Chấn thương phần mềm cổ chân là một trong những tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, đặc biệt là những người hoạt động thể thao hoặc có công việc đòi hỏi di chuyển nhiều. Đây là loại chấn thương không gây tổn thương nghiêm trọng đến xương, nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến các mô mềm như dây chằng, cơ, gân và các mạch máu xung quanh khớp cổ chân. Việc nhận biết sớm dấu hiệu chấn thương phần mềm cổ chân và áp dụng phương pháp điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng về sau.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây chấn thương phần mềm cổ chân
Chấn thương phần mềm cổ chân thường xảy ra do các tác động mạnh hoặc lặp đi lặp lại lên vùng cổ chân, dẫn đến tổn thương các mô mềm.
– Chơi thể thao: Các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, chạy bộ hoặc tennis yêu cầu người chơi phải di chuyển nhanh, xoay cổ chân hoặc thay đổi hướng đột ngột. Điều này tạo ra áp lực lớn lên cổ chân và dễ dẫn đến chấn thương phần mềm.
– Té ngã hoặc tai nạn: Tai nạn xe máy, ô tô hoặc đơn giản là vấp ngã trong quá trình đi lại cũng có thể làm căng cơ, rách dây chằng hoặc chấn thương gân cổ chân.
– Mang giày không phù hợp: Sử dụng giày có đế cứng, cao gót hoặc không vừa vặn sẽ khiến cổ chân dễ bị lệch và tạo ra áp lực không đồng đều lên các mô mềm.
– Cổ chân yếu hoặc bất ổn định: Một số người có cấu trúc cổ chân yếu hoặc không ổn định tự nhiên, do đó họ dễ bị chấn thương ngay cả khi thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng.
Trẹo chân dễ gây ra các chấn thương phần mềm ở vùng cổ chân như bong gân, trật khớp, bầm tím,…
2. Dấu hiệu nhận biết chấn thương phần mềm cổ chân
Nhận biết sớm các dấu hiệu chấn thương phần sẽ giúp chúng ta có biện pháp điều trị kịp thời, giúp cơ thể phục hồi nhanh và ngăn chặn tình trạng chấn thương trở nên nghiêm trọng hơn.
– Sưng tấy: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của chấn thương phần mềm. Sau khi bị chấn thương, vùng cổ chân có thể sưng lên do tụ dịch và máu chảy ra từ các mô bị tổn thương.
– Đau nhức: Đau là triệu chứng dễ nhận biết nhất. Mức độ đau có thể khác nhau, từ đau nhẹ khi di chuyển cho đến đau dữ dội khi chạm vào hoặc đặt lực lên vùng bị tổn thương.
– Bầm tím: Sau chấn thương, có thể xuất hiện các vết bầm tím do máu chảy ra khỏi các mạch máu bị tổn thương và tích tụ dưới da.
– Cứng khớp: Chấn thương phần mềm có thể làm cho cổ chân trở nên cứng và khó di chuyển. Bạn có thể cảm thấy khó khăn khi gập hoặc duỗi chân.
– Mất khả năng chịu lực: Khi dây chằng hoặc gân bị tổn thương nặng, khả năng chịu lực của cổ chân bị giảm. Bạn có thể cảm thấy khó hoặc không thể đứng vững, đi lại hoặc mang trọng lượng lên cổ chân.
– Âm thanh hoặc cảm giác “nứt”: Trong một số trường hợp, khi chấn thương dây chằng hoặc cơ, bạn có thể nghe thấy tiếng “nứt” hoặc cảm giác như có gì đó bị rách bên trong.
Sưng tấy, đau nhức, bầm tím, cứng khớp, hạn chế cử động là những dấu hiệu của chấn thương phần mềm.
3. Cách điều trị
3.1. Sơ cứu tại nhà khi bị chấn thương phần mềm cổ chân
Nếu chấn thương ở mức độ nhẹ, bạn có thể áp dụng các biện pháp tự điều trị tại nhà để giảm đau và giúp phục hồi nhanh chóng.
– Phương pháp R.I.C.E
Nghỉ ngơi (Rest): Hạn chế di chuyển và nghỉ ngơi để cổ chân có thời gian phục hồi. Tránh đặt lực lên cổ chân trong vài ngày đầu sau chấn thương.
