Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ được đánh giá là “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị sỏi thận có kích thước lớn, sỏi phức tạp như sỏi san hô… thay thế hiệu quả cho mổ mở lấy sỏi trước đây. Tuy nhiên điều người bệnh lo lắng là tán sỏi qua da có đau không? Quá trình tán sỏi sẽ diễn ra như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây để có thêm thông tin hữu ích.
Menu xem nhanh:
1. Điều trị sỏi thận bằng tán sỏi qua da có đau không?
1.1. Giải đáp tán sỏi qua da có đau không?
Sỏi thận là bệnh lý sỏi tiết niệu thường gặp và cần phải được điều trị sớm. Hiện nay, mổ mở lấy sỏi thận đã được thay thế bằng các phương pháp khác ít xâm lấn hơn như mổ nội soi lấy sỏi, tán sỏi ngoài cơ thể, nội soi ngược dòng tán sỏi hay tán sỏi qua da.
Với tán sỏi qua da bác sĩ sẽ tạo một vết rạch rất nhỏ (5mm) tương đương với đầu bút bi để tạo lập đường hầm đưa ống nội soi vào bên trong thận và tiếp cận với viên sỏi, rồi dùng nguồn năng lượng laser cực mạnh để bắn vỡ nó và hút bỏ ra ngoài. Nhờ đó người bệnh tránh được cuộc mổ mở đau đớn, hạn chế tối đa nhiễm trùng sau mổ. Vết mổ nhỏ, không chỉ giảm đau cho bệnh nhân mà còn có tính thẩm mỹ cao, hầu như không để lại sẹo. Tỷ lệ sạch sỏi cao (90-100%), thời gian nằm viện ngắn, người bệnh nhanh chóng trở lại cuộc sống thường ngày.
1.2. Lưu ý để không phải lo lắng tán sỏi qua da có đau không?
Tán sỏi qua da là một kỹ thuật khó, do đó người bệnh nên lựa chọn điều trị tại các địa chỉ uy tín. Đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm sẽ tạo chính xác vị trí cần chọc dò tạo đường hầm tiếp cận sỏi, sử dụng nguồn năng lượng laser ở mức độ phù hợp giúp làm tan sỏi nhanh, hạn chế xâm lấn, không làm tổn hại đến thận cũng như các cơ quan xung quanh.
Bên cạnh đó bệnh nhân sau tán cũng cần có một chế độ chăm sóc và theo dõi chuyên biệt, chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để nhanh lại sức, giảm bớt khó chịu sau tán.
Tán sỏi qua da có đau không là thắc mắc của nhiều người bệnh sỏi thận khi có chỉ đinh điều trị bằng phương pháp này.
2. Chỉ định
– Tất cả các loại sỏi thận có chỉ định mổ mở bao gồm: sỏi san hô; sỏi thận có kích thước lớn (> 2cm); sỏi trong đài thận hoặc dị dạng thận; sỏi thận tán ngoài cơ thể khó với sỏi thận kích thước dưới 2cm nhưng không điều trị được bằng phương pháp tán khác do thận bị dị dạng .
– Ngoài ra phương pháp này cũng được chỉ định cho các trường hợp sỏi niệu quản 1/3 trên gây tắc nghẽn nghiêm trọng hoặc sỏi kích thước > 1.5cm, niệu quản bị gấp khúc đoạn dưới sỏi, sỏi đã điều trị bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể và nội soi niệu quản nhưng thất bại.
Tán sỏi qua da được chỉ định trong trường hợp sỏi thận có kích thước lớn, phức tạp, không thể điều trị bằng tán sỏi ngoài cơ thể hay tán sỏi nội soi ngược dòng.
3. Chống chỉ định
– Người bệnh có bệnh lý nội khoa nặng: rối loạn đông máu, máu khó đông, bệnh mạch vành, suy tim nặng; chức năng phổi không tốt chống chỉ định với gây mê nội khí quản; người bệnh bị tiểu đường hoặc huyết áp cao không chịu được phẫu thuật.
– Người bệnh đang bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu, nhiễm khuẩn tại chỗ thành bụng chưa điều trị
– Người bệnh sử dụng thuốc chống đông đường uống (aspirin) phải ngừng thuốc trước 1-2 tuần, chuyển sang đường tiêm dưới da và kiểm tra lại chức năng đông máu trước khi phẫu thuật.
– Người bệnh có sỏi san hô mà thận bị dị dạng, nhu mô giãn tiên lượng tán sỏi qua da không lấy hết được sỏi.
– Phụ nữ đang mang thai.
– Người bệnh bị gù hoặc cong vẹo cột sống, bị béo phì hoặc có bệnh lý hô hấp không thể chịu được nằm sấp khi mổ thì có thể chuyển tư thế mổ khác.
4. Kỹ thuật tán sỏi thận qua da bằng laser
4.1 Các bước tiến hành tán sỏi qua da
Trước khi tiến hành phẫu thuật, người bệnh sẽ được làm các xét nghiệm cơ bản, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính… (tùy theo tình trạng cụ thể) để đánh giá chức năng thận và tình trạng sỏi.
Bước 1: Đặt ống thông niệu quản
– Người bệnh sẽ được gây mê nội khí quản.
– Người bệnh được đặt ở tư thế sản khoa, 2 chân dạng. Luồn dây dẫn qua lỗ niệu quản bên có sỏi, kiểm tra niệu quản đến bể thận, đánh giá tình trạng niệu quản. Đưa dây dẫn lách qua phần sỏi ở bể thận vào đài thận, đặt ống thông niệu quản lên đến đài bể thận theo dây dẫn. Đặt ống thông niệu đạo và cố định tạm thời với ống thông niệu quản.
