Chụp X quang vốn được biết đến như một phương pháp phổ biến trong chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên nhiều chị em vô cùng lo lắng về những ảnh hưởng của tia X có thể gây ra đối với thai nhi, đặc biệt là chụp X-Quang khi không biết mình đang mang thai. Vậy thực hư chụp X quang ảnh hưởng đến thai nhi hay không, có nguy hiểm không?
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về kỹ thuật chụp X quang
X quang là một loại bức xạ có năng lượng cao. Khi thực hiện kỹ thuật chụp X quang, máy chụp phát ra các tia X là những chùm phóng xạ ngắn xuyên qua các mô mềm và thành phần dịch trong cơ thể. Từ đó, bác sĩ có thể thu được những hình ảnh cần thiết để chẩn đoán các loại bệnh về xương khớp, phổi hay các cơ quan khác trong cơ thể con người. Nhờ đó tất cả những vấn đề bất thường bên trong cơ thể sẽ dễ dàng được phát hiện và việc điều trị cũng trở nên hiệu quả hơn.
Một số trường hợp thường được chỉ định chụp X quang bao gồm:
– Kiểm tra khu vực trên cơ thể bị đau hay có những dấu hiệu bất thường.
– Chụp X quang để theo dõi diễn tiến của bệnh hoặc đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị.
– Bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh về tim mạch, nhiễm trùng hoặc có những khối u ở vú.
Chụp X quang là một phương pháp được dùng để chẩn đoán vô cùng phổ biến hiện nay
2. Chụp X quang có ảnh hưởng đến thai nhi không?
Thực tế là trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta vẫn thường phải đối mặt với những ảnh hưởng từ các nguồn bức xạ xung quanh chứ không chỉ riêng với chụp X quang. Do đó, việc tia X có ảnh hưởng đến thai nhi là điều khó có thể tránh khỏi, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng như thế nào còn phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi thai và liều lượng của tia.
Cụ thể, nếu như sản phụ tiếp xúc trực tiếp với một số lượng lớn tia X với bức xạ lên đến hơn 5rad ở vùng bụng trong một thời gian ngắn thì thai nhi sẽ có nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh.
Trường hợp nguy hiểm nhất do chụp X quang đó là chụp ở phần thân dưới của người mẹ như: Bụng, dạ dày, xương chậu, lưng dưới hoặc thận. Lúc này, em bé trong bụng mẹ sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ hơn: Thai chậm phát triển, hình thành ung thư ở giai đoạn sau này…
Tuy nhiên nói như vậy không có nghĩa là lúc nào chụp X quang cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho mẹ. Nói cách khác, tia X gây ảnh hưởng nhiều hơn nếu như mẹ bầu tiến hành chụp X quang ở các bộ phận thân dưới, đặc biệt là vùng bụng. Trái lại, với các trường hợp chụp X quang ở các bộ phận như cánh, tay, chân hay đầu thì mức độ ảnh hưởng lên mẹ sẽ là không đáng kể.
Tia X gây ảnh hưởng nhiều nhất ở bộ phần thân dưới, đặc biệt là vùng bụng
3. Mức độ ảnh hưởng cụ thể của tia X lên thai nhi
Để có thể đánh giá mức độ ảnh hưởng của tia X lên thai nhi thì thông thường người ta sẽ dựa vào các yếu tố như độ tuổi thai hay mức độ phơi nhiễm. Các thông số cụ thể như sau:
– Thai nhi từ 0 đến 1 tuần tuổi: Tia X có thể làm chết phôi.
– Thai nhi từ 2 đến 7 tuần tuổi: Tia X có thể gây ra các dị tật hoặc khiến cho thai nhi chậm phát triển.
– Thai nhi từ 8 đến 40 tuần tuổi: Tia X có thể gây ra các dị dạng, khiến cho thai nhi chậm phát triển và nguy hiểm nhất là có nguy cơ bị ung thư.
Bên cạnh đó, như đã đề cập đến ở trên, đối với mỗi kỹ thuật chụp ở các cơ quan khác nhau thì tỷ lệ thương tổn của thai nhi cũng sẽ có sự khác nhau, liều tia ứng với từng cơ quan bao gồm:
– Chụp X quang ở vùng bụng, chậu, khung chậu hay ngực: Tỷ lệ thương tổn thai nhi khoảng 1/100 000- 1/10 000 (liều từ 0,1-1).
– Chụp X quang ở các khu vực cột sống, thắt lưng, chụp CT xương chậu: Tỷ lệ thương tổn thai nhi khoảng 1/10 000- 1/1000 (liều 1-10).
4. Biện pháp giảm thiểu rủi ro khi tiến hành chụp X quang trong khi mang thai
Nếu như trong quá trình mang thai, bạn bắt buộc phải thực hiện chụp X quang để điều trị các loại bệnh khác thì việc đầu tiên cần làm là hãy thông báo cho bác sĩ về thai kỳ. Bên cạnh đó, mẹ bầu cũng lưu ý nên che chắn bụng bằng một áo chì để hạn chế phơi nhiễm tia X cho thai nhi. Đặc biệt là ở những giai đoạn tuần đầu của thai kỳ, lúc này cơ thể mẹ trở nên đặc biệt nhạy cảm, chính vì vậy cần đảm bảo hạn chế những tác động không cần thiết từ bên ngoài vào.
Trường hợp bắt buộc phải chụp X quang thì tốt hơn hết mẹ bầu nên trao đổi thật kỹ với bác sĩ để có những biện pháp giảm thiểu rủi ro
Như vậy là bài viết trên đã giúp mẹ bầu được giải đáp thắc mắc chụp X quang ảnh hưởng đến thai nhi hay không. Cần lưu ý rằng, trong quá trình mang thai thì mỗi một quyết định của mẹ bầu cũng sẽ tác động đến em bé trong bụng. Chính vì vậy, để đảm bảo cho sức khỏe của cả mẹ và con thì mẹ bầu nên tìm hiểu trước cũng như trao đổi thật kỹ với bác sĩ để thống nhất giải pháp an toàn nhất.
