nhanh, nhai kẹo cao su hoặc uống đồ uống có gas.
– Ăn các thực phẩm dễ sinh hơi: Một số thực phẩm như đậu, bắp cải, hành, hoặc đồ uống có gas có thể tạo ra nhiều khí trong dạ dày, dẫn đến hiện tượng ợ hơi.
2.2. Ợ hơi nhiều do hội chứng ruột kích thích (IBS)
IBS là một rối loạn tiêu hóa mạn tính gây ra nhiều triệu chứng, bao gồm đau bụng, chướng bụng, và ợ hơi quá nhiều. Người bị IBS thường cảm thấy dạ dày đầy hơi sau khi ăn, dẫn đến việc cơ thể phải thường xuyên ợ hơi để giải tỏa áp lực.
– Chậm tiêu hóa (Gastroparesis): Đây là tình trạng mà dạ dày không thể tiêu hóa thức ăn một cách bình thường, gây tích tụ khí và dẫn đến ợ hơi thường xuyên.
2.3. Hiện tượng ợ hơi quá nhiều do trào ngược dạ dày thực quản
Ợ hơi do trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là hiện tượng phổ biến, xảy ra khi axit dạ dày và khí bị đẩy ngược lên thực quản. Khi axit và khí từ dạ dày trào lên, chúng kích thích niêm mạc thực quản và cơ thắt thực quản dưới, gây cảm giác khó chịu và buộc cơ thể phải đẩy khí ra ngoài thông qua hiện tượng ợ hơi.
Nguyên nhân ợ hơi do trào ngược dạ dày thực quản
– Sự suy yếu cơ thắt thực quản dưới (LES): LES có chức năng giữ cho dạ dày và thực quản tách biệt. Khi cơ này yếu đi hoặc không đóng kín đúng cách, axit và khí có thể trào lên thực quản, gây ợ hơi và cảm giác nóng rát.
– Tích tụ axit trong dạ dày: Tình trạng trào ngược axit thường kèm theo sự gia tăng áp lực trong dạ dày, dẫn đến tích tụ khí và kích hoạt ợ hơi để giải tỏa áp lực này.
– Triệu chứng đi kèm: Ngoài ợ hơi, trào ngược dạ dày thực quản thường đi kèm với các triệu chứng khác như ợ chua, cảm giác nóng rát ở ngực và cổ họng, đau thượng vị, khó tiêu, khó nuốt, cảm giác có vật cản trong họng.
Ợ hơi do trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là hiện tượng phổ biến
3. Chẩn đoán hiện tượng ợ hơi quá nhiều
Việc chẩn đoán ợ hơi quá nhiều phụ thuộc vào các triệu chứng kèm theo và tiền sử bệnh lý của bệnh nhân.
3.1. Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi về thói quen ăn uống, tần suất ợ hơi, các triệu chứng kèm theo như đau bụng, khó tiêu, hoặc buồn nôn. Điều này giúp bác sĩ có thể đánh giá sơ bộ nguyên nhân gây ra hiện tượng ợ hơi quá nhiều.
3.2. Nội soi dạ dày
Nội soi là một phương pháp quan trọng giúp bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong dạ dày và thực quản để xác định các vấn đề như viêm loét, trào ngược axit hoặc các bất thường khác có thể gây ra ợ hơi.
3.3. Xét nghiệm H. pylori
Nhiễm khuẩn H. pylori là một trong những nguyên nhân gây viêm loét dạ dày và có thể dẫn đến ợ hơi quá nhiều. Xét nghiệm tìm vi khuẩn H. pylori có thể được thực hiện qua mẫu máu, phân hoặc hơi thở.
3.4. Đo áp lực thực quản HRM và đo pH thực quản 24h
Phương pháp này giúp đánh giá chức năng của cơ thắt thực quản và các cơ khác liên quan đến tiêu hóa. Nếu các cơ này không hoạt động bình thường, nó có thể gây ra hiện tượng ợ hơi quá mức.
Ngoài ra, phương pháp đo pH thực quản giúp đo lường mức độ axit trong thực quản để xác định xem có biểu hiện của bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản hay không.
Hiện nay, Thu Cúc TCI là một trong số ít các bệnh viện tại Việt Nam có ứng dụng đầy đủ các phương pháp kể trên trong chẩn đoán hiện tượng ợ hơi, từ đó đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.
4. Cách khắc phục hiện tượng ợ hơi quá nhiều
Ợ hơi quá nhiều không chỉ gây phiền toái trong cuộc sống hàng ngày mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
4.1. Điều chỉnh thói quen ăn uống
– Ăn chậm và nhai kỹ: Ăn chậm rãi và nhai kỹ giúp giảm lượng không khí bạn nuốt vào trong quá trình ăn uống.
– Tránh các thực phẩm sinh hơi: Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm dễ sinh hơi như đậu, hành, bắp cải, nước ngọt có gas, đồ ăn chiên rán. Thay vào đó, chọn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cơm trắng, gạo lứt, rau xanh và cá.
– Uống đủ nước: Nước giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm thiểu tình trạng đầy hơi. Tuy nhiên, tránh uống quá nhiều nước trong khi ăn, vì điều này có thể làm bạn nuốt không khí nhiều hơn.
Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm dễ sinh hơi như đồ chiên rán
4.2. Thay đổi lối sống
– Nhai kẹo cao su và hút thuốc đều có thể làm bạn nuốt không khí quá mức, dẫn đến hiện tượng ợ hơi.
– Áp dụng các biện pháp giảm căng thẳng như các bài tập thể dục, yoga, thiền có thể giúp giảm thiểu hiện tượng nuốt khí và ợ hơi do căng thẳng.
4.3. Thuốc
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị các vấn đề tiêu hóa gây ra ợ hơi quá nhiều. Ví dụ, thuốc chống axit có thể giúp giảm trào ngược dạ dày, trong khi thuốc kháng sinh có thể được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn H. pylori.
4.4. Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn
Nếu ợ hơi quá nhiều là do một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như trào ngược dạ dày thực quản, hội chứng ruột kích thích hoặc nhiễm khuẩn H. pylori, việc điều trị nguyên nhân gốc rễ sẽ giúp giảm thiểu hiện tượng ợ hơi.
4.5. Phẫu thuật
Trong những trường hợp nghiêm trọng và hiếm gặp, nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để điều chỉnh các cơ chế gây ra ợ hơi quá mức, chẳng hạn như phẫu thuật chống trào ngược (Nissen fundoplication).
Sau khi hiểu rõ nguyên nhân, chẩn đoán và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp, bạn có thể giảm thiểu hiện tượng ợ hơi quá nhiều và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu tình trạng này kéo dài hoặc gây ra các triệu chứng khó chịu, đừng ngần ngại thăm khám bác sĩ để nhận được sự hỗ trợ chuyên khoa.
