Gãy xương cổ tay là một chấn thương phổ biến nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể để lại biến chứng nghiêm trọng. Trong số các phương pháp chẩn đoán hình ảnh gãy xương cổ tay hiện nay, chụp X quang vẫn là phương pháp hiệu quả giúp bác sĩ phát hiện nhanh chóng và chính xác các tổn thương ở xương cổ tay.
Menu xem nhanh:
1. Gãy xương cổ tay là gì?
Gãy xương cổ tay là tình trạng xảy ra khi phần xương tại vùng cổ tay bị nứt, vỡ hoặc gãy do chấn thương mạnh, va đập hoặc té ngã. Khi bị gãy cổ tay, người bệnh có thể tổn thương một hoặc nhiều xương nhỏ trong cụm xương cổ tay – khu vực có cấu trúc xương phức tạp và dễ bị ảnh hưởng bởi ngoại lực. Trong số các nguyên nhân phổ biến, việc chống tay khi té ngã là tình huống dễ gây gãy xương nhất, do lực dồn lên cổ tay vượt quá mức chịu đựng của xương.
Tương tự như các loại gãy xương khác, gãy xương cổ tay cũng được phân chia thành nhiều mức độ khác nhau:
– Gãy xương cổ tay không di lệch: Là trường hợp xương bị gãy nhưng vẫn giữ nguyên vị trí, không xê dịch nhiều và không xuyên qua da. Đây được xem là dạng nhẹ, dễ điều trị và ít để lại biến chứng.
– Gãy xương cổ tay có di lệch: Là khi phần xương gãy bị lệch khỏi vị trí ban đầu, có thể đâm vào mô mềm hoặc xuyên ra ngoài da (gãy hở). Những trường hợp này thường nặng hơn, có nguy cơ vỡ, dập xương và thường cần can thiệp phẫu thuật để xử lý.
Ngoài hai dạng trên, gãy xương cổ tay còn có thể xuất hiện ở nhiều dạng khác tùy theo vị trí và mức độ tổn thương. Việc xác định chính xác tình trạng gãy chỉ có thể thực hiện thông qua thăm khám lâm sàng và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tại cơ sở y tế chuyên khoa. Các triệu chứng bên ngoài chỉ mang tính gợi ý và không đủ cơ sở để đánh giá toàn diện mức độ tổn thương.
Gãy xương cổ tay là tình trạng xảy ra khi phần xương tại vùng cổ tay bị nứt, vỡ hoặc gãy
2. Chẩn đoán hình ảnh gãy xương cổ tay bằng kỹ thuật chụp X quang
Cổ tay là một cấu trúc phức tạp, gồm 8 xương nhỏ có hình dạng khác nhau như hình vuông, hình bầu dục và hình tam giác, liên kết với hai xương dài của cẳng tay là xương quay và xương trụ. Kỹ thuật chụp X – quang cổ tay giúp hiển thị rõ cấu trúc giải phẫu này thông qua hình ảnh với các sắc độ xám khác nhau.
Phương pháp chụp X – quang sử dụng bức xạ điện từ để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể. Khi chùm tia X đi qua vùng cổ tay, các mô mềm sẽ hấp thụ ít bức xạ và hiển thị trên phim với màu xám, trong khi canxi trong xương hấp thụ nhiều bức xạ hơn nên cho hình ảnh màu trắng rõ nét. Đây là kỹ thuật cận lâm sàng không xâm lấn, cho phép bác sĩ đánh giá chính xác tổn thương xương và các bệnh lý liên quan đến vùng cổ tay.
Xquang là kỹ thuật cận lâm sàng không xâm lấn, cho phép bác sĩ đánh giá chính xác tổn thương xương
3. Các kỹ thuật thực hiện chụp X quang cổ tay
Khi thực hiện chụp X-quang cổ tay, kỹ thuật viên sẽ trực tiếp hướng dẫn người bệnh cách đặt tay đúng vị trí trên bàn chụp. Quá trình này diễn ra nhanh chóng, không gây đau đớn hay tổn thương. Trong suốt quá trình chụp, người bệnh hoàn toàn có thể trao đổi, đặt câu hỏi để được kỹ thuật viên giải đáp kịp thời, giúp cảm thấy yên tâm hơn khi thực hiện kỹ thuật này.