Chườm lạnh (Ice): Sử dụng túi đá hoặc khăn lạnh để chườm lên vùng bị tổn thương sẽ giúp giảm sưng nề và đau. Bạn nên chườm trong khoảng 15-20 phút mỗi lần, khoảng 3-4 lần mỗi ngày.
Băng ép (Compression): Sử dụng băng hoặc dây đeo để băng ép vùng cổ chân, giúp giảm sưng và bảo vệ khỏi các tổn thương thêm.
Kê cao (Elevation): Khi nằm nghỉ, nên kê cao chân lên để máu và dịch không dồn về vùng bị tổn thương, giúp giảm sưng.
– Sử dụng thuốc giảm đau
Trong trường hợp đau dữ dội, bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen để giảm đau và chống viêm.
– Bài tập phục hồi chức năng
Sau khi cơn đau và sưng đã giảm, bạn nên thực hiện các bài tập nhẹ nhàng để khôi phục lại sự linh hoạt và sức mạnh của cổ chân. Một số bài tập đơn giản bao gồm: kéo căng cơ chân, xoay cổ chân, và bài tập tăng cường sức mạnh dây chằng.
Khi bị chấn thương phần mềm thì bạn nên chườm lạnh để giúp giảm đau và giảm sưng, tuyệt đối không nên chườm nóng.
3.2. Điều trị chấn thương phần mềm cổ chân tại cơ sở y tế
Nếu chấn thương nặng hoặc không cải thiện sau một vài ngày điều trị tại nhà, bạn cần phải đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị chuyên nghiệp.
– Vật lý trị liệu
Các bài tập vật lý trị liệu và phục hồi chức năng sẽ góp phần giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng hơn và ngăn ngừa tái phát chấn thương.
– Mang nẹp hoặc giày chỉnh hình
Trong trường hợp dây chằng hoặc cơ bị tổn thương nghiêm trọng, bác sĩ có thể khuyên bạn sử dụng nẹp cổ chân hoặc giày chỉnh hình để cố định và bảo vệ cổ chân trong quá trình phục hồi.
– Phẫu thuật
Trong trường hợp rất nghiêm trọng khi dây chằng bị rách hoặc gân bị đứt, phẫu thuật có thể là cần thiết để sửa chữa tổn thương. Tuy nhiên, phẫu thuật thường chỉ được áp dụng khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả.
Băng ép để cố định vùng bị thương và nâng cao vùng bị thương sẽ giúp giảm sưng tấy và đau nhức.
4. Phòng ngừa chấn thương cổ chân
Phòng ngừa chấn thương cổ chân là điều quan trọng, đặc biệt đối với những người thường xuyên hoạt động thể thao hoặc có công việc đòi hỏi di chuyển nhiều.
– Khởi động kỹ trước khi tập luyện: Luôn dành thời gian để khởi động và kéo căng cơ trước khi tham gia vào bất kỳ hoạt động thể thao nào. Điều này giúp các cơ và dây chằng trở nên linh hoạt và giảm nguy cơ chấn thương.
– Mang giày phù hợp: Chọn giày có đế mềm, hỗ trợ tốt cho cổ chân và phù hợp với từng loại hoạt động để giảm nguy cơ chấn thương.
– Tập luyện tăng cường sức mạnh cơ bắp: Thực hiện các bài tập giúp tăng cường sức mạnh cho cơ chân và dây chằng quanh cổ chân để giữ cổ chân ổn định hơn khi hoạt động.
– Tránh hoạt động quá mức: Hãy lắng nghe cơ thể và tránh tham gia vào các hoạt động có cường độ cao trong thời gian dài. Nghỉ ngơi đầy đủ giữa các buổi tập luyện sẽ giúp cơ thể có thời gian phục hồi.
Chấn thương phần mềm cổ chân có thể xảy ra ở bất kỳ ai và bất kỳ lúc nào, nhưng nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng biện pháp điều trị phù hợp có thể giúp bạn phục hồi nhanh chóng và tránh những biến chứng không mong muốn. Bên cạnh đó, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cổ chân khỏi nguy cơ chấn thương. Nếu tình trạng không cải thiện sau vài ngày điều trị tại nhà, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
