Tiêm phòng ngừa ung thư tử cung là biện pháp hiệu quả để bảo vệ phụ nữ khỏi ung thư cổ tử cung – căn bệnh nguy hiểm hàng đầu do virus HPV gây ra. Với khả năng kích thích hệ miễn dịch sản sinh kháng thể chống lại các chủng HPV nguy cơ cao, vắc xin này đã góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ở phụ nữ.
Menu xem nhanh:
1. Tại sao tiêm phòng ngừa ung thư tử cung lại cần thiết?
Ung thư cổ tử cung được xem là một trong các loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, gây ra hàng ngàn ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới. Nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này là do virus HPV (Human Papillomavirus), một loại virus có khả năng lây nhiễm qua quan hệ tình dục. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, tiêm phòng vắc xin HPV đã trở thành giải pháp hiệu quả để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.
Tiêm phòng ngừa ung thư tử cung bằng vắc xin HPV giúp bảo vệ phụ nữ khỏi các chủng HPV nguy cơ cao, đặc biệt là tuýp 16 và 18 – nguyên nhân gây ra phần lớn các ca ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, vắc xin còn có khả năng ngăn ngừa các loại ung thư khác liên quan đến HPV như ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn và thậm chí cả ung thư vòm họng. Tiêm phòng càng sớm, trước khi có quan hệ tình dục, càng giúp tối ưu hóa khả năng bảo vệ.
Việc tiêm phòng không chỉ là biện pháp cá nhân mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng, giảm thiểu lây lan virus HPV. Theo các chuyên gia y tế, tiêm phòng HPV cho phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi là cách tốt nhất để ngăn chặn sự phát triển của ung thư cổ tử cung, giúp bảo vệ sức khỏe dài lâu. Chính vì vậy, tiêm phòng ngừa ung thư tử cung không chỉ là cần thiết mà còn là một hành động thiết yếu để bảo vệ sức khỏe phụ nữ và cộng đồng.
2. Các loại vắc xin tiêm phòng ngừa ung thư tử cung hiện nay
Hiện nay, có hai loại vắc xin chính đang được sử dụng tại Việt Nam: Gardasil và Gardasil 9. Cả hai loại đều đã được Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt và hướng dẫn sử dụng để bảo vệ phụ nữ khỏi nguy cơ mắc các bệnh ung thư do HPV gây ra. Dưới đây là thông tin chi tiết về từng loại vắc xin, liều lượng, cách tiêm và thời gian tiêm giữa các mũi theo khuyến cáo từ Bộ Y tế.
2.1 Tiêm phòng ngừa ung thư tử cung – Vắc xin Gardasil
Vắc xin Gardasil là loại vắc xin ngừa HPV phổ biến, được sử dụng để phòng ngừa 4 tuýp HPV nguy cơ cao, bao gồm HPV 6, 11, 16 và 18. Hai tuýp HPV 16 và 18 có liên quan đến phần lớn các trường hợp ung thư cổ tử cung, trong khi tuýp 6 và 11 chủ yếu gây ra mụn cóc sinh dục (sùi mào gà).
– Liều lượng và cách tiêm:
Gardasil được tiêm với tổng cộng 3 liều cho người từ 9 đến 26 tuổi.
Vắc xin được tiêm bắp, thường là ở bắp tay hoặc bắp đùi trên.
– Lịch tiêm chi tiết:
Mũi 1: Tính ngay tại thời điểm bắt đầu.
Mũi 2: Sau mũi thứ nhất là 2 tháng.
Mũi 3: Sau mũi thứ nhất là 6 tháng.
Việc tuân thủ đúng lịch tiêm sẽ giúp đảm bảo hiệu quả của vắc xin, bảo vệ người tiêm khỏi các tuýp HPV có nguy cơ cao gây ung thư. Nếu lịch tiêm bị gián đoạn, người tiêm cần hỏi ý kiến bác sĩ để tiếp tục lịch tiêm mà không cần tiêm lại từ đầu.
2.2 Tiêm phòng ngừa ung thư tử cung – Vắc xin Gardasil 9
Vắc xin Gardasil 9 là phiên bản nâng cấp của Gardasil, cung cấp khả năng bảo vệ mở rộng hơn khi phòng ngừa được đến 9 tuýp HPV gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Loại vắc xin này không chỉ ngăn ngừa ung thư cổ tử cung mà còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác liên quan đến HPV như ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn và ung thư vòm họng.
