Giãn phế quản ho ra máu là biến chứng thường gặp ở người bị giãn phế quản lâu năm. Bệnh có nguy cơ gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về bệnh và hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe tại nhà để giảm thiểu tái phát nhiều lần.
Menu xem nhanh:
1. Các triệu chứng cảnh báo bệnh giãn phế quản
Giãn phế quản là tình trạng các ống phế quản bị giãn rộng, mất đi tính đàn hồi và co bóp. Điều này khiến cho dịch tiết trong phế quản bị tích tụ, dẫn đến nhiễm trùng và gây ho. Trong đó, ho ra máu là một trong những biến chứng thường gặp của bệnh giãn phế quản. Có 3 dạng giãn phế quản thường gặp, được phân biệt bằng hình thái là giãn phế quản hình trụ, hình túi và hình tràng hạt.
Ở giai đoạn đầu, bệnh có triệu chứng tương đối mờ nhạt, dẫn đến tâm lý chủ quan coi thường, hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý đường hô hấp thông thường. Tuy nhiên, các triệu chứng này sẽ tiến triển nhanh chóng và nặng dần theo thời gian, thậm chí trở thành mạn tính. Người bị giãn phế quản có thể nhận biết bệnh thông qua các triệu chứng như:
– Ho kéo dài, thường kèm theo đờm mủ màu xanh, vàng hoặc lẫn máu.
– Một vài trường hợp bị khó thở, hoặc thở rít. Đặc biệt là khi người bệnh gắng sức làm gì đó.
– Đau tức ngực đặc trưng của nhiễm khuẩn phổi ở vùng gần màng phổi, hoặc túi phế quản giãn căng.
– Sốt xuất hiện khi bị viêm nhiễm đường hô hấp dưới, kèm theo khạc đờm.
– Giảm cân do tình trạng bệnh kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của người bệnh.
Các triệu chứng trên thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm, đặc biệt vào những ngày thời tiết trở lạnh. Bệnh sẽ nặng dần theo thời gian nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời. Đây cũng là một trong những bệnh lý thường gặp ở người lớn tuổi, và tỷ lệ nam giới mắc bệnh thường cao hơn nữ do một phần ảnh hưởng từ thói quen sinh hoạt hàng ngày (ví dụ như hút thuốc lá).
Hình ảnh minh họa phế quản bị giãn
2. Không nên coi thường khi bị ho ra máu
Ho ra máu là một trong những biến chứng thường gặp và nguy hiểm của bệnh giãn phế quản. Lượng máu ho ra có thể ít hoặc nhiều, tùy thuộc vào mức độ tổn thương phế quản. Ho ra máu thường xuất hiện khi người bệnh bị nhiễm trùng đường hô hấp, gắng sức làm gì đó, hoặc thay đổi tư thế.
Tình trạng này có thể tái phát nhiều lần, thậm chí kéo dài nhiều năm nếu người bệnh lơ là thăm khám, điều trị. Đây cũng có thể là triệu chứng duy nhất của bệnh, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và sinh hoạt thường ngày của người bệnh.
2.1. Biến chứng của giãn phế quản ho ra máu
Nếu không được điều trị kịp thời, ho ra máu có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong. Một số biến chứng có thể kể đến là:
– Áp xe phổi: Là tình trạng tích tụ mủ và dịch viêm trong các túi khí của phổi. Áp xe phổi có thể gây khó thở, đau ngực, sốt, và ho ra máu.
– Xơ phổi: Là tình trạng mô phổi bị sẹo, dẫn đến suy giảm chức năng hô hấp.
– Mủ màng phổi: Là tình trạng mủ tích tụ trong khoang màng phổi, bao quanh phổi. Mủ màng phổi có thể gây khó thở, đau ngực, và ho ra máu.
– Khí phế thũng: Là tình trạng tích tụ khí trong các túi khí của phổi. Khí phế thũng có thể gây khó thở, đau ngực, và ho ra máu.
– Nhiễm mủ phổi: Là tình trạng nhiễm trùng phổi nặng, có thể gây viêm phổi, áp xe phổi, và các biến chứng nguy hiểm khác.
– Ngoài ra, có một số ít biến chứng khác có thể gặp phải ở người bị giãn phế quản dẫn đến ho ra máu là: Suy tim phải, thiếu máu, sốc,…
Với sự phát triển của y học hiện đại ngày nay, không khó để chẩn đoán phát hiện sớm tình trạng giãn phế quản. Bác sĩ có thể thông qua thăm khám để xác định người bệnh ho ra máu có phải do phế quản bị giãn không. Bên cạnh khám lâm sàng, có một số kỹ thuật cận lâm sàng thường được chỉ định là: Xét nghiệm, chụp CT, đo chức năng hô hấp, soi phế quản,…
Trường hợp nghi ngờ bệnh biến chứng đến các cơ quan khác, bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phù hợp. Ví dụ điện tim đồ, siêu âm tim để phát hiện các biến chứng có thể xảy ra ở tim.
Giãn phế quản ho ra máu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm
2.2. Xử trí khi bị giãn phế quản ho ra máu
Nếu xuất hiện triệu chứng ho ra máu, người bệnh cần di chuyển tới cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị cầm máu. Sau đó, dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị lâu dài nhằm giảm thiểu tái phát ho ra máu. Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định hướng xử trí đối với người bị giãn phế quản khu trú, bao gồm dùng thuốc hoặc phẫu thuật.
Đối với người bệnh đang điều trị ho ra máu do giãn phế quản, có một số lưu ý sau đây:
– Nằm nghỉ ngơi, tránh vận động hoặc làm việc gắng sức.
– Sử dụng thuốc theo đơn, có chỉ định của bác sĩ.
– Theo dõi lượng máu ho ra. Nếu lượng máu ho ra nhiều, cần đến bệnh viện ngay lập tức để bác sĩ kiểm tra.
3. Cách giảm thiểu giãn phế quản ho ra máu
Các chuyên gia y tế khuyến cáo việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phòng ngừa ho ra máu do giãn phế quản. Để giảm triệu chứng bệnh, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống thì người bệnh cần tuân theo một số lưu ý sau:
– Không hút thuốc lá vì đây là nguyên nhân hàng đầu gây giãn phế quản.
– Hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại trong môi trường, bao gồm bụi, khói, hóa chất,… vì có thể làm tăng nguy cơ mắc giãn phế quản.
– Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh đường hô hấp như vắc xin phòng cúm, vắc xin phòng viêm phổi, vắc xin phòng sởi, vắc xin phòng ho gà. Tiêm chủng chủ động có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, từ đó giảm nguy cơ mắc giãn phế quản.
– Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức khỏe đường hô hấp, từ đó giảm nguy cơ mắc giãn phế quản. Hãy ăn nhiều trái cây, rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, và các sản phẩm từ sữa ít béo.
– Tăng cường vận động, tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe đường hô hấp. Hãy tham khảo tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn hình thức và chế độ tập luyện phù hợp.
Duy trì chế độ ăn uống khoa học để tăng sức đề kháng cho cơ thể
Ngoài ra, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ mắc giãn phế quản, chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh, hãy đi khám bác sĩ thường xuyên để được theo dõi và điều trị kịp thời.