Bước 2: Chọc dò đài bể thận qua da
– Chuyển người bệnh sang tư thế nằm nghiêng đối diện bên có sỏi và kê ghế độn dưới thắt lưng hoặc đặt người bệnh sang tư thế nằm sấp có kê độn dưới bụng.
– Dùng máy siêu âm để xác định vị trí, hình đài bể thận có sỏi.
– Rạch da khoảng 0.5 – 1cm ở vị trí giữa xương sườn 11 -12 hoặc dưới bờ sườn 12. Tiến hành chọc dò bằng kim dưới hướng dẫn của máy siêu âm vào đài bể thận đến khi xuất hiện nước tiểu.
– Rút lõi kim chọc dò, đặt dây dẫn vào đài bể thận và nông rộng đường hầm theo dây dẫn. Xác định chính xác vị trí và số lượng sỏi trong đài bể thận.
– Tán sỏi bằng laser thành những mảnh nhỏ kết hợp bơm rửa lấy mảnh sỏi hoặc dùng kẹp gắp sỏi.
– Thời gian tán sỏi tối đa là 2 giờ. Nếu sỏi to, phức tạp hoặc chảy máu nhiều không nên tiếp tục phẫu thuật mà có thể đặt ống dẫn lưu thận qua da và xét chỉ định tán sỏi qua da lần 2.
Bước 3: Đặt ống thông JJ niệu quản và dẫn lưu dẫn lưu bể thận qua da
– Đặt ống thông JJ niệu quản xuôi dòng, rút ống thông niệu quản đặt người dòng trước đó và đặt dẫn lưu thận.
– Chuyển người bệnh về tư thế ban đầu, kiểm tra ống thông niệu đạo.
4.2 Theo dõi sau tán sỏi qua da
– Sau tán sỏi qua da, người bệnh sẽ ở lại bệnh viện theo dõi trong 3 ngày về tình trạng huyết động, toàn thân, ổ bụng, số lượng và màu sắc nước tiểu.
– Bồi phụ nước và điện giải theo kết quả xét nghiệm sinh hóa máu. Sử dụng kháng sinh từ 3 đến 5 ngày để dự phòng nhiễm khuẩn.
Theo dõi chảy máu sau tán sỏi qua số lượng, màu sắc nước tiểu của ống thông niệu đạo và dẫn lưu thận. Tình trạng này có thể gặp vài giờ đến vài ngày hoặc sau khi rút ống lưu thận.
4.3 Khám kiểm tra sau tán sỏi qua da
Người bệnh đến tái khám sau 2-4 tuần xuất viện để siêu âm kiểm tra đánh giá lại mức độ phục hồi chức năng thận và sỏi bàng quang rút ống thông niệu quản.
Cận cảnh một ca tán sỏi qua da tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc.
5. Biến chứng
– Chảy máu sau mổ: cần kẹp tạm thời dẫn lưu thận, theo dõi, truyền máu nếu cần. Nếu chảy máu qua ống thông niệu đạo và ống dẫn lưu thận nhiều, không cầm được thì cần phải chỉ định phẫu thuật lại ngay.
– Nhiễm khuẩn sau tán sỏi: ít khi xảy ra. Cần cấy máu và nước tiểu làm kháng sinh đồ và điều trị bằng kháng sinh phổ rộng.
– Tổn thương các tạng khác trong ổ bụng: tùy vào mức độ tổn thương để xử trí.
– Tổn thương gan, lách: cần điều trị bảo tồn hoặc chỉ định phẫu thuật nội soi ổ bụng để cầm máu.
– Rò nước tiểu sau khi rút dẫn lưu thận thì cần lưu ống thông niệu đạo và điều trị nội khoa 1 -2 tuần. Nếu không hết rò sẽ chỉ định đặt lại ống thông hoặc can thiệp lại.
6. Lưu ý sau khi tán sỏi qua da
Sau khi tán sỏi thận qua da, người bệnh cần được chăm sóc đặc biệt để tăng cường bài xuất các mảnh sỏi ra ngoài; giảm các triệu chứng khó chịu, viêm nhiễm sau tán sỏi.
– Uống nhiều nước mỗi ngày để hệ tiết niệu hoạt động liên tục. Cần đi tiểu ngay khi có nhu cầu, tránh tồn đọng nước tiểu hình thành sỏi.
– Ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa và lợi niệu: Sau khi tán sỏi, đa số bệnh nhân đề phải đặt ống thông niệu quản. Chế độ ăn lợi niệu sẽ giúp bài xuất các mảnh vụn sỏi, các thành phần hữu hình trên thận-niệu quản theo ống thông xuống bàng quang và đẩy ra ngoài. Các thực phẩm lợi tiểu bao gồm: rau cải, cần tây, nước ngô, nước đậu đen,… Chế độ ăn dễ tiêu giúp người bệnh dễ hấp thu dưỡng chất, nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Đồng thời không gây áp lực cho hệ tiêu hóa, tránh tác động xuống hệ tiết niệu gây đau.
– Chế độ ăn hạn chế chất tạo sỏi: Nếu biết được nguyên nhân tạo sỏi hay thành phần của sỏi sẽ chọn lựa đồ ăn phù hợp để tránh sỏi tái phát. Các thực phẩm nên hạn chế là tôm, cua, đồ hải sản, cà phê, chè,..
Hy vọng, bài viết trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc tán sỏi qua da có đau không. Tuy được đánh giá là một phương pháp an toàn với nhiều ưu điểm nổi bật nhưng để hạn chế thấp nhất các biến chứng, người bệnh nên lựa chọn cơ y tế tán sỏi uy tín cũng như đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm và có chế độ chăm sóc hậu phẫu chu đáo để nhanh phục hồi sức khỏe.
