Khi một sinh linh bé nhỏ chào đời, niềm hạnh phúc vô bờ bến đến với bố mẹ cũng đi kèm trách nhiệm to lớn trong chăm sóc sức khỏe cho con. Trên hành trình đó, tiêm chủng đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp tạo ra lá chắn bảo vệ trẻ trước nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tuy nhiên, không ít phụ huynh vẫn còn băn khoăn không biết trẻ cần tiêm những vắc xin gì. Bài viết này của Thu Cúc TCI cung cấp cho bố mẹ thông tin chi tiết về các mũi tiêm chủng cho bé, giúp bố mẹ tự tin hơn trong chăm sóc trẻ, đọc ngay bố mẹ nhé.
Menu xem nhanh:
1. Tiêm chủng đối với trẻ em quan trọng như thế nào?
Tiêm chủng là một trong những thành tựu y học vĩ đại nhất của nhân loại; thành tựu này đã góp phần quan trọng trong ngăn ngừa và loại trừ nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Đối với trẻ em, được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch là điều kiện tiên quyết để xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh, giúp trẻ phát triển toàn diện, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong hoặc di chứng nặng nề.
Được tiêm chủng là điều kiện tiên quyết để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm cho trẻ.
2. Danh sách vắc xin bố mẹ cần tiêm cho trẻ
2.1. Các mũi tiêm chủng cho bé cơ bản
Lịch tiêm chủng cơ bản của trẻ em tại Việt Nam bao gồm nhiều vắc xin khác nhau, được tiêm theo từng giai đoạn phát triển của trẻ. Mỗi vắc xin có vai trò riêng trong bảo vệ trẻ trước một hoặc một nhóm bệnh cụ thể.
Ngay sau khi chào đời, trẻ cần được tiêm vắc xin BCG để phòng lao. Đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là phổi. Tiêm BCG sớm giúp trẻ có khả năng đề kháng tốt hơn trước vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nghiêm trọng.
2 tháng tuổi là thời điểm trẻ bắt đầu được tiêm một loạt các vắc xin quan trọng. Vắc xin 5 trong 1 là một trong những vắc xin đa năng nhất, bảo vệ trẻ khỏi 5 bệnh nguy hiểm là bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não do Hib. Ngoài vắc xin 5 trong 1, bố mẹ còn có thể bảo vệ trẻ khỏi 5 bệnh này bằng vắc-xin 6 trong 1. Bên cạnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não do Hib, vắc-xin 6 trong 1 còn bảo vệ trẻ khỏi bại liệt. Kết hợp nhiều vắc xin trong một vắc xin không chỉ giúp giảm số lần tiêm mà còn đảm bảo trẻ được bảo vệ toàn diện trước nhiều mối đe dọa cùng lúc.
Song song với vắc xin 5 trong 1, trẻ cũng cần được phòng bại liệt qua đường uống hoặc tiêm. Bại liệt là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, người bệnh có thể mất khả năng vận động vĩnh viễn hay thậm chí là tử vong. Nhờ có chương trình tiêm chủng rộng rãi, bại liệt gần như đã bị loại trừ trên toàn cầu; tuy nhiên, duy trì tiêm phòng vẫn rất cần thiết để ngăn ngừa sự tái xuất hiện của bệnh.
12 tháng tuổi là thời điểm quan trọng để phòng sởi – rubella. Sởi là bệnh truyền nhiễm lây lan cực kỳ nhanh, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não. Rubella, mặc dù thường nhẹ ở trẻ em, nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu phụ nữ mang thai nhiễm bệnh. Tiêm phòng sớm không chỉ bảo vệ trẻ mà còn góp phần tạo ra miễn dịch cộng đồng, bảo vệ những người dễ tổn thương nhất.
2.2. Các mũi tiêm chủng cho bé bổ sung
Ngoài các vắc xin cơ bản, tùy tình hình dịch tễ và khuyến cáo của Bộ Y tế, trẻ có thể được tiêm thêm một số vắc xin khác như vắc xin viêm não Nhật Bản, tiêu chảy cấp do Rotavirus, cúm, thủy đậu, viêm gan A… Những vắc xin này, mặc dù không nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, nhưng vẫn được khuyến khích tiêm để trẻ được bảo vệ toàn diện hơn.
Vắc xin cúm là một trong những vắc xin bổ sung trẻ nên được tiêm.
3. Một số lưu ý về lịch tiêm chủng cho trẻ
Một điểm quan trọng cần lưu ý là hầu hết các vắc xin đều cần tiêm nhắc lại nhiều lần để đảm bảo hiệu quả bảo vệ lâu dài. Ví dụ, vắc xin 5 trong 1 cần tiêm 3 mũi cơ bản vào lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi, sau đó tiêm nhắc lại khi trẻ 18 tháng tuổi. Tuân thủ lịch tiêm chủng một cách nghiêm túc sẽ giúp trẻ được bảo vệ tối ưu hơn.
4. Những điều cần lưu ý khi cho trẻ tiêm chủng
Bên cạnh việc nắm rõ lịch tiêm chủng, phụ huynh cũng cần lưu ý một số điểm quan trọng khác khi cho trẻ tiêm chủng. Trước tiên, cần đảm bảo trẻ đang ở trong tình trạng sức khỏe tốt, không bị sốt hay có bất kỳ dấu hiệu bệnh lý nào khác. Nếu trẻ đang dùng thuốc, hãy thông báo cho bác sĩ trước khi tiêm. Sau khi tiêm, cần theo dõi sát sao phản ứng của trẻ trong 24 – 48 giờ đầu. Một số phản ứng như sốt nhẹ, đau tại chỗ tiêm là bình thường và thường tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ có dấu hiệu bất thường như sốt cao kéo dài, co giật, khó thở… ngay lập tức, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất.
5. Những trẻ cần thận trọng khi tiêm chủng
Mặc dù tiêm chủng là biện pháp an toàn và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cho trẻ nhưng vẫn có một số trường hợp cần thận trọng hoặc trì hoãn tiêm. Ví dụ, trẻ bị suy giảm miễn dịch nặng, đang điều trị hóa trị hoặc có tiền sử phản ứng nghiêm trọng với vắc xin trước đó cần được bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng trước khi tiêm. Trong mọi trường hợp, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa là rất cần thiết để có quyết định phù hợp nhất cho sức khỏe của trẻ.
Trẻ bị suy giảm miễn dịch nặng cần được bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng trước khi tiêm.
Tóm lại, các mũi tiêm chủng cho bé là hành trang quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ. Nắm rõ lịch tiêm chủng, hiểu về tác dụng của từng vắc xin và tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp bố mẹ tự tin hơn trong chăm sóc trẻ. Hãy nhớ rằng, mỗi mũi tiêm không chỉ bảo vệ trẻ mà còn góp phần tạo nên một cộng đồng khỏe mạnh, an toàn cho tất cả mọi người. Vì vậy, hãy chung tay bảo vệ thế hệ tương lai bằng cách đảm bảo trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Với sự quan tâm, chăm sóc và bảo vệ chu đáo, chúng ta có thể tự tin rằng thế hệ măng non sẽ phát triển khỏe mạnh, trở thành những công dân ưu tú của đất nước trong tương lai.
