Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hằng năm có hàng trăm ngàn ca tử vong do căn bệnh này gây ra, nhưng đáng chú ý là phần lớn các trường hợp đều có thể được ngăn ngừa. Một trong những biện pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả nhất hiện nay là tiêm vắc xin HPV. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn liệu có nên tiêm phòng chống ung thư cổ tử cung không, cũng như lợi ích và rủi ro của vắc xin này. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vắc xin HPV và vai trò quan trọng của nó trong việc phòng ngừa ung thư cổ tử cung.
Menu xem nhanh:
1. Ung thư cổ tử cung
1.1. Định nghĩa bệnh
Ung thư cổ tử cung là loại ung thư xảy ra ở phần dưới của tử cung, nơi tiếp giáp với âm đạo. Đây là loại ung thư phổ biến thứ tư trong số các loại ung thư ảnh hưởng đến phụ nữ trên toàn cầu. Đặc biệt, căn bệnh này thường phát triển âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn.
Ung thư cổ tử cung được xếp hạng là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm.
1.2. Nguyên nhân chính
Hầu hết các trường hợp ung thư cổ tử cung là do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus) – một loại virus lây truyền qua đường tình dục. Có hơn 100 chủng loại HPV, trong đó có hơn 30 chủng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe. Chủng HPV-16 và HPV-18 là hai chủng nguy hiểm nhất, chiếm tới hơn 70% các ca ung thư cổ tử cung. Nhiễm HPV thường không gây ra triệu chứng ban đầu, nhưng theo thời gian có thể gây ra những biến đổi tế bào dẫn đến ung thư.
2. Vắc xin HPV và hoạt động
2.1. Vắc xin HPV là gì?
Vắc xin HPV là loại vắc xin được phát triển để phòng ngừa sự lây nhiễm của các chủng virus HPV nguy hiểm nhất, bao gồm HPV-16 và HPV-18. Hiện nay, có ba loại vắc xin HPV phổ biến: Gardasil, Gardasil 9, và Cervarix. Mỗi loại có khả năng bảo vệ chống lại các chủng HPV gây ung thư và các bệnh lý khác như mụn cóc sinh dục.
2.2. Cơ chế hoạt động
Vắc xin HPV hoạt động bằng cách kích thích cơ thể sản xuất kháng thể để chống lại virus HPV. Khi virus xâm nhập, các kháng thể này sẽ nhận diện và tiêu diệt virus trước khi nó có cơ hội gây tổn thương tế bào cổ tử cung. Điều này giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Vắc xin HPV không chữa trị được nếu đã nhiễm virus, nhưng nó rất hiệu quả trong việc phòng ngừa nhiễm mới.
Vắc xin HPV là loại vắc xin được phát triển để phòng ngừa sự lây nhiễm của các chủng virus HPV nguy hiểm.
2.3. Có nên tiêm phòng chống ung thư cổ tử cung?
Tiêm phòng HPV mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là giảm nguy cơ nhiễm HPV và phát triển ung thư cổ tử cung. Cụ thể, việc tiêm phòng có thể giúp:
– Giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung: Vắc xin HPV có thể ngăn chặn được hơn 70% các ca ung thư cổ tử cung, đặc biệt là các loại ung thư gây ra bởi chủng HPV-16 và HPV-18.
– Bảo vệ sức khỏe sinh sản: Nhiễm HPV kéo dài có thể gây ra các tổn thương tiền ung thư, cần can thiệp y tế gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
– Phòng ngừa các bệnh lý liên quan khác: Ngoài ung thư cổ tử cung, vắc xin HPV còn giúp phòng ngừa các bệnh lý khác do HPV gây ra như mụn cóc sinh dục và ung thư hậu môn.
Tổ chức Y tế Thế giới và các tổ chức y tế khuyến nghị nên tiêm vắc xin HPV cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9–45 tuổi. Độ tuổi khuyến cáo lý tưởng nhất là từ 11–12 tuổi, khi các em chưa có quan hệ tình dục và chưa nhiễm virus HPV. Tuy nhiên, phụ nữ lớn tuổi hơn vẫn có thể tiêm vắc xin để giảm nguy cơ nhiễm HPV.
Một số người không nên tiêm vắc xin HPV bao gồm:
– Phụ nữ đang mang thai.
– Những người đã từng bị dị ứng mức độ nặng với thành phần vắc xin trước đó.
– Người có phản ứng nghiêm trọng với liều vắc xin trước đó.
2.4. Có nên tiêm phòng chống ung thư cổ tử cung nếu e ngại phản ứng phụ?
Sau khi tiêm, hầu hết mọi người chỉ gặp các phản ứng phụ nhẹ như đau và sưng tại chỗ tiêm, sốt nhẹ, và cảm giác mệt mỏi. Những biểu hiện này có thể tự hết sau thời gian ngắn.
Đôi khi, người tiêm vắc xin có thể gặp các phản ứng như chóng mặt, buồn nôn, hoặc đau đầu. Đây là các phản ứng phụ có thể xuất hiện nhưng không kéo dài và không gây nguy hiểm.
Mặc dù hiếm, nhưng phản ứng nghiêm trọng vẫn có thể xảy ra sau khi tiêm. Người có phản ứng dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin không nên tiêm, và cần được theo dõi kỹ lưỡng sau khi tiêm để đảm bảo an toàn.
Đôi khi, người tiêm vắc xin có thể gặp các phản ứng như chóng mặt, buồn nôn, hoặc đau đầu.
Vì vậy nếu bạn e ngại và thắc mắc có nên tiêm phòng chống ung thư cổ tử cung không thì nên hỏi ý kiến trực tiếp từ các bác sĩ tiêm chủng có chuyên môn bạn nhé.
3. Những lưu ý khi tiêm
– Tiêm đủ liều và theo dõi phản ứng. Vắc xin HPV thường được tiêm thành 2–3 liều tùy theo độ tuổi và loại vắc xin. Việc tiêm đủ số liều quy định là quan trọng để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
– Tư vấn bác sĩ. Trước khi quyết định tiêm, đặc biệt là với người đã có tiền sử dị ứng hoặc đang có vấn đề sức khỏe khác, nên tư vấn bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn.
– Theo dõi và báo cáo phản ứng bất thường. Sau khi tiêm, nên theo dõi cẩn thận các phản ứng của cơ thể. Nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ.
Tiêm phòng vắc xin HPV là một bước đi quan trọng giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả. Với những lợi ích vượt trội mà vắc xin HPV mang lại, việc tiêm phòng không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần giảm thiểu tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung trong cộng đồng. Tuy nhiên, tiêm phòng cũng cần được thực hiện đúng đối tượng và đúng quy trình. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để nhận được hướng dẫn cụ thể và bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình một cách tốt nhất.