3.1. Chẩn đoán hình ảnh gãy xương cổ tay bằng chụp X quang cổ tay ở tư thế nghiêng
Với tư thế chụp nghiêng, người bệnh cần đặt cổ tay nghiêng sao cho tạo thành góc vuông 90 độ với tấm nhận ảnh DR hoặc cassette X-quang. Tia trung tâm sẽ được điều chỉnh đi vuông góc với cassette để đảm bảo hình ảnh thu được rõ ràng và chính xác.
Do cổ tay ở tư thế nghiêng có độ dày lớn hơn so với tư thế thẳng nên cần điều chỉnh thông số kỹ thuật phù hợp, đặc biệt là mức điện áp (kV). Trong trường hợp sử dụng hệ thống chụp X-quang kỹ thuật số, các thông số thường đã được cài đặt tự động nên ít cần điều chỉnh. Tuy nhiên, nếu sử dụng máy X-quang thường quy, kỹ thuật viên sẽ cần tinh chỉnh thêm để đảm bảo chất lượng hình ảnh tốt nhất, hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán chính xác tình trạng gãy xương.
3.2. Chẩn đoán hình ảnh gãy xương cổ tay bằng chụp X quang cổ tay ở tư thế thẳng
Ở tư thế này, người bệnh sẽ được hướng dẫn ngồi thấp và đặt tay lên cassette X quang (đối với hệ thống không sử dụng kỹ thuật số) hoặc trên bàn chụp, tùy theo thiết bị. Tay cần được đặt úp nhẹ nhàng, bàn tay nắm hờ để đảm bảo đúng tư thế chụp. Tia X trung tâm sẽ được điều chỉnh đi qua vị trí giữa cổ tay, với khoảng cách từ bóng phát tia đến vùng chụp dưới 90 cm – đảm bảo hình ảnh thu được chính xác và rõ nét.
Ngoài tư thế này, còn nhiều kỹ thuật chụp X quang cổ tay khác có thể được chỉ định tùy vào tình trạng lâm sàng, bao gồm: tư thế thẳng sấp, thẳng ngửa, chếch trước, thẳng xoay quay, thẳng xoay trụ, xoay trong, hoặc tư thế Stecher – tư thế đặc biệt giúp làm rõ hình ảnh xương thuyền ở cổ tay.
Sau khi hoàn tất quá trình chụp, người bệnh sẽ được yêu cầu chờ trong thời gian ngắn để kỹ thuật viên xử lý và đánh giá chất lượng hình ảnh. Trong một số trường hợp, nếu hình ảnh chưa đủ rõ nét hoặc chưa phản ánh đầy đủ tổn thương nghi ngờ, người bệnh có thể được chỉ định chụp lại để đảm bảo độ chính xác trong chẩn đoán. Người bệnh không cần quá lo lắng khi tiếp xúc với tia X, bởi liều lượng tia sử dụng trong chụp X-quang cổ tay rất thấp và nằm trong ngưỡng an toàn, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Kết quả chụp Xquang hỗ trợ đắc lực cho bác sĩ trong việc điều trị bệnh hiệu quả
Chụp X quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đơn giản, nhanh chóng nhưng vô cùng hiệu quả trong việc phát hiện gãy xương cổ tay. Nhờ khả năng hiển thị rõ nét cấu trúc xương, kỹ thuật này giúp bác sĩ đánh giá chính xác mức độ tổn thương, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp và kịp thời. Việc thăm khám sớm và sử dụng X-quang đúng lúc không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro biến chứng mà còn rút ngắn thời gian phục hồi cho người bệnh. Vì vậy, nếu gặp phải các chấn thương vùng cổ tay, đừng chủ quan – hãy đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và xử trí đúng cách.