– Liều lượng và cách tiêm:
Gardasil 9 cũng được tiêm theo 3 liều cho cả nam và nữ từ 9 đến 26 tuổi.
Tiêm bắp, thường là tại vùng cơ bắp tay hoặc bắp đùi.
– Lịch tiêm cụ thể:
Mũi 1: Tiêm vào thời điểm quyết định tiêm phòng.
Mũi 2: Sau mũi đầu thời gian là 2 tháng.
Mũi 3: Sau mũi đầu 6 tháng.
Tương tự như Gardasil, Gardasil 9 cần tuân thủ đúng lịch tiêm để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối đa. Trường hợp không tiêm đúng lịch, người tiêm vẫn có thể hoàn tất các mũi tiếp theo mà không cần phải tiêm lại từ đầu.
2.3 Lịch tiêm vắc xin HPV cho từng độ tuổi
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Việt Nam, lịch tiêm vắc xin HPV có thể được điều chỉnh phù hợp với độ tuổi của người tiêm. Đặc biệt:
– Người dưới 15 tuổi: Có thể chỉ cần tiêm 2 mũi Gardasil hoặc Gardasil 9 với lịch tiêm như sau:
Mũi 1: Tiêm vào thời điểm đầu.
Mũi 2: Sau 6 tháng từ mũi thứ nhất.
Nếu mũi 2 tiêm cách mũi thứ nhất dưới 5 tháng thì cần tiêm mũi 3 và mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng (đảm bảo 3 mũi tiêm trong vòng 1 năm
– Người từ 15 tuổi trở lên: Cần tiêm 3 mũi với lịch tiêm tiêu chuẩn như đã nêu ở trên, bao gồm các mũi tiêm sau 2 tháng và 6 tháng kể từ mũi đầu tiên.
Việc tiêm đủ số lượng mũi theo đúng lịch trình là rất quan trọng để đảm bảo cơ thể có khả năng tạo ra đủ kháng thể bảo vệ trước nguy cơ nhiễm HPV.
Vào ngày 09/05/2024, Bộ Y tế đã chính thức thông qua việc mở rộng độ tuổi tiêm vắc xin ngừa ung thư do 9 chủng HPV cho cả nam và nữ lên đến 45 tuổi tại Việt Nam. Theo quyết định này, thay vì giới hạn từ 9 đến 26 tuổi như trước đây, người từ 27 đến 45 tuổi cũng được phép tiêm vắc xin HPV.
3. Lưu ý trước và sau khi tiêm phòng HPV
Tiêm phòng HPV là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung và các bệnh ung thư liên quan đến virus HPV. Tuy nhiên, để quá trình tiêm diễn ra suôn sẻ và đạt hiệu quả cao nhất, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng trước và sau khi tiêm phòng.
3.1 Trước khi tiêm phòng HPV
Trước khi tiêm vắc xin HPV, bạn nên kiểm tra tình trạng sức khỏe của mình. Nếu đang mắc các bệnh cấp tính hoặc sốt cao, hãy hoãn lịch tiêm cho đến khi sức khỏe ổn định. Đặc biệt, nếu bạn có tiền sử dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin, hãy thông báo cho bác sĩ để được tư vấn kỹ càng. Ngoài ra, phụ nữ mang thai không nên tiêm phòng HPV, do đó cần kiểm tra kỹ nếu bạn đang có kế hoạch sinh con.
3.2 Sau khi tiêm phòng HPV
Sau khi tiêm, một số phản ứng nhẹ như sưng đau tại chỗ tiêm, sốt hoặc mệt mỏi có thể xảy ra. Những phản ứng này chỉ là tạm thời và sẽ hết sau vài ngày. Bạn nên nghỉ ngơi và uống nhiều nước để cơ thể hồi phục nhanh chóng. Nếu có dấu hiệu nổi mẩn, dị ứng, khó thở hay bất kì dấu hiệu bất thường nào hãy liên hệ với bác sĩ để được xử lý kịp thời.
Việc tuân thủ các lưu ý trước và sau khi tiêm phòng HPV sẽ giúp quá trình tiêm diễn ra an toàn, đồng thời đảm bảo hiệu quả bảo vệ lâu dài cho sức khỏe của bạn.